Alþýðumaðurinn - 22.12.1931, Page 1

s
zr, ~
9l(þý 8uma 8uvinn
ósöar öllmn lesettdum sinunt
nœr og Jjœr
gleðilegra jóla.
Banabitinn.
í grein þeirri sem sem Böðvar
Bjarkan ritar í 59- tbi. Dags og
hann nefnir »Við fráfall Síldareinka-
sölu íslands«, kemst hann meðal
annars svo að orði:
«í sambandi við þessa spurningu,
hvað það er sem raunverulega hef-
ir kornlð Einkasölunni á kné, má
geta sér þess tii með fullum rö«-
um, að þar komi í fyrstu röð hin
mishepnaða tilraun síðasta alþingis
til endurbóta á skipulagi Einkasöl-
unnar, tilraun sem hefir leitt til þess,
að framvegis hefði síjórn Einkasöl-
unnar í raun og veru veriö öll í
höndum fulltrúa verkalýðs þess, sem
vinnur að síldarverkun í landi, í stað
þess að fulltrúar útgerðarmanna,
og verkalýðs voru áður jafnsterkir
aðilar um Einkasöluna. Þessi rösk-
un á jafnvægi í stjórninni hlaut fyr
eða síðar að koma Einkasölunni í
voða, og er ekki ólíklegt að þessi
hætta hafi eflí mjög þær heiftarlegu
árásir, sem leiddu til þess skjóta
fráfalls Einkasölunnar.* o
Alþýðumanninum þótti þessi kafli
greinar þeirrar, sem nefnd er hér að
ofan, svo lærdómsríkur að hann gat
ekki stilt sig um að prenta hann
upp.
í kafla þessum kemur það svo
Ijóslega fram að ekki verður um
vilst að B. B. telur aðal ástæðuna
til þess ríkisstjórnin raukíað drepa
Síldareinkasöluna þá að samvinnu-
mennirnir hér úti í firðinum eru svo
hlálegir að þeir vilja heldur trúa
Erlingi Friðjónssyni og Guðmundi
Skarphéðinssyni fyrir máium sínum
á einkasölufundinum, heldur en
Ingvari Guðjónssyni og Steindóri
Hjaltalín.
Því samvinnumennirnir voru það
sem kusu þá Erling og Guðmund
og engir aðrir. Og vestan lands
voru það líka samvinnu mennirnir,
sem kusu Finn Jónsson.
Til þess að gera það skiljanlegt
að samvinnumennirnir hér út í firð-
inum líti nokkuð annan veg á það
en Böðvar Bjarkan og sennilega
ríkisstjórnin, að það sé einhver sálu-
hjálpar vegur fyrir þá að að gera
Ingvar og einhverja með honum að
talsmönnum fyrir sig skal á það
bent að undir því skipulagí á stjórn
Einkasölunnar, sem B. B. telur að
því er virðist fyrirmyndarskipulag,
höfðu þessir samvinnumenn, sem
yfirleitteru smáútgerðarmenn, orðið
að horfa upp á það að þeim stóru út-
gerðarmönnunum var fært upp 1
hendurnar tunnur og salt til síldr-
verkunar þegar smábátaeigendur
bæði af Dalvík, Litláárskógsandi og
úr Hrísey urðu að sækja tunnur
sínar og salt til verkunar á síldinni
inn á Akureyri.
Böðvar Bjarkan, sem hælir þeirri
skipun útflutningsnefndar að full-
trúar úfgerðarmanna og verkalýðs
séu jafnsterkir aðilar í útflutnings-
nefnd hefir sem oddamaður í nefnd-
inni annaðhvort ekki fest sjónir á
þessu og fleira misrétti, sem kom
fram við smáútgerðarmennina, eða
hann hefir vantað þrótt til þess að
bæla niður yfirgang þeirra, sem
valdir voru að ójöfnuði þessum.
Smábátaeigendurnir hér úti í firðin-
um heimtuðu aðeins jafnan rétt við
þá stærri, og þeir gerðu sér von
um að jafnaöarmennirnir myndu
hjálpa þeim til þess að náhonum. En
viðtökur þær sem þeir fá hjá rík-
isstjórninni teynast svipaðar því er
rússnesku bændurnir, á keisaraöld-
inni, fengu, þegar þeim var send
byssukúla í bringuna í staðin fyrir
brauð handa börnunum. Það er
vitanlegt að afnám Einkasölunnar
kemur þyngst riiður á smábáta eig-
endum næst verkalýð til lands og
sjávar. Sé það því rétt hjá Böðvari
Bjarkan að ríkisstjórnin hafi lagt nið-
ur Einkasöluna aðaliega fyrir þ að
að jafnaðarmenn kæmust í meiri-
hluta í útflutningsnefnd, af því sam-
vinnumennirnir, smábátaeigendur
trúðu þeim betur fyrir sínum mál-
um en stórútgerðarmönnunum, þá
hefir ríkisstiórnin framið pólitíks
valdarán, með því að taka þann
rétt af mötmum, sem þeir höt'ðu
fengið með iögum settum af þingi
þjóðarinnar.
Þá skal farið nokkrum orðum
um þá hættu, sem B. B. telur við
það að jafnaðarmenn fengiu méiri-
hluta í útflutningsnefnd Síldareinka-
sölunnar.
Hann segir að lagabreytingin frá
síðasta þingi hafi »leitt til þess að
framvegis hefði stjórn Einkasölunn-
ar í rauri og veru verið öll í hönd-
um fulltrúa verkalýðs þess, sem
vinnur að síldarverkun í landi-«
Veit Böðvar Bjarkan ekki að t. d
Finnur Jónsson er framkvæmdar-
stjóri Samvinnufélags ísfirðinga,
sern er næstum eingöngu félag ís-
firskra sjómanna, og að Finnur er
fulltrúi sjómannanna bæði, sem fram-
kvæmdarstjóri og kosinn af þeim á
einkasölufundinn, og með tilliti til