Alþýðumaðurinn - 25.02.1933, Blaðsíða 2

2
ALPÝÐUMAÐURINN
B. S. A. — Sími 9.
að annað eins geli ekki aftur komið
fyrir. Magnús Guðmundsson og Vig-
fús Einarsson eiga tafarlaust að víkja
úr embættum sínum og næsti dóms-
málaráðherra á að láta höfða ógild-
ingarmál um lánið og Iáta þi Magnús
og Vigfús sæta fullri ábyrgð fyrir
misbeitingu embættisvalds. — En þó
mun mönnum þykja kasta tólfunum,
að Magnús þessi Guðmundsson flytur
sjáifur nú stjórnarfrumvarp um skyldur
og réttindi embættismanna!«
Undir þetta munu flestir geta tekið.
Jafnaðarmennirnir í þinginu hafa nú
flutt þingsályktunartillögu um að for-
sætisráðherra rifti jarðakaupum þess-
um. Verður fróðlegt að sjá hvernig
þingið snýst við þessu.
(Niðurl.).
Síðan næsti kafli hér á undan var
ritaður, hafa nýjar upplýsingar kom-
ið fram í síldarsölumálinu frá síð-
asta sumri. í nýútkomnum »Ægi«
ritar forseti Fiskifélags íslands um
sjávarútveginn s. I. ár. Segir hann
þar, meðal annars, að 7—8 krónur
hafi fengist fyrir hverja hrásíldar-
tunnu sl. sumar. Nú er það opin-
bert mál, að s. I. sumar fengu síld-
veiðendur ekki nema 4—5V2 krónu
fyrir hrásíldartunnuna. Seljendur
hafa því — eftir sögusögn Fiskifé-
fagsforsetans haft af tunnu 2V2—4
krónur fyrir að sjá um söluna á
síldinni. Allir sjá hver ósvífni er
hér á ferðinni. Meðan Síldareinka-
salan starfaði, komst sölukostnaður-
ifin aldrei nálægt þessu. Var inn-
qn við krónu á hverri tunnu. Pann-
ig var allur sölukostnaður, utan
tynd? og innan, t.d. árið 1930—’3l
um 85 aurar af tunnu, enda fengu
síldveiðendur það ár 7—9 krónur
fyrir hrásíldartunnuna.
Eftir þessum upplýsingum Fiski-
félagsforsetans hefir sölukostnaður-
inn s.l. sumar veriö kr. 3,2,5 á tn.
að meíjaljaji. Eftir sömu heimild.-
um vöru seldar 247 þúsund tunn-
ur. Sölukostnaðurinn á þeim hefir
því orðið kr. 802,750,00 — átta
hundruS og tvœr þúsundir, sjö
hundruð og fimmtíu krónur, —
Hefði Síldareinkasalan starfað, hefði
sölukostnaðurinn orðið, samkvæmt
ofanrituðu, kr. 209,950,00 eða
minna. Kr. 592,800,00 — fimm
hundruð níutíu og tvö þúsund og
átta hundruð krónur — hefðu þá
getað skifst niður á milli síldveið-
enda, Dregur síldarútgerðina um
minna en þetta. Er á þetta bent
hér til að vekja síldveiðendur til
umhugsunar um það nauðsynlega
mál, sem síldarsölufyrirkomulagið
er. Með þeirri reynslu, sem Síldar-
einkasalan gaf, er sýnt að sölu-
kostnaðurinn á hverri síldartunnu
þarf ekki að fara fram úr 80y-100
aurum á tunnu, þó enginn sér-
stakur sparnaður sé við hafður. —
Pað sem því kallar að, með mörgu
fleira, er róttækar athafnir í síldar-
sölumálinu, sem færa sölukostnað-
inn stórkostlega niður. Að það
kosti jafn mikið að selja síldartunn-
una eins og að veiða hana, nær
ekki nokkurri átt.
En það sem nú þarf að heimta
af yfirstandandi Alþingi, er fyrst og
fremst þetta:
1. Fullkomin lög um mat á síld.
2. Engar tilslakanir við Norðmenn,
sem gera aðstöðu síldveiðenda
hér verri e-n verið hefir.
3. Niðurfærsla af útflutningsgjaldi
af síld og afnám innflutnings-
tolls á tunnum og salti og öðru
til síldarsöltunar.
4. Ríkissala á síld, eða nauðsyn-
legur, opinber stuðningur, ef
síldarsölusamlag yrði stofnað.
5. Aðstoð ríkis og ábyrgð á sölu
síldar til Rússlands og Eystra-
saltslandanna, ef ríkissala á síld
verður ekki upptekin.
Hér er um atvinnugrein að ræða,
sem f meðal ári á að geta fært
landsmönnum lý*—2 milj. króna í
hreinan ágóða, svo ekki v.eltur á
litlu, hvernig um hana fer. Ög er
harla undarlegt að heyra ekki eina
einustu rödd frá síldveiðamönnum
nrn þessa hluti. Pað er eins og
hjá þeim ríki órjúfanlegur svefn og
hirðuleysi um örlög íslensks síldar-
útvegs, eins og hann hafi ekkert
að segja fyrir afkomu þjóðarinnar.
Getur slíkt fálæti varla talist fyrir-
gefanlegt. —
Pótt ég hefði gjarna viljað ræða
nokkuð frekar um þessi mál, verð-
ur að láta þetta nægja um stund
Samningarnir við Norðmenn verða
vonandi birtir almenningi á næst-
unni, og er þá vonandi að einhver
hreyfing komist á þessi mál.
Halldór Friðjónsson.
Afturhald.
Undanfarið hafa verið haldnir þing-
málafundir víða um Iand. Ekki verð-
ur augum lokað fyrir því hvað þess-
ar fundargerðir sýna vaxandi afturhald
á öllum sviðum og hve greinilega
Framsókn er búin að yfirgefa þá
stefnuskrá, sem hún hefir þóst vinna
eftir undanfarið. Hér er ekki rúm
til að geta margs af þessu tagi, en
ekki verður gengið fram hjá sinni
fundargerðinni úr hverjum landsfjórð-
ungi, rétt til að gefa forsmekk af and-
anum, sem líklega kemur til að ríkja
á Alþingi í vetur.
Eru dæmin tekin bæði úr Fram-
sóknarkjördæmunum.
Nýlega var haldinn þingmálafundur
á Blönduósi. Eyddi útvarpið nokkr-
um tíma, þrjú kvöld í röð, til að
segja fréttir frá honum, enda var
fundurinn einstakur í sinni röð. —
Svo leit út sem andi Jóns í Stóra-
dal réði á fundinum, sem var fásótt-
ur. Komu aldrei fram fleiri atkvæði
en milli 30 og 40. Samþyktar voru
tillögur um að krefjast ýtrasta sparn-
aðar af þingi og stjórn. Líka að
I æ k k a kaup í vegavinnu ríkissjóðs.
(Kaupiq var víst 55 aurár á kl.st. í
Húnavatnssýslu s. I. suroar). Og að
endjngu var samþykt þakkarávarp til
þeirraj setp settu hyítu hersveitina á
stofn í Rvík í vetur, og áskorup uni
a& halda henni v|jft í fr£tmtíðintji. —
A þetta líklega að vera eitt af ýtrasta
sparnaðinum í rekstri ríkisbúsins. —
Margt fleira, þessu lílct, var saraþykt
af fundinum, og myndi margur setla
að hér væri ura »met« í afturhaldi