Alþýðumaðurinn - 29.08.1933, Síða 1
ALÞÝDUM ABD RINN
III. árg.
Akureyri, t’riðjudaginn 29. Ágúst 1933.
47. tbl.
Vaknaðir.
Svo langt er nú komið, að sjó-
mönnunum á síldveiðaskipunum er
farið að blöskra óreiðan á síldar-
málunum og eru farnir að krefjast
þess að sett verði lög um mat á
síld. Er þetta vel farið, því lengi
hafa sjómenn gengið með þá grillu
í höfðinu, að síldarmat væri þeim
til bölvunar, og hafa álitið að ef
ekkert mat væri lögfest, yrði síldin
þeirra söltuð, hvernig sem hún
væri, og allt reyndist matur er þeir
ökkuðu upp úr sjónum.
En revnslan frá sumrinu er búin
að koma sjómönnunum á aðra
skoðun. Peir hafa horft upp á að
engin almenn regla er gildandi með
móttöku á síldinni. — Á þessari
bryggjunni er skip rekið frá með
ferska síld. Á næstu bryggju er
söltuð síld af öðru skipi; síld sem
orðin er gömul og hálf-grytt. Þeir
hafa rekið sig á það, að það eru
ekki gæði síldarinnar, sem ráða hér,
heldur engu síður það, hvort kaup-
andinn vill síld þennan daginn eða
ekki. Þeir hafa rekið sig á það,
að þótt þeir hafi máske slept »góð-
um köstum*, sem líklega hefðu
gefið þeim full skip, til þess að
koma með góða síld handa kaup-
andanum, hafa þeir verið reknir í
bræðslu með aflann. Og að síð-
ustu hafa þeir þreifað á því, að
þeir eru algerlega varnarlausir
gegn öllu þessu. Svo illa á vegi
staddir, að misvitur kaupandi getur
algerlega eyðilagt fyrir sjómönnun-
um hlutinn þeirra á síldveiðunum.
Til einkis er að fiýja, því nú eru
engir matsmenn til að skera úr á
milli seljanda og kaupanda, nema
þar sem kaupendur hafa einhverja
trúnaðarmenn sína til þess að vas-
ast í þessu við sjómennina; menn
sem fyrst og fremst hugsa um hag
kaupendanna.
Og nú vilja sjómennirnir fá lög-
fest mat á síldina.
Það hefir oft verið bent á það
hér í blaðinu, hvílíkur voði vofir
yfir síldarúlvegnum, af því ekkert
síldarmat er til. Sjómennirnir viija
ekki una ástandinu iengur. En hvaö
segja síidarsaltendurnir? Ætla þeir
að sporna á móti þessari sjálfsögðu
réttarbót. í raun og veru eru þeir
milli steins og sleggju eins og á-
standið er nú, og ættu því að taka
fegins hendi móti því að ábyrgð-
inni yrði lyft yfir á síldarmatsmenn-
ina. — Og hvað segja útlendu
kaupendurnir?
Þarna er komið að hinu stóra
atriði í þessu máli. Eins og áður
er getið, ráða nú hinir erlendu
kaupendur mestu um það, hvaða
síld er söltuð og hver ekki. Að
minsta kosti er sú saga sögð af
Siglufirði, þar sem þessir erlendu
fuglar hreiðra sig yfir sumartímann.
Nú er landinn sorglega lítið höfð-
ingjadjarfur, og lepparnir minst,
eins og von er til. Er þess því
að vænta að síldarmatið verði nægi-
lega sjálfstætt til að bíta bakfiskinn
úr þeim, sem nú eru einvaldir á
þessu sviði? — Áður þótti það
brenna við á Siglufirði, að vald
erlendu kaupendanna gægðist fram
í gegnum matið. Ekki er sýnileg
ástæða til að óttast um sjálfstæði
síldarmatsins, ef yfirstjórn þess er
ekki í höndum »spekúlania«, sem
þurfa að hafa »meira upp úr sér«
en launin gefar En íslendingum á
mm n y j a b i o m
Mið vikudagsk völd kl. 9:
Hers-
höfðinginn.
Tal- og hljómmynd í 8 þátt-
um. Aðalhlutverkin leika:
Conrad Veidt. — Olga
Tschechowa — Peter
Voss.
Mynd þessi er tekin eftir
þektu leikriti og gerist í
Rússlandi á stríðsárunum.
— Þetta er mynd, sem allir
sannir kvikmyndavinir verða
að sjá.
að vera það metnaðarmál, að standa
hér á eigin fótum, og óháðir öðr-
um. Úílendingar eru búnir að vaða
nógu lengi uppi í síldinni, lands-
mönnum til skaða og skammar.
Síidarmatið, þegar það verður sett
aftur, á því að vísa þeim svo á
bug, að þeir stingi bar ekki upp
höfði framar. Þetta er hœgt, og
þetta verður að gera,
»Alþýðum.« fagnar því, að sjó-
mennirnir hafa nú vaknað til með-
vitundar um rétt sinn í þessum
efnum. En þeir verða að gera
meira. Þeir verða, gegnum félags-
stjórnir sínar, að hafa áhrif á vænt-
anlega löggjöf í þessum efnum.
Einnig að hafa hönd í bagga með
hverjum verður falin framkvæmd
matsins. Sé allt þetta í höndum
óvina hins vinnandi lýðs, er ekkert