Alþýðumaðurinn - 20.02.1945, Blaðsíða 2

2
ALÞtSUMAÐURINN
Spádómarnir rættust fyrr
en búist var við.
í síðasta blaði vannst ekki rúm
til að ræða frekar um átökin í
Verkamannafélaginu hér, og
reyndar víðar í verklýðsfélögun-
um, eu verður nú stuttlega gert hér
vegna þess að báðir aðilarnir,
sem að þessum átökum stóðu,
forðast að geta hiuna raunveru-
legu orsaka til þess að Moskva
kommúnistar sigruðu í Verka-
mannafélaginu og víðar, og vilja
gjarna að þessi mál séu hér með
þöguð í hel. Er nauðsynlegt að
verkamenn geri sér þessi mál sem
ljósust og það sem allra fyrst, því
íyrir íslenskri verklýðshreyfingu
liggur nú það hlutverk að forða
samtökum sínum á líkan hátt og
nágrannaþjóðir okkar — norður-
landaþjóðirnar — gerðu fyrir rétt-
um tug ára.
Reyndar er það elcki í frásög-
ur færandi þótt stjórnarskifti
verði í einu félagi, en þó verður
að telja það hér vegna þess með
hverjum endemum tilkoma Verka-
mannafélags Akureyrarkaupstað-
ar varð, og hvernig komið er með
þá órjúfandi „einingu“ og verka-
manna-„vi]ja“, sem talið var í
þann tíð að væru hollvættir hins
nýja fósturs þeirra sameiningar-
Jónanna.
Það ldaut að velta á miklu að
Verkamannafélag Akureyrarkaup-
staðar yrði stofnað, fyrst til þess
þólti þurfa að reka annað félag úr
Aíþýðusambandinu — félag, sem
hafði þá nýlokið þeim bestu samn-
ingum við atvinnurekendur fyrir
hönd verkafólksins, sem gerðir
, voru á þeim tíma, og hafði hækk-
að kaup verkafólksins á næstu 10
árum á undan, karla um 84% og
kvenna um 114%. Og reka félag-
ið án allra saka, eða brota á lög-
um sambandsins. Og maður skyldi
'ætla að mikil gullöld myndi upp
renna yfir Akureyrarbæ við til-
komu hins nýja félags, sem slíkar
fæðingarhríðir gengu á undan.
Það þurfti engan spámann til
að sjá fyrirætlanir kommúnista
með rekstri Verklýðsfélags Akur-
eyrar úr Alþýðusambandinu og'
myndun hins nýja félags.Þöd voru
ekki hagsmunir verkamannanna,
sem þar voru liafðir fyrir augum.
En þetta var nauðsynlegur áfangi
á braut kommúnista til að ná völd-
um í verklýðshreyfingunni hér.
Eins og vitað er, slóu Kommún-
istar og Framsóknarmenn saman
búum sínum við stofnun Verka-
mannafélagsins. „Verkam.“ 2. þ.
m. gefur góða hugmynd um það
hvort kommúnistar hafa verið að
hugsa um hag verkamanna, er
þeir þá bundu trúss sín í bagga
með maddömu Framsókn, en um
framkomu hennar segir blaðið,
í skrautrannna og á fyrstu síðu:
„Það vita svo sem allir, hversu
Framsókn hefir lagt sig fram til
þess að bæta kjör verkafólksins.
Hér skulu rifjuð upp örfá dæmi
af mörgum:
1. Þegar hið stóra verslunar-
hús KEA var byggt, þar sem æðsta
ráð Marteins leggur nú ráð sín
um hvernig hægt sé að beita at-
vinnurekendavaldi K. E. A. og
S. í. S„ til að láta verkamenn
kjósa Framsóknarlistann, þá
þurfti Verkamannafél. Ak. að
slöðva vinnu við útgröftinn í
grunni hinnar miklu hallar, vegna
þess; að K. E. A. braut kauptaxta
verkamanna.
2. Haustið 1932 varð að gera
verkfall í sláturhúsi K. E. A. á
Tanganum, til þess að fá því fram-
gengt, að K. E. A. borgaði gild-
andi kauptaxta.
3. í árslokin 1937 varð verka-
fólkið í verksmiðjum K.E.A. og
S.Í.S., að gera verkfall til þess að
fá lítilsháttar kjarabætur á laun-
um, sem voru skammarlega lág.“
Svona lýsa ritarar „Verkam.“
Framsókn, sem sendirefur
Moskva-kommúnista gerði samn-
inga við um stofnun Verkamanna-
félagsins, og yfir hvers fæðingu
stóðu blessandi, og máttu trauðla
tárum halda af hrifningu, allir
helstu forystumenn kommúnista
hér. Það gefur svo sem að skilja
hver einlægni hefir búið bak við
það makk, og blíðmæli, sem
„Verkam.“ var þá með um^,skiln-
inginn“, „einingarviljann“, og
„sameiningarlipurðina“ hjá Fram-
sókn.
En Moskvamaðurinn hafði sín-
ar afsakanir. í forskriftum hans
er það ekki einungis talið fyrirgef-
anlegt, heldur nauðsynlegt og
happadrjúgt að gera bandalag við
verstu óvini verkalýðsins um að
ryðja úr vegi andstæðingum
kommúnista, sem voru í þessu til-
felli Alþýðuflokksmennirnir í
Vprklýðsfélaginu. Síðar má svo
sparka í þenna hjálparkokk, þegar
hans er ekki þörf lengur. Hljóðan
orðanna er máske ekki þessi, en
andi þeirra ómengaður.
Og síðau hafa Moskvamennirn-
ir unnið markvisst að sigri sínurn
í félaginu. Þeir hafa sópað þangað
inn allskonar lýð, sem ekkert á
heima í félaginu. Samúðarbaráttu-
fúsunum, sem þeh- troða inn í öll
verklýðsfélög til að ná þar yfir-
ráðum með hjálp þeirra. Og nú
töldu þeir tækifærið komið að
sparka í Framsókn, og gerðu það
líka. Settu hreinræktaða Moskva-
kommúnista í stjórn, eins og þeim
var uppálagt af stjórn Alþýðusam-
bandsins.
Menn voru að ræða um það sín
á milli bæði fyrir og eftir kosning-
arnar í V. A. að einkis myndi vera
að vænta af varaformanni félags-
ins. Alþm. hefir svo sem ekkert dá-
læti á Birni Jónssyni. En það vill
hann benda á að aldrei mun