Alþýðumaðurinn - 08.05.1945, Blaðsíða 3

Þriðjudaginn 8. 'v'Iaí 1945
ALÞÝÐUMAÐURINN
3
„Foringinn“ og for-
setinn mikli.
ALÞÝÐUMAÐURINN
Utgefandi:
Alþýðuflokksjélag Akureyrar
AbyrgSarmaSur:
Erlingur Friðjónsson
BlaffiS kemur út á hverjum Þriffjudegi
Afgreiffslumaður:
Jón Hinriksson, Eiffsvallagötu 9
Argangurinn kostar kr. 10.00
Lausasöluverff 30 aurar
Prentsmiðja Björns Jónssonar h.f.
Eigendaskipti.
Með útkomu þessa blaðs Al-
þýðumannsins skiftir hann form
lega um eigendur. Hér eftir verð
ur hann gefinn út af Alþýðu-
flokksfélagi Akureyrar, en áð-
ur hafa það verið „Alþýðu-
flokksmenn á Akureyri“, eins
og staðið hefir á blaðinu, sem
hafa gefið hlaðið út. Með þess-
ari breytingu tekur þá líka Al-
þýðuflokkurinn nokkrar skyid-
ur á sig gagnvart blaðinu, og
verður Alþýðumaðurinn fjórð-
ungsblað flokksins og lætur sig
málefni Norðlendingafjórðungs
meira skifta en meðan hann var
í einkaeign og þá aðallega bund
inn við málefni Akureyrarbæj-
ar og nágrennis.
Eins og blaðið ber með sér
verða þó starfskraftar við
það fyrst um sirin þeir sörnu og
verið hefir, nema hvað afgr.
blaðsins og innheimta verður
hjá nýjum manni.
Fyrv. útgefendur blaðsins
hafa sent það nokkrum fleiri
mönnum, en verið hafa borgandi
kaupendur. Þetta verður gjört
hér í bænum út þenna mánuð,
en eftir fyrsta Júní n. k. verður
það ekki borið til annara en
fastra kaupenda. Utanbæjar
verður blaðið sent til fíeiri
manna en verið hefir fram til 1.
Júlí n. k. en eftir þann tíma ekki
til annara en þeirra, sem þá hafa
tilkynnt að þeir vilji fá blaðið
áfram. Blaðið óskar eftir útsölu-
mönnum í kaupstöðum og kaup-
túnum og er þess vænst að al-
þýðuflokksmenn leggi því lið á
þessu sviði.
Leitast verður við að hafa
efni blaðsins eins fjölbreytt og
stærð þess leyfir. Hefir það
tryggt sér nýja krafta til þessa.
Blaðið óskar eindregið eftir að
fá sendar til birtingar fréttir og
stuttar greinar frá stöðum út um
land, því það vill verða rödd al-
mennings, eftir því sem ástæður
leyfa, og tengiliður milli fjar-
lægra einstaklinga, sem þá ættu
að geta starfað betur saman að
áhugamálum sínum en áður hef-
ir verið hægt.
Hinir nýju útgefendur blaðs-
ins óska því eftir stuðningi allra
velviljaðra manna til þess að
gera Alþýðumanninn víðlesið
blað og vel úr garði gjört. Fram-
Steingrímur Aðalsteinsson,
Alþingisforseti sendir mér
kveðju í blaði sínu Verkamann-
inum 1. Maí sl. í sambandi við
bréf, sem Kaupfélag Verka-
manna Akureyrar lét tvo lög-
regluþjóna bæjarins birta hon-
um, sem formanni Verkamanna-
félags Akureyrarkaupstaðar,
þegar sýnilegt var að hann, á-
samt formanni Einingarinnar,
Elísabetu Eiríksdóttur, sem var
birt samhljóða bréf frá Kaupfé-
laginu, ætlaði í algerðu heimild-
arleysi að nota eign Kaupfélags-
ins, og einnig að brjóta kaup-
samning um efri hæð hússins
Strandgata 7, með óleyfilegri
notkun á hæðinni.
Mér er það síður en svo á móti
skapi að garpur þessi kynni
þeim sem hlað hans lesa, þá sið-
fræði í eignarréttarmálum, sem
fram kemur í klausu þeirri, sem
hann lætur fylgja birtingu bréfs-
ins, að fyrst að honum og nokkr-
um fylgifiskum hans þóknast að
bjóða fólki til samkomu á eign
annars maims, þá þurfi hann
ekki að láta svo lítið að biðja
hlutaðeigandi eiganda um leyfi
til þess. Og þessi stórmennska á
meðal arinars að réttlætast með
því að það sé verkalýður bæjar-
ins, sem boðið er á þá samkomu
sem stofnað er til á svo virðu-
legan hátt.
^Mér er ekkin kunnugt um að
verkafólk á Akureyri geri kröf-
ur um meiri réttindi sér til
handa, en aðrir borgarar bæjar-
ins, til þess að troða niður eign-
arrétt samborgaranna, og full-
yrði að það er ekki með vilja
þess að hinn háttvirti forseti efri
deildar Alþingis, Steingr. Aðal-
steinsson, þykist tala fyrir munn
þess, eða vera að reka erindi
þess þegar hann vill sýna öðrum
ruddahátt og yfirtroðslur. Slíkt
gera snápar einir og þeir sem
standa á mikið lægra menning-
arstigi í almennum siðum en ak-
ureyrskur verkalýður stendur.
Verkafólkið á Akureyri veit það
einnig, að það þarf ekki „fógeta
vald“ til þess að banna öðrum
undan eru umbrota og athafna-
tímar. Þar verður full þörf hug-
ar og handa góðra manna og
kvenna til samstilltra átaka og
vegvísis inn í nýjan og betri
heim. Þá mun og ekki síður þörf
tækja til að hamla upp á móti
þeim öflum, sem munu sækja
fastar á en nokkru sinni fyr, að
hneppa fólkið í viðjar einræðis
og ómenningar. Enginn þarf að
efast um hvar í sveit Alþýðu-
maðurinn skipar sér.
afnot eignar sinnar, þó forsetinn
Steingrímur viti þetta ekki, eftir
því er fram kemur í pistli hans.
í 14. gr. lögreglusamþykktar fyr
ir Akureyrarkaupstað stendur:
r
„An leyfis hlutaðeigandi húsráð
anda má enginn láta fyrirberast
á húslóðum, húsriðum, húsþök-
um, girðingum, í garðshliðum,
eða á öðrum stöðum, þar sem
inn er gengið í hús eða á húslóð-
ir “ í 85. gr. sömu lögreglusam-
þykktar stendur: „Húseigendur
og húsráðendur geta bannað, að
sá, er leyfi hefir fengið til að
halda skemmtanir, noti það á
þeirra lóð.“ Og að sjálfsögðu
getur þá húseigandi og húsráð-
andi bannað slíkt í sinum eigin
heimkynnum, og ekki mun þurfa
að efa það, að ef einhver gerð-
ist svo ágengur við eign Steingr.
Aðalsteinssonar, þá mundi hann
upphefja sína rödd og banna
slíkt athæfi.
Eg er enganveginn vonlaus
um að hægt sé að kenna Steingr.
Aðalsteinssyni eitthvað af al-
gengustu siðum í samskiftum
manna á milli, þó hann virðist
vankunnandi á því sviði, og mun
því tala við hann urri þau mál á
þeim stað, sem helst er von um
árangur af kennslunni.
Það verður ekki komist hjá
því að geta að nokkru afreka
þeirra, sem „verklýðsforinginn“
Steingrímur hefir sýnt til þess
að opinbera umhyggju sína fyr-
ir hátíðahöldum verkalýðsins 1.
Maí, þar sem hann gefur tilefni
til þess.
Haustið 1940 leigði „verk-
lýðsforinginn“ og mágkonan
Elísabet, breska setuliðinu, sem
hér var þá, Verklýðshúsið til
allra afnota svo lengi, sem því
þóknaðist að nota húsið til þarfa
hersins. Þegar Kaupfélag Vérka
manna hafði fengið dóm á þau
félagshjúin, er bannaði þeim að
nota húsið á þennan hátt, og
skyldaði þau til að opna það aft-
ur fyrir. félagssystkini þeirra
Steingríms og Elísabetar, gengu
þau bljúg og níðurlút fyrir yfir-
völd hins breska hers hér á staðn
um og báðu um hervernd. Báðu
um að herinn tæki húsið með
valdi og héldi því til sinna nota
svo lengi, sem honum þætti þörf
á, svo fyrir það væri girt að sá
verkalýður, sem aðhyllist for-
ustu þeirra félagshjúanna gæti
haft þarna 1. Maí-samkomur
sínar, eða annan fagnað, og her-
verndin var fúslega veitt og hús-
inu haldið svo árum skifti frá af-
notúm Steingr. og Elísabetar 1.
Maí og alla aðra daga þessara
1. Mai
fóru fram víða um land, með
sæmilegri þátttöku á flestum
stöðum. Þó voru ýmsir erfið-
leikar á samkomulaginu sum-
staðar, sérstaklega í Reykjavík,
þar sem kommúnistar reyndu að
bola Alþýðuflokksmönnum frá
að koma opinberlega fram, og
tókst það að mestu leyti. Ganga
um þetta ýmsar skrítlur manna
á meðal, og sumar næsta kyrtd-
ugar.
Hér á Akureyri fóru hátíða-
höldin vel fram. Á útisamkomu
kl. 2 töluðu fulltrúar frá fé-
lögum. Kröfugangan var miklu
skipulegri, og líka fjölmennari,
en verið hefir. Lúðrasveitin lék
við útisamkomuna og fyrir
göngunni. Á samkomu í Nýja-
Bíó voru þeir Bragi Sigurjóns-
son og Heiðrekur Guðmundsson
auk Karlakórs Akureyrar aðal
skemmtikráfturinn. Á dansleikj-
um félaganna um kvöldið var
margmenni.
Eins og undanförnu hafði
Verklýðsfélagið samkomu um
kvöldið í Samkomuhúsinu. Var
húsið troðfullt áheyrenda. Erl-
ingur Friðjónsson setti samkom-
una, Helgi Hannesson fram-
kvæmdastjóri flutti snjallt er-
indi. Heiðrekur Guðmundsson
og Bragi Sigurjónsson fluttu
frumort kvæði, Jón Norðfjörð
las upp. Smárakvartettinn söng
milli atriða og Edvarð Sigur-
geirsson sýndi kvikmyndir. Var
frammistaða allra með ágætum
og er skemmtunin mjög rómuð
af hinum mörgu samkomugest-
um.
í Glerárþorpi var haldin fjöl-
sótt kvöldskemmtun.
Þetta gerðist um svipað Uyti
og þrír pólitískir félagár þeirra
Steingr. og Elísabetar sprikluðu
í greip ensku hervaldanna sak-
aðir um uppreisnaráform, svo
full þörf hefði verið á húsakynn
um til að halda fundi og mót-
mæla slíkri meðferð á „félaga“
Einari og Sigfúsi, eða hvað þeir
nú hétu, en félagssystkinin á Ak-
ureyri gátu þá vel verið án húsa-
kynna fyrir 1. Maí-hátíðahöldin
eða önnur afrek í þá daga.
Þegar svo húsakvnni þessi
losnuðu úr höndum hersins eftir
löng afnot, buðu þau félagssyst-.
kinin Steingr. og Elísabet einum
atvinnurekanda bæjarins Verk-
lýðshúsið til kaups, svo félög
þeirra áttu þá um aldur og æfi
að vera án þess að halda upp á
1. Maí eða aðhafast annað í þess
um húsakynnum.
Virðast því ummæli í blaði
Steingríms geta mjög vel hljóð-

ara.