Alþýðumaðurinn - 12.06.1945, Qupperneq 1
XV. árg. Akureyri, Þriðjudaginn 12. Júní 1945.
Átök í kaupfélagi
Siglufirðináa.
Kommúnistar biðu herfilegan ósigur í full-
trúakosniugum í deilclum félágsins — fengu
tæpan einn fjórða hluta kosinna fulltrúa - og
ærast nú sem óðir menn, svo enn liefir ekki
fengist friður til að halda aðalfund félagsins.
Undanfarið hafa farið fram
miklar umræður í Siglufjarðar-
blöðunum — og reyndar fleiri
blöðum — um fádæma aðfarir
konmiúnista í Kaupfélagi Sigl-
firðinga. Sýna þær að meiri
bluti stjórnarinnar, sem skipuð
er kommúnistum, hefir hagað
sér þannig að eins dæmi mun
vera innan samvinnufélaganna.
Verður sú saga ekki rakin hér
frekar, en hún varð völd að því,
að við kosningar fulltrúa á aðal-
fund félagsins nú nýlega, töpuðu
kfimmúnistar svo herfilega, að
þeir fengu aðeins 17 rnenn
kjörna af milli 60 og 70 fulltrú-
um.
Þegar svo átti að halda aðal-
fund, neitaði formaður stjórn-
arinnar, kommúnistinn Otto
Jörgensen, að viðurkenna rétt
meiri hlutans. Neitaði að bera
upp tillögur, sem fram komu,
þvert ofan í almennar fundar-
reglur, og var fundinum svo
frestað þar til s. 1. Sunnudag.
Þegar á þann fund kom, ætl-
aði Jörgensen að viðhafa sömu
vinnubrögð. Neitaði kröfu meiri
hlutans um að láta kjósa fund-
arstjóra, og ætlaði að beita ein-
ræðisvaldi á fundinum. Neituðu
fundarmenn þá þessum aðförum
og kusu fundarstjóra með •/-!
hluta atkvæða á fundinum, en
kommúnistar — undir forystu
Gunnars Jóhannssonar, héldu
uppi orgi og fótastapph Lýsti
meiri hlutinn því þá yfir, að
fyrst ekki fengist friður lil sið-
samlegs fundahalds, flytli hann
fundinn í annað húspláss, og
var svo gjört, en eftir sátu örfá-
ar kommúnistahræður með síma
stjórann í forsæti. Voru nú
lialdnir tveir fundir um hríð,
en þó ekki nema skannna stund,
því þá kom 5 manna sendinefnd
frá kommum með ósk um það,
að meiri hluti tilnefndi aðra 5
menn, og reyndi þetta 10 manna
Aknreyri
All mikill hugur virðist vera
í mönnum hér í bænum fyrir því
að verka síld í sumar — með
öðrum orðum — flytja þennan
atvinnuveg inn í bæinn aftur, en
hann var fyrir eina tíð aðal sum-
arstarf fjölda kvenna og karla.
Ráðgerð er síldarverkun á
þrem bryggjum hér í sumar,
skip eru fengin til að leggja hér
upp síld, og ekki er annað vit-
að en tunnur og salt eigi að geta
verið á staðnum í tæka tíð. Ætti
þá ekki að standa á öðru en
vinnukraftinum — síldarstúlk-
unum, en það væri meir en und-
arlegt tákn tímanna, ef flytja
þyrfti úr bænum með lífvænleg-
an atvinnurekstur vegna skorts á
vinnukrafti, eða reka hann í
minni stíl en hægt væri ef allt
væri í lagi.
Það veltur á töluvert miklu
hvernig tekst til með síldarverk-
unina hér í sumar. Ef skip, sem
nú hafa fengist — eða jafnvel
boðist til — að leggja hér upp
síld í sumar verða að hverfa héð
an vegna ónógs vinnukrafts,
verður ekki gert ráð fyrir að til
þeirraverðiað leita síðar. I öðru
lagi verður að gera ráð fyrir, að
í sambandi við aukna síldarverk
un rísi upp aukinn síldariðnað-
ur, sem veiti vinnu yfir lengri
tíma en meðan aðal síldarhrot-
ráð að finna veg út úr þeim ó-
göngum, sem þessi fundahöld
væru komin í. Varð meiri hlut-
inn við þessum tilmælum og
fundi frestað til 21. þ. m. Þótt
brugðið væri inn á þetta ráð
her ekki að líta á það • sem
nokkra tilslökun á kröfum meiri
hlutans til fullra lýðræðislegra
réttinda eða linkend í garð
kommúnista, og verður nú fróð-
legt að sjá hvort þeim skánar
nokkuð skapvonskan og einræð-
isæðið til framhaldsfundarins.
og slldin.
an stendur yfir. Það veltur því
ekki á litlu að þessi atvinnuvegur
gangiAkureyringum ekki úr greip
um vegna sinnuleysis bæjarbúa.
Enn vantar mikið á að stúlk-
ur til síldarverkunar - eins mik-
illar og áætlað er — hafi gefið
sig fram. Jafnvel hefir heyrst að
vanar síldarstúlkur hafi í
hyggju að fara til Siglufjarðar
til að verka síld og ætli með því
að svifta þá menn, sem eru að
brjótast í því að flytja vinnuna
inn í bæinn, möguleikunum til
þeirra framkvæmda, Og þó eng-
uni detti í hug að fara fram á
nokkrar fórnir af hendi síldar-
stúlknanna eða að þær sitji af
sér vinnu vegna bæjarfélagsins,
vill blaðið benda á, hve niikið er
í luifi ef vinnukraftinn brestur
til aukningar á síldariðnaðinum
Áður tíðkaðist það að síldar-
saltendur tryggðu síldarstúlkun-
um lágmarks kaup yfir síldar-
tímann til að tryggja sér vinnu-
afl þeirra. Ekkert virðist vera á
móti því að þessi regla sé tekin
upp aftur. í flestum tilfellum
veltur þetta ekki á miklu, en
skapar öryggi fyrir háða máls-
parta. Æskilegt væri að þær
stúlkur, sem geta og ætla sér að
„fara í síld“, gefi sig fram sem
fyrst, svo úr verði skorið í þess-
um málum.
24. thl.
Ráðstefnan í San
Fransisco.
Búist er við, að ráðstefnu sam
elnuðu þjóðanna í San Fransisco
ljúki innan hálfs mánaðar. Hlut-
verk ráðstefnunnar er, eins og
mönnum er kunnugt, að komast
að samkomulagi um skipulag
stofnunar til öryggis friðnum í
heiminum í líkingu við Þjóða-
bandalagið, er stofnað var upp
úr síðustu styrjöld. Ætlunin er,
að þessi stofnun verði traustari
og verki sínu betur vaxin en
Þjóðabandalagið reyndist á sín-
um tíma.
Erfitt hefir reynst að ná sam-
komulagi, eins og éðlilegt er, því
að sjónarmið stórveldanna, sem
ráða þarna lögum og lofum, eru
ólík, og væri ekkert við því að
segja, ef menn greindi aðeins á
um leiðir að því marki, sem
stofnuninni er ætlað að hafa:
verndun öryggis og réttlætis í
samskiptum þjóða í milli. Fyr-
ir fáum dögum bárust þau gleði-
tíðindi, að samkomulag hefði
orðið um eitt atriði, er valdið
hafði mestum ágreiningi á ráð-
stefnunni. Rússar höfðu haldið
fram þeirri skoðun, að ágrein-
ingsmál skyldu ekki rædd í ör-
yggisráði stofnunarinnar, ef eitt
hvert stórveldanna fimm, Banda
ríkin, Bretland, Frakkland,
Kína eða Rússland, synjuðu um
leyfi til þess. Töldu Rússar þetta
í samræmi við ályktanir Krím-
skagafundarins og töldu þetta
atriði miklu skipta. Féllu Rúss-
ar þó frá þessu á síðustu stundu,
og er talið, að Harry Hopkins,
einkafulltrúi Trumans forseta,
sem átt hefir viðræður við Stalin
að undanförnu, hafi komið því
til leiðar. Hefir mörgum virst
undarlegt, að Rússum skuli hafa
verið svo áfram um að hefta
málfrelsi öryggismálaráðsins,
þar sem þeir kváðu vera allra
skeleggustu formælendur lýð-
ræðis og málfrelsis í heiminum
og eiga við að húa „yfirmála“
lýðræðislega stjórnarskrá, að
því er vinir þeirra og velunnar-
ar hér heima segja. En ef til vill
eru Rússar svona miklir vinir
vina sinna. Við skulum lmgsa
okkur, að Bretar tækju sér fyrir
hendur að leggja undir sig
Noreg. Þá gætu þeir neitað, að
um það yrði rætt í öryggisráð-