Alþýðumaðurinn - 04.09.1945, Page 1

Þriðjudagur 4. september 1945 36. tbl.
XV. árg.
Aflabrestur
o& atvinnubörf
í síðasta blaði var því lofað
að ræða frekar en þá var hægt
um atvinnuhorfur í vetur, ef þá
lægju fyrir einhverjar upplýsing-
ar um afkomu verkamanna og
sjómanna á líðandi sumri, og
horfur á atvinnu í haust og á
komandi vetri.
Reyndar hafa þessi mál lítið
skýrst s. 1. viku, nema að það
liggur fyrir, að þeir sjómenn,
sem síldveiðar hafa stundað,
eru komnir heim, flestir tóm-
hentir, en nokkrir með um hálf-
ar tekjur móti landverkamönn-
um yfir sama tíma. Reyndar
eru sjómennirnir okkar ekki
ýkja stór hópur vinnandi fólks
bæjarins, en þeir hafa undanfar-
ið verið sá hópur manna, sem
yfir síldveiðitímann hafa haft
margfaldar tekjur móts við land
verkamennina, sem rétt hafa bar
ist í bökkum undanfarin ár.
Þetta sýnir þá líka hvernig sjó-
mennirnir eru staddir, þegar
þeir eru komnir niður fyrir alla
hina í tekjum.
Eins og svo oft áður hefir ver-
ið gjört hér í blaðinu, telur Al-
þýðuflokkurinn það skyldu
þeirra, sem með stjórn bæjar-
málanna fara, að vera alltaf á
verði um það, að atvinnulíf í
bænum sé viðunandi og blá-
þráðalaust, en það kallar Al-
þýðumaðurinn viðunandi at-
vinnulíf, að hver verkfær mað-
ur hafi óslitna vinnu vor, sumar
og haust, og svo mikla vinnu að
vetrinum, sem tíðarfar ieyfir.
Á þetta ber ekki að líta sem ó-
verðskuldaða hjálp til verka-
manna. Þetta er beint hagsmuna-
mál fyrir bœjarfélagið, því
blómlegt atvinnulíf er undir-
staða allra annara framkvæmda
í bænum, bæði menningarlegra
og hagsmunalegra. Sú bæjar-
stjórn, sem vanrækir þetta eða
spornar á móti því að allir hafi
nóg að vinna, er það hjú, sem
á að reka úr vistinni við næsta
vinnuhjúaskylddaga. Þetta er nú
almennt sagt og hefir svo oft
verið rökstutt hér í blaðinu, að
þess ætti ekki að vera frekari
þörf.
En auðvitað er, að þegar meg-
instoðirnar undir almennri at-
vinnu bresta, eins og síldveiðin
nú í sumar, er enn meiri þörf
fyrir opinberan stuðning, en
þegar truflunarlítið atvinnuá-
stand ríkir. Það er því ekki of
snemma verið á ferðinni með
kröfur um það, að bæjarstjórnin
undirbúi ákveðnar og fullnægj-
andi atvinnuframkvæmdir fyrir
veturinn. Atvinnuframkvæmdir,
sem gefa meiri atvinnu af sér í
framtíðinni.
Eins og stendur ætti að vera
tryggt að flestir hafi nokkurn-
vegin nóg að vinna fram í frost
og snjóa. Auðvitað dregur sem-
ents-skortur töluvert úr bygg-
ingaframkvæmdum eins og
stendur, en maður verður að
ætla að úr því rætist sitt hvað
líður, og sláturtíðin tekur alltaf
upp töluverða vinnu, ásamt öðr-
um haustverkum síðari hluta
September og fyrri hluta Októ-
ber-mánaðar. En óhætt er að
gera kröfur til að haldið verði
uppi svo stöðugri vinnu, sem
hægt er verðráttu vegna í vetur,
fyrir 50—70 manns, strax og
haustönnum lýkur.
En er bæjarstjórn nokkuð far-
in að athuga og undirbúa þau
mál?
Þetta var einmitt það, sem
sjómaðurinn var að spyrja um
í síðasta blaði og reynt hefir
verið að athuga undanfarna
viku. Og það verður að segja
þá sorgarsögu, að ekkert hafi
enn verið gjört til að mæta mann
lega komandi örðugleika vetri.
Ritstj. spurði verkstjóra bæj-
arins eftir því hvort sprengiefni
væri fengið fyrir veturinn. Þetta
er mikilvægt atriði, því helst er
það grjótvinnan, sem hægt er að
grípa til harðasta tíma vetrar-
ins. Svör verkstjórans voru
hvorki játun né neitun. Blaðið
treýstir því að minnsta kosti
ekki, að sagan frá í fyrrahaust
geti ekki endurtekið sig á þessu
hausti, nema gerðar verði ráð-
stafnir til að byrgja bæinn að
sprengiefni með það fyrir aug-
um að þess verði meiri þörf í
vetur en venjulega hefir verið.
S. 1. vor var tunnusmíði á
dagskrá hjá bæjarstjórn. Upp úr
þeirri „vakningu" var bæjar-
stjóri sendur á fund Nýbygging-
arráðs, ásamt þriggja manna
fylgdarliði, eins og títt er nú
orðið þegar stórmenni fara um
löndin. Talað mun hafa verið
um að vekja upp frá dauðum
járnaruslið við innri skipakvína,
og maður mun hafa komið að
sunnan til að líta á „góssið.“
En hvort hann hefir eitthvað um
þaicJ sagt eða ekkert, veit blaðið
ekki. En eins og útlitið er nú má
gera ráð fyrir, að engra fram-
kvæmda sé að vænta í tunnu-
smíðinu. Enda er ekki hægt að
byggja neitt á vinnu með slík-
um tækjum, sem þarna eru fyrir
hendi.
Þá kemur blaðið enn að hafn-
armannvirkjunum á Oddeyrar-
tanga. Það minnsta, sem hægt
er að krefjast gagnvart þeim er
að lokið verði við hafnargarð-
inn, upp fyrir sjávarmál í vetur.
og mæla engin skynsamleg rök
með því að geyma þá fram-
kvæmd lengur, og er búið að
skaða bæinn nóg á draugshætt-
inum viðvíkjandi þessu stærsta
mannvirki, se’m bærinn hefir á-
kveðið að gjöra. Allt hvað næsti
vetur líður, verða engar hömlur
lengur á því að fá erlent efni
til frekari mannvirkja á þess-
um stað. Á þessu verki verður
að byrja í næsta mánuði og halda
því áfram í vetur, svo ekki þurfi
að fresta frekari framkvæmdum
vegna þess að það standi á þess-
ari fyrstu og sjálfsögustu fram-
kvæmd. Frá hendi ríkisstjórnar
og Alþingis stendur ekki á neinu
lengur — og hefir reyndar aldrei
staðið, því það hefir verið fá-
læti bæjarstjóra og bæjarstjórn-
ar að kenna, ef á samþykki þess-
ara aðila hefir einhverntíma
staðið.
Við þetta verk ættu um 50
manns að geta unnið aðra hverja
viku í vetur — vinnunni skift —
nema hjá þeim, sem verst eru
farnir undan sumrinu, og mölun
grjóts og fl. ætti að geta fleytt
20—30 á líkan hátt. Þetta eru
þær lægstu kröfur, sem hægt er
að gjöra til bæjarstjórnarinnar,
og er þá gengið út frá því að
aðrir stærstu atvinnurekendur
svo sem K. E. A. og Eimskip
sjái sínum verkamönnum, sem
venjulega sitja fyrir vinnu hjá
þeim, fyrir vinnu. Verður að
telja að á þeim hvíli siðferðis-
leg skylda til þessa.
Og að síðustu þetta: Til þess
að ýta við bæjarstjórninni, væri
ekki úr vegi að verklýðsfélögin
eða fulltrúaráð þeirra tækju at-
vinnumálin sem fyrst til með-
ferðar og fái kröfur í líka átt
og hér hefir verið á drepið, tekn-
ar fyrir á bæjarstjórnarfundum,
þegar í þessum mánuði.
Stuttar erleudar
tréttir
Klukkan hálf tvö sl. Sunnu-
dagsnótt voru uppgjafarskil-
málar Japana undirritaðir um
borð í ameríska orustuskipinu
„Missouri“ á Tokióflóa. Frá
þeirri stundu er talið að heims-
styrjöldinni sé lokið og alheims
friður á kominn. Undirskriftirn-
ar fóru hátíðlega fram í viður-
vist svo margra, æðri og lægri,
hermanna, sem skipið rúmaði,
en tugir herskipa Bandamanna
lágu fyrir festum allt í kring og
hundruð flugvirkja og sjóflug-
véla svifu yfir staðnum. En í
nokkurri fjarlægð gaf að líta
eina stóra orustuskipið, sem Jap-
anar eiga eftir, liggja eitt síns
liðs og ömurlegt útlits eftir loft-
árásir Bandamanna. Mun þetta
hafa átt að sýna muninn á að-
stöðu sigurvegaranna og hins
sigraða. Athöfninni var útvarp-
að. Einnig stuttri ræðu, sem for-
seti Bandaríkjanna hélt að und-
irskriftum loknum. Hernám
Japans er nú í fullum gangi.
Einnig heldur áfram hernámi
á þeim svæðum, svo sem í Kína
og víðar, sem Japanar höfðu
lagt undir sig og Bandamenn
voru ekki búnir að taka þegar
þeir gáfust upp.
• ★
Komist hefir upp* um
samsæri gegn Bandamönnum á
hemámssvæði Breta í Þýska-
landi. Hafa margir Þjóðverjar
verið handteknir. Þar á meðal
hefir náðst í tvo áhrifamenn í
nasistaflokknum, sem Banda-
menn höfðu áður leitað að, en
ekki tekist að ná.