Alþýðumaðurinn - 06.11.1945, Blaðsíða 1

^lþ(|íiumaíi uriaa
XV. árg._____ Þriðjudaginn 6. Nóvember 1945 45. tbl.
Lénharður fógeti
verður fyrsti leikur félagsius á þessum vetri.
/
Sýniugar hef jast í næstu viku.
FRÁ LEIKFÉLAGINU:
Leikfélag Akureyrar hefir
undanfarið æft af kappi leik-
inn „Lénbarður fógeti“ eftir
Einar H. Kvaran. Er æfingum
senn lokið og búist við að leik-
sýningar hefjist upp úr næstu
helgi.
Jón Norðfjörð hefir æft leik-
inn og stjórnar honum. Hann fer
líka með aðal persónuna, Lén-
harð fógeta. Af öðrum persón-
um má nefna: Guðnýju leikur
frú Sigríður Schiöth, Hólmgeir
Pálmason Torfa í Klofa, Helgu
í Klofa frú Sigurjóna Jakobs-
dóttir, Eystein í Mörk Elías
Kristjánsson, Magnús Olafsson
biskupsfrænda, Sverrir Askels-
son og Freystein á Kotströnd —
Dönsku kosningarnar fóru
svo, að jafnaðarmannaflokkur-
inn gekk saman. Tapaði 18 þing
sætum frá því næst á undan. —
Vinstri menn og kommúnistar
unnu á. Er þingmannafjöldi
flokkanna eftir kosningarnar
seni hér segir. Tölurnar í 'svig-
unum sýna þingmannatölu við
næstu kosningar á undan:
Alþýðufl. 48 (6(5)
Vinstri fl. 38 (28)
íhaldsfl. 26 (31)
Kommunistafl. 18 (3)
Róttæki fl. 11 (13)
Dansk samling 4 (3)
Retsforb. 1 (2)
í Danmörku og þá fyrst og
fremst í Kaupmannahöfn hefir
ríkt og ríkir enn hið mesta öng-
þveiti. Frelsishreyfingin, sem á
sínum tíma vann mikið og gott
verk, hefir breytst í óaldarflokk,
þar sem kommúnistar og annað
ofbeldissjúkt fólk ræður öllu.
Skeytir hvorki um lög né reglur
og heldur starfseminni saman
með æsingum og uppvöðsluhætti
Seni dæmi upp á það livað hægt
er að segja fólkinu og æsa það
upp á, er það í frásögur fært, að
„Kotstrandarkvikindið“ —
Björn Sigmundsson.
Búningar eru að mestu fengnir
að láni lijá Leikfélagi Reykja-
víkur og eru þeir hinir fegurstu.
Aðstaðan til leiksýninga hefir
nokkuð batnað við það, að við-
bót hefir verið byggð upp í
brekkuna ofan við leiksviðið.
Hefir leikfólkið fengið þarna
búningsherbergi til afnota og
sviðið verður einnig rýmra.
Félagið .ráðgerir að taka gam
anleik til sýninga upp úr ára-
mótum, og síðar á vetrinum ís-
lenskan leik, alvarlegs efnis. Er
það vel að félagið hyggst að
slarfa allan veturinn út og að
sýningum góðra leikja.
jafnaðarmannastjórnin var sök-
uð um það að hafa ekki fyrir-
skipað varnir gegn innrás Þjóð-
verja 1940!!! eins og það hefði
verið leikur einn.
Alþýðuflokksstjórnin hefir
sagt af sér. Konungur hefir fal-
ið formanni Vinstri flokksins að
mynda stjóní, en ekki var hann
búinn að því er þetta var ritað,
enda örðugleikarnir margir og
miklir.
Við síðustu kosningar fyrir
'styrjöldina var kjörorð dönsku
alþýðunnar: „Stauning — eller
Ka—os.“ Þá fékk hún Stauning
og leið vel undir stjórnarforystu
hans. Nú er þjóðin búin að
misst Stauning en hefir fengið
Ka—os í staðinn — ástand, sem
kommúnistar berjast fyrir í
hverju lýðræðisþjóðfélagi.
Bæjarstjórnarkosningar fóru
fram í Englandi og Wales í sið-
ustu viku. Alþýðuflokkurinn
vann ennþá glæsilegri sigur en
í þingkosningunum. Fékk víða
alla bæjarfulltrúana kjörna. •—
Unnu um 40 bæi og borgir frá
íhaldsfl. í London vann flokk-
Setning Menntaskól-
ans. - Skólameistari
ræðir um ofdrykkju.
Formlegri setningu Mennta-
skólans hér var frestað í haust,
þegar skólinn hófst, vegna þess
að skólameistari var þá fjarver-
andi. Dvaldist hann þá í Reykja-
vík við útvegun kennara. Var á
tímabili útlit á, að skólinn yrði
að draga saman seglin vegna
skorts á kennurum, en úr því
rættist, eins og best varð á kos-
ið, á síðustu stundu.
Skólasetning fór fram í bá-
tíðasal skólans síðastl. Sunnu-
dag kl. 5, að viðstöddum nem-
endum skólans, kenmmjm og
nokkrum bæjarbúum. Við
skólasetningu liélt skólameistar-
inn, Sigurður Guðmundsson,
mikla, merka og gagnhugsaða
ræðu um áfengisnautn. Lýsti
liann ofnautn áfengis sem sjúk-
legu fyrirbœri og rakti nokkuð
orsakir þess, að menn drekka
frá sér vit og rænu. Taldi hann
'lífshatur og hugleysi meðal meg
inástæðnanna til þess, að menn
leggja stund á ofdrykkju. Vitn-
aði liann í því sambandi til rit-
gerðar Halldórs Kiljans Laxness
Fylliraftarnir og lýsingu hans á
drykkjumanninum, Magnúsi í
Bræðratungu, í Hinu Ijósa man.
Einnig vitnaði hann máli sínu til
stuðnings til nýjustu rannsókna
amerískra sálfræðinga um þetta
efni. Er niðurstaða þeirra mjög
á sömu lund.
Skólameistari gat þess, að
hann hefði enga tilhneigingu til
að ræða málið einldiða. Hann
kvaðst ekki vera bannmaður, og
ef víns væri neytt í hófi, gæti
það „lífgað sálaryl,“ eins og
skáldið segir. Það væri guðs
gjöf til mannanna og yki þor
urinn 22 bæjarhverfi af 28. Og
þessu lík eru hlutföllin annars-
staðar. Þeir vita hvað þeir vilja
og hvað þeir eru að gera, Eng-
lendingarnir.
Kosningar fara frarn í Ung-
verjalandi í dag. Búist er við að
fl. smábænda fái flesta þing-
menn. Talið er að kosningarn-
ar fari fram á lýðræðislegan
hátt, eins og Bandamenn hafa
krafist.
þeirra og gleði. En þess yrði
vandlega að gæta, að Bakkus
væri öfganna guð, og það væri
einungis fyrir þroskaða menn að
fást við hann. Ungum mönnum
væri hollast að vera í algeru
bindindi. En menn yrðu að gera
sér ljóst, að öðrurn tökum þyrfti
að taka áfengisnautn unglinga
en drykkjuskap fullorðinna
manna.
Bjargráðið kvað skólameist-
ari vera nýja trú, trú á mann-
helgi og lífshelgi. Það yrði að
innræta mönnum trúarkennda
lotning fyrir mannhelgri sál.
x.
BURT MEÐ
ÁFENGIÐ!
Tveir fjölmennir fundir um
áfengismál hafa nýlega verið
haldnir á Suðurlandi. Annar í
Hafnarfirði, og stóðu að honum
ýms félagasamtök í bænum,
skólarnir, bæjarstjórn o. fl. —
Voru þarna bornar fram áskor-
anir á ríkisstjórn og kröfur um,
að draga úr hinu ægilega áfeng-
isböli, sem er að skapast með
þjóðinni. Þá bundust ýms
stærstu félögin í bænum samtök-
um um að ekkert vín skuli haft
um liönd á skemmtunum þeirra
og öðrum samkomum.
Ilinn fundurinn var haldinn í
Reykjavík, að tilhlutun Þing-
stúku Reykjavíkur. Voru máls-
hefjendur þeir dr. Símon Jónas-
son og Sigurbjörn Einarssono
dósent. Voru þarna bornar fram
og samþykktar skorinorðar kröf
ur um róttækar aðgerðir hins op-
iidjera til að draga úr drykkju-
bölinu. Voru báðir þessir fundir
fjölmennir og einbuga um að
krefjast bóta á því ástandi, sem
nú ríkir í áfengismálum þjóðar-
innar, og sem er löngu orðið
henni til vansæmdar og ómetan-
legs tjóns.
.Dronning Alexandrine,
leggur af stað í fyrstu íslands-
ferð sína eftir styrjaldarlok 11.
þ. m. Mun skipið aðeins fara til
Reykjavíkur. Er skipið fullhlað-
ið vörum og með því munu verða
180 farþegar.
Aðra ferð hingað kemur
Drottningin í Desember. Leggur
upp í þá ferð 2. Des. Skipherra
á Drottningunni verður sá, sem
var 1. stýrimaður á skipinu í ís-
1 landsferðum fyrir stríð.
Þrennar kosningar