Alþýðumaðurinn - 06.03.1951, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUMAÐUEINN
Þriðjudagur 6. marz 1951
Gjafir
kapitalismans
Fyrir stuttu síðan barst mér í
hendur bréf frá kunningja inínum
og skólabróður. Mér varð hverft
við, er ég las bréfið, því að þennan
kunningja minn liafði ég Jickkt sem
bjartsýnis- og hugsjónamann, en frá
hverri línu andaði hrollköldu von-
leysi, blandað biturri ádeilu á skipu-
lag auðvaldsins, er hann hafði fyrr-
uin dýrkað með áhuga æskumanns-
ins, en af bréfinu að dæma, hafði
reynsla sjálfs hans gcrt hann reikul-
an í trúnni.
Ilonum hafði sem mörgum fleiri
þótt umbúðirnar fagrar og girnileg-
ar, sem kapitalisminn hefir haft lag
á að hylja óskapnað sinn i. En nú
hafði honum tekizt að festa sjónir
á klóm og kjafti ófreskjunnar undir
gyllingunni.
Ilann hafði luokkið sein upp af
V' ndum svefni er dýrlingurinn, er
hann hafði tilbeðið, hafði óvænt og
s' yudilcga klætt sig úr engilsklæðum
) iiki hins gamla, og í þeim búningi
hefir hinn fallni dýrlingur staðið
á |nöskuld;nuin hjá vini mínum
undanfarna mánuði og fært honum
gjafir úr hinu ójjrjótandi forðabúri
kapitalismans.
í bréfinu kallar hann að vísu þess-
ar gjafir glæpi og miskunnarlausar
árásir á frelsi og sjálfsákvörðunar-
rótt einstaklingsins, og má lá honum
Jxi nafngift á Jieirri forsendu, að
hann hafi eigi Jiekkt til hlítar fyrr
ö!l cinkenni al])j óða-kapitalismans,
og því látið blekkjast af mærðar-
fullu og sefjandi máli áróðurs-
kvarnar auðvaldsins.
En nú er svo komið, að hann
slendur örþrota og ráðlaus, en
gjafapakkar forráðamanna auðvalds
ins berast látlaust til hans og verða
æ fyrirferðameiri með hverjum deg-
inum, sem líður. Frá miðjum nóvem-
ber síðastliðnum hefir sama gjöfin
borist til hans á degi hverjum:
„Atvinnuleysi44, hefir staðið á pakk-
anum, geíandinn hefir verið Ólafs-
Hermanns-Conipaniet, aðalfirma
hins alþjóðlega kapitalisma á Islandi.
Með hinni venjulegu morgungjöf
hafa borizt fleiri pinklar með áletr-
uðum skrautmiðuin frá sama firma:
„Minnkandi kaupgeta“, „Hækkandi
vöruverð4'. „Öryggisleysi'1, „Brostn-
ar framtíðarvonir", „Húsnæðisskort-
ur“, „Skuldasöfnun“, „Brostið lán-
traust“, „Skortur á öllum sviðum“
o. s. frv. Gjafir í dag og gjaíir á
morgun, fyrirheit, sem Lrúfastlega
er staðið við!
A meðan kunningi minn skrifar
mér bréfið, segir hann, að konan
sín hal’i farið í heimsókn til sýstur
sinnar, en hann tjáir mér, að áður
en hún hafi farið, hafi hún talið
aurana í sparibauk eldra barnsins
þeirra, en að því búnu tekið slitnu
kápuna sína, því að hún fékk enga
kápu fyrir jólin. Ilún þurfti að reyna
að útvega brauð og mjólk handa
börnunum. Hann skildi þau sann-
indi. Unga konan hans er orðin.
þreytuleg og þó er hún hugprúð,
þótt eflaust sé dauf von hennar um
betra húsnæði að vori. „Ég hefi
ekki haft kjark lil að segja henni,
að sú von sé fyrir löngu dauða-
dæmd“, segir bréfritari minn orð-
rétt. Konan hans á syslur og hún
er gift manni, er lánið leikur við.
Hann fær einnig gjafapakka eins og
bréfritari minn frá Ólafs-Hermanns-
Company, en á annan máta, því að
eins og eðlilegt er á kapitalistiska
vísu. er annað veitt villueigandan-
um við Austurstræti, en leigjendun-
um í Camp-Knox-braggahverfinu.
\ illueigandinn fær ávísun á meiri
gróða. „Mikill gróði i dag, enn
meiri á morgun", „Lögverndaður
s\ arlimarkaður Joér til handa, góði‘".
„Ennfremur veitum við þér tæki-
færi til miskunnarlauss húsaleigu-
okurs og til allskonar svindl- og
braskmennsku“, þannig er orðanna
hljóðan Ólafs-Hermanns-Cömpanis-
ins til villueigandans. Og gróði hans
vex líka dag frá degi. Hann er þegar
orðinn helzti burgeisinn i, drykkju-
veizlum „fyrirfólks“ borgarinnar,
og systir konunnar, er leigir í einu
af- braggahverfi höfuð-borgarinnar,
er orðin fín frú eftir kapitalistiskum
hugsunarhætti. Hún fékk kápu fyrir
jólin, og í örlæti sínu gefur hún
systur sinni aura fyrir mjólk og
brauði handa svöngum börnum í
Camp Knox. Hver dirfist svo að
gagnrýna auðvaldsskipulagið?! Án
þess þrífist a.m.k. ekki mannúðar-
hugsjónin. Hver ætti að gefa hverj-
um, ef allir væru jafnir? Hvaða auð-
jöfrar gætu þá lagt af mörkum
nokkrar krónur í þágu Vetrarhjálp-
arinnar eða til annarra góðgerða-
stofnunar og séð svo nafn sitt í blöð-
unum. hljótandi blessun drottins
fyrir góðverkið.? Og hver myndi þá
þiggja með klökkum huga leifar, er
nýttust ekki á veizluborði höfðingj-
ans, eða föt, sem orðin væru of velkt
fyrirmanni til að láta sjá sig í Jreim
virðingu sinnar vegna? Og þá væri
ekki einu sinni hægt að okra á þeim
í foi nsölu\crzlun. Og ]>á myndi ekki
heldri frúin í villunni við Austur-
stræti geta glaðzt ef þeirri rausn
s.’nni, að á hverju ári fengi veslings
systir sín í bragganum einn kjól, er
dottinn væri úr tízkunni og með því
góðverki var líka alltaf séð fyrir því,
að heil föt fyndust í ruslakörfu vill-
unnar!
Því fátækari, sem Jjú verður, því
rikari verður forréttindaklíkan.
Þetta er eitt af einkennum kapital-
ismans. Vitum við ekki öll Jressi
sannindi, og ef svo er, Jjví erum við
þá að mögla og vanþakka gjafir
auðvaldsins, svo sem atvinnuleysi og
örbirgð, líkt og bréfritarinn minn í
Camp Knox gerir? Hann hefir sem
fleiri eflt áhrifavald auðvaldsins
með atkvæði sínu, og liann gelur
varið þann verknað sinn með því
eina móti, að hann hafi verið blekkt-
ur, sem og hann gerir. Og hvern
undrar það, þó að hann og aðrir
hafi íestst í blekkingarsnörunni? —
Hefur nokkurt tölublað af aðalmál-
gagni íslenzka auðvaldsins komið
úi: án þess að hrópað hafi verið á
frelsi' og óskertan sjálfsákvörðunar-
rétt handa hverjum Jrjóðfélagsþegni?
Og liver láir sjómanninum, verka-
manninum og bóndanum, þótt þeir
hafi blekkzt til þess að halda, að í
þessari margþvældu upphrópun fæl-
ist luforð um að lífsréttindi þeirra
myndu verða örugglega vernduð?
Hvers vegna áttu þeir að fara að
hugsa svo illt um hina háværu verj-
endur almennra mannréttindá að
álíta, að þeir ættu aðeins að vera
sefjuð peð á taflborði arðræningj-
anna og burgeisanna, svo að emmitt
þeir aðilar gætu notið óskoraðs
jrelsis til auðsöfnunar? Þessi sann-
indi skilur nú braggabúinn í Camp
Knox. Hann segir: „Ég hefi álitið
fram að þessu, að sósíalisminn hefti
einslaklingsfrelsi svo mikið, að eigi
væri únnt að búa við slíkt, og því
hefi ég lagt stein á götu hans. Ég sé.
a mér hefir skjátlazt. — Ég
er ekki frjáls maður í dag, mér er
neitað um vinnu og brauð. Mér
hefir skilizt, að kapitalisminn krefst
frelsis handa þeim fáu, er hafa
fryggt sé. forréttindastöðu í þjóð-
félaginu á kostnað yfirgnæfandi
melrihluta þjóðarömar. Mér hefir
skilizt, að Jjeir, sem nú hrópa á
frelsi í dálkum Morgunblaðsins, eru
mestu bölvaldar Jjjóðarinnar.
Hvað segja aðrir atvinnuleysingj-
ar? Eruð þið frjálsir menn og ráðið
gerðum ykkar? Hvað segir móðirin,
er telur koparhlunkana í sparibauk
barnslns síns, livort sem hún á lieima
Reykjavík eða annars stðar á land-
inu? Ert þú frjáls? Þig vantar mjólk
og brauð handa börnunuin, en síð-
ustu aurar heimillsins eru í spari-
bauk litla barnsins þíns. Ef til vill
áttu systur, sem dottlð hefir í lukku-
pottinn? Ef svo er, verður yfirskrift
heimiFs þíns eigi verri en það — að
börnin fá mat, en foreldrarnir
svelta.
„Svört þoka vonleysis og von-
brigða grúfir yfir þúsundum ís-
lenzkra heim:la“. — Þannig endar
kunningi minn bréf sitt. Bitur sann-
indi það. Olafs-Hermanns-Companí-
-ð miðlar gjöfum til beggja handa.
Atvinnuleysi og örbirgð til annarr-
ar, gróða og verndun arðránsins til
hinnar. Forréttindastéttin kýlir vömb
sína í át- og drykkj uveizlum. Skort-
ur og neyð ræður ríkjum á heimili
alþýðumannsins. „Óskert frelsi og
sjálfsákvörðunarréttur hverjum til
handa", segir Morgunblaðið! Og er
þá yfir nokkru að kvarta?!
Siguijón Jóhannsson.
ðruggur akstur
B.freiðadeild Samvinnutrygginga
hefir nú byrjað fræðslustarfsemi
fyrir ökumenn með því að gefa út
bókina „Öruggur akstur“. Er Jictta
60 síðu rit, mjög snoturt að öllum
frágangi, og fjalla kaflar Jjess um
þessi efni: Skrásetningu bifreiða,
bifreiðatryggingar, öryggistæki blf-
reiða, hirðingu og viðhald, aksturs-
reglur, slys, akstur í útlöndum, kaup
cg sölu bifreiða, skoðun bifreiða og
greiðslu gjalda og loks um afskrán-
ingu bifreiða.
Erlendis tíðkast það mjög, að
tryggingafélög lialdi uppi viðtækri
fræðslustarfsemi til að stuðia að ör-
uggari akstri. fvrirbyggja bifreiða-