Alþýðumaðurinn - 13.03.1951, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriðjudagur 13. marz 1951
Alþjrðuflokknrinn
35 ára
í gær átti Alþýðuílokkur íslands
35 ára starfssögu að baki.
Ilér verður þess eigi freistað að
rekja þá sögu, enda svo samslungin
sögu þjóðarinnar og þó einkum
verkalýðsstéttanna, að þar verður
vart sundur greint, og því engin leið
að gera baráttusögu flokksins skil í
stuttri blaðagrein. Þó skal hér drep-
ið á nokkur atriði.
Fyrstu árin er slarf Alþýðuflokks-
ins fyrst og frernst fyrir bættum
lífskjörum verkalýðsins, eftir því
sem slíkt er bægt að sækja með
starfi verkalýðsfélaga á hverjum
stað. En brátt fer þó að gæta áhrifa
flokksins í æ vaxandi mæli í laga-
setningum á Alþingi og stjórn ým-
issa bæjarfélaga, og má því tala um
þríþætta baráttu flokksins úr því:
verkalýðsmálabaráttu, bæj armálabar-
áttu og landsmálabaráttu.
í verkalýðsmálabaráttunni hefir
flokkurinn óefað unnið það stór-
virkið mest að stofna Alþýðusam-
band íslands. Var það raunar svo
lengi fyrst, að Alþýðusambandið og
Alþýðuflokkurinn var eitt og hið
sama. Hefir Alþýðusambandið haft
geysiþýðingu fyrir verkalýð lands-
ins í baráttunni- fram til mannsæm-
andi lífskjara, og er raunar vandséð,
hvar hann stæði nú, ef þessara sam-
taka nyti ekki, enda þótt klofningur
verkalýðsins milli Alþýðuflokksins
og kommúnistaflokksins hafi tor-
veldað verulega framsóknina.
í bæjarmálum hefir áhrifa og
valda Alþýðuflokksins gætt víða,
sums staðar afgerandi, svo sem i
Hafnarfirði og lsafirði, og eru þar
höfuðeinkennin miklar verklegar
framfarir, enda eitt aðalstefnumál
flokksins að halda uppi blómlegu at-
vinnulífi. Má þar nefna til fyrir-
inyndar hina miklu togaraútgerð
Hafnarfjarðar og samvinnubátaút-
gerð ísfirðinga. Er stofnun hvort
tveggja þeirra atvinnuframkvæmda
merkilegir áfangar í sögu lands-
manna.
í landsmálabaráttunni hefir Al-
þýðuflokksins gætt mest á sviði fé-
lagsmála. Eru þar alkunnar lagasetn-
ingar, sem flokkurinn hefir átt frum-
kvæði að, svo sem lögin um bygg-
ingar verkamannabústaða í kaup-
stöðum, orlofslögin og almanna-
tryggingalögin, svo að drepið sé á
sumt hið helzta.
Svo sem kunnugt er, hefir Al-
þýðuflokkurinn aldrei hlotið meiri
hlutavald á löggjafarþingi þjóðar-
innar. Hann hefir því orðið að koma
málum sinum áleiðis fram í sam-
vinnu við aðra flokka. Þessi sam-
vinna hefir verið ýtniss konar og
ekki ætíð þægileg né flokknum geð-
felld. Hefir þess þó ætíð verið freist-
að að sigla eftir siglingamerkjum
málefna, en eigi þröngra flokkshags-
muna. Hefir flokkurinn vafalaust
beðið nokkurn hnekki af slíku í
fjöldafylgi, en jafnvafalaust komið
fleiri málum fram en ella. Hitt leiðir
svo að sjálfu sér. að svo langt getur
ósanngirni annarra flokka gengið í
garð þeirra stétta, sem Alþýðuflokk-
urinn er málsvari fyrir, að þess sé
enginn kostur að eiga lag við þá.
Svo er t. d. nú.
Þegar ríkisvaldinu er einhliða
beitt af ráðandi flokkum gegn efna-
mjnni stéttum landsins, hlýtur Al-
þýðuflokkurinn að snúasl til ein-
beittrai' ,og vægðarlausrar andstöðu.
Sú hríð stendur nú.
Það er mörgum Alþýðuflokks-
manninum hressandi bardagagleði
að finna, hve sárar afturhaldsflokk-
unurn þykja ákomur þær, sem þeir
hljóta af hispurslausri stjórnarand-
stöðu Alþýðuflokksins.
Finnst það nú á öllu. að hvorki
Sjálfstæði né Framsókn þykja vopn
hans slæ né af þróttleysi reitt til
höggs. Er það vel. því að framganga
jafnaðarstefnunnar er og skal vera
sú öxin, sem ríður að rótum feysk-
inna þjóðlífs stofna.
Torsóttir
m j ólkurf lutningar
Meginhluti þeirrar mjólkur, er nú
flytzt hingað til bæjarins, er fluttur
á sleðum dregnum af beltisdráltar-
vélum. Hafa sérstakii' sleðar verið
smíðaðir á Skipasmíðastöð KEA til
þessara flutninga, geysimikil farar-
tæki, og draga vélarnar a. m. k. 4 í
lest. Eru þetta verkleg vinnubrögð
hjá mjólkurframleiðendum, en ef-
laust kostnaðarsöm. Af Dalvík og
Svalbarðsströnd er mjólk flutt á bát-
um.
Aðalfundur
Sjómannafélags
Akureyrar
Aðalfundur Sjómannafélags Ak-
ureyrar var haldinn fyrra sunnudag.
Formaður flutti skýrslu félagsstjórn-
ar og reikningar félagsins voru sam-
þykktir.
Stjórn félagsins skipa nú:
Formaður: Tryggvi Helgason.
Varaform.: Lórenz Halldórsson.
Ritari: Jón Árnason.
Gjaldk.: Aðalsteinn Einarsson.
Meðstj.: Páll Þórðarson.
í varastjórn voru kosnir: Yngvi
Árnason, Marteinn Sigurólason og
Þorsteinn Sigurbjörnsson.
I trúnaðarmannaráð hlutu kosn-
ingu: Jónas Tryggvason, Karl
Kristjánsson, Jóhann Valdimarsson,
og til vara: Yngvi Árnason, Tómas
Kristjánsson, Sigurður Einarsson og
Þorsteinn Símonarson.
Endurskoðendur: Árni Valdi-
marsson og Elías Eyjólfsson, og til
vara Jón S. Jónsson.
Tryggingastofnun
ríkisins greiddi á s. 1.
ári um 1.6 millj. kr. í
bætur í Eyjafjarðar-
sýslu
Nýlega er lokið reikningsskilum
tryggingaumdæmis Eyjafjarðarsýslu
fyrir árið 1950.
Greiddar hafa verið á árinu bætur
samkvæmt almannatryggingarlögun-
um lil manna búsettra í sýslunni sein
hér segir:
Kr.
Ellilífeyrir 926.016.54
Ororkulífeyrir .... 228.859.45
Örorkustyrkur .... 48.454.80
Óendurkr. barnalífe. 109.591.58
Fjölskyldubætur 177.673.01
Fæðingarstyrkir 82.630.00
Ekkjubætur 29.727.91
Makabætur 4.136.50
Sjúkrabætur 43.510.20
Samtals kr. 1.650.599.99
Auk þessa greiddi umdæmið kr.
77.830.00 endurkræfan barnalífeyri.
Einnig eru slvsabætur hér fyrir ut-
an.
Álögð gjöld í sýslunni vegna
trygginganna voru hins vegar sam-
Verður hafin flugvallargerð
við Akureyri í sumar?
Á bæjarráðsfundi fyrir nokkru
var bæjarstj. eftir uppástungu Jak-
obs Frímannss. og Br. Sigurjóns-
sonar falið að grennslast eftir því
hjá flugráði ríkisins, hverjar horfur
væru á, að hafin yrði gerð flugvall-
ai við Akureyri í sumar, og jafn-
framt að tjá stjórn þessara má'a,
hvílíkt áhuga- og hagsmunamál nýr
flugvöllur við Akureyri væri bæjar-
búum.
Listamannalaunum
1950
hefir verið úthlutað
Nýlokið er úthlutun listamanna-
launa fyrir yfirstandandi ár og hlutu
að þessu sinni 89 manns laun, þar
af um 70 búsettir í Reykjavík og
Hafnarfirði. Af þeim um 20 manns
utan Reykjavíkur, er launa þessara
9
njóta, eru um tæpur helmingur í
lægsta flokki. Mun því mörgum
verða á að spyrja, sem þessum mál-
um velta fyrir sér, hvort skilyrði. til
listræna afreka séu þessu lakari úti á
landi en í höfuðborginni, eða hvort
úthlutun sé hlutdræg. Verður ekki
lagður dómur á slíkt hér, enda má
um slíkar úthlutanir deila endalaust.
Þó getur sá, er þetta ritar, ekki dul-
izt þess, að hann saknar þar nokk-
urra af blaði, en sér þar aðra, sem
hann hefir hvorki heyrt né séð fyrr
og veit ekkert fyrir hvað þeir hljóta
listamannalaun, en vel kann slíkt að
stafa af þekkingaskorti, eins og af
listhæfnisleysi launtakans.
Þessir Norðlendingar hlutu lista-
mannalaun að þessu sinni:
Davíð Stefánsson, Ak. 15.000 kr.
Heiðrekur Guðmundss., Ak. 5.400 —
Eyþór Stefánss., Sauðárkr. 3.600 —
Krist.'n Sigfúsdóttir, Ak. 3.600 —
Filippía Kristjánsd., Ak. 3.000 —
Gísli Ólafsson, Skagafirði 3.000 —
Ilelgi Valtýsson, Akureyri 3.000 —
Kári Tryggvason, S.-Þing. 3.000 —
Svava Jónsdóttir, Akureyri 3.000 —
Loks er svo vert að benda á þá
staðreynd, að það er stök undantekn
ing, að listalaunþegi sé búsettur ut-
an kaupstaða eða þorpa.
tals um kr. 988.655.24, þ. e. iðgjöld
einstaklinga, iðgjöld atvinnurekenda
og framlag sveitarfélaga.