Alþýðumaðurinn - 22.05.1951, Blaðsíða 1

18. tbl.
>»
wrm r.
HOSMÆÐRASKÚLI
AKUREYRAR
starfar við ákjósanlegustu skilyrði
Akureyri vekur athygli manna
fyrir mikla sumarfegurð, en hún
er líka athyglisverður skplabær.
Þegar sumarið kveður og vetur-
inn kemur, er það skólaæskan,
sem setur svip sinn á bæinn.
Við höfum lengi haft ágæta
skóla í bóklegum efnum svo og
iðnskóla. Haustið 1945 rættust
vonir kvenna hér í bæ um hús-
mæðraskóla.
Frk. Jóninna Sigurðardóttir,
f ormaður H úsmæðraskólaf élags
Akureyrar, bauð fréttainönnum
blaðanna bér í bænum til viðtals
í skólanum fyrir nokkru í kynn-
ingarskyni. Gafst fréttamönnum
kostur á að sjá skólann á virkum
degi og stúlkurnar að starfi í eld-
húsi, þvottahúsi, við strauningu,
sauma og vefnað.
Húsakynnum skólans finnst
mér háttað sem næst því, er ég
hef hugsað mér heimili framtíð-
arinnar: rúmgóð, björl og hlý.
Er. skólinn allur óvenju vistlegur
og minnir mest á fyrirmyndar
heimili. Húsbúnaður er allur af
íýjustu og hagkvæmustu gerð og
lÍI alls vandað. Umgengni með
ágætum.
í dagstofunni, sem er mjög á-
nægjuleg, sitja stúlkurnar við
vinnu sína á kvöldin og hlýða á
útvarp. Á föstudagskvöldum eru
sérstakar kvöldvökur, þar sem
stúlkurnar skenunta sjálfar á víxl.
Skólinn rúmar 48 stúlkur, og
er unnið í fjórum flokkuin, 12 í
hvorum, þegar fullskipað er. —
Auk þessa hafa verið baldin sýni-
kennslunámskeið í matreiðslu á
vegum skólans og hefur forstöðu-
konan, frú Helga Kristjánsdóttir,
kennt á þeim. Þau byrjuðu í fyrra
vetur. Þá rak hvert námskeiðið
annað og alltaf fullskipað. Nám-
skeiðunum hefir verið haldið á-
fram í vetur, en aðsóknin liefir
verið nokkuð minni, sem eðlilegt
er, því að í ekki stærri bæ er það
að sjálfsögðu alltakmarkað, hvað
margar konur sækja eftir slíku
námi.
Flestir álíta brýna nauðsyn á
því, að heimavisl sé í húsmæðra-
skólanum, En ég held, að það sé
ekki svo mjög aðkallandi. Stúlk-
urnar fara flestar eða allar i skól-
ann með þeim ásetningi að nema
og vinna sem mesl á skömmum
tfma og eru orðnar nokkuð þrosk-
aðar. og engin er þar nema einu
sinni. Eg held. að óþarfl sé því
að áb'ta, að stúlkur noti sér ekki
vel skólavistina. og að þörf sé á
neinum heraga eða útilokun.
Arið sem leið, þegar þrengjasl
fór um atvinnu, tók að bera nokk
uð á því, að slúlkur gætu ekki sóll
húsmæðraskólann vegna þess. að
þær fengu þá ekki atvinhu sína
aftur að námi loknu. Hefir þetta,
svo og versnandi fjárhagur al-
mennings að öðru leyti, valdið
því, að húsmæðraskólinn hér
hefur ekki verið fullskipaður í
velur I og svo mun hafa verið um
fleiri húsmæðraskóla) þrátt fyrir
hin ákjóstanlegustu skilyrði, hvað
búsakost, kennslu og stjórnsemi
snertir.
Það væri vel séð, ef atvinnu-
veitendur sýndu meiri víðsýni í
þessum efnum og veiltu þeim
stúlkum áfram atvinnu sína að
námi loknu, sem færu í hús-
mæðraskóla, ef því væri með
nokkru móti viðkomið. Með því
væri viðurkennd nauðsyn þess
fyrir þjóðfélagið, að stúlkur
byggju sig undir húsmóðurstarf-
Alþýðumaðurinn
stækkar
Með þessu blaði stækkar Alþm.
allverulega, og er svo til ætlazt,
að blaðið komi út í þessu broti
framvegis, unz annað kann að
verða ákveðið.
Vonast útgefendur blaðsins dl
þess, að með þessu verði talsvert
hægt að auka lesmál og gera það
fjölbreyttara en hingað til hefir
verið kostur. Er velunnurum
blaðsins, í sveit og bæ, sérstak-
lega á það bent, að aðsent efni
er alltaf vel þegið, ekki sízt vegna
þess að ritstjórn öll er tómstunda-
verk, og því næsta lítil von til, að
ritstjórinn einn geti gert blaðið
svo íjölbreytt og vel úr garði,
sem æskiiegl væri.
r
Arsfundur Mjólkur-
samlags K. E. A.
var haldinn 10. maí s. I. í skýrslu
samlagsstjóra, Jónasar Kristjáns-
sonar, segir, að Samlagið hafi
iekið móti 7.663.530 lítrum
mjólkur og sé það 6.8% meira
magn en árið 1949. 32,7% mjólk-
urinnar seldist óunnin til neyt-
enda, en 67,3'i fór til smjör —
osta — skyr — og kaseingerðar.
Af innveginni mjólk fóru 97.16
% í 1. og 2. gæðaflokk.
Utgreitt verð mjólkurinnar til
framleiðenda varð kr. 1.80. en
tillag frá verðjöfnunarsjóði var
ekki komið, og er búizt við ein-
hverri uppbót á áðurgreinl verð.
A fundinum kom fram, að snjó
mokstur á samlagssvæðinu befði
orðið um 200 þús. kr., og af því
yrðu bændur og héraðsstjórnir
að greiða alll að helming.
Til íþróUafélaganna.
Sljórn íþróttabandalags Akureyrar
heitir á meðlimi allra íþróttafélaganna
í bænum að taka liátt í samnorrænu
sundkepiminni, byrja sem fyrst að æfa
og þreyla sundruunina, þegar þeir
finna sig færa til þesc.
Leiðrétting. Þau mistök urðu í síð-
asta tbl. Alþýðumannsins, þar sem
sagt er frá aðalfundi F. U. J., að nafn
meðstjórnandans Fals Friðjónssonar
féll niður. Er hann beðinn velvirðing-
ar á þessti.
ið. sem konur allflestar gera að
ævistarfi s'nu. Og það er óhætt
að segja. að stúlka, sem hefur
stundað nám bæði bóklegt og
verklegt í húsmæðraskóla, af eins
miklu kappi og gert er þar, er
starfhæfari á eftir við hvers kon-
ar vinnu sem cr, þó að óskyld sé,
því að hún hefur lærl að vinna af
alúð.
Þorbjörg Gísladóttir.
Yíðtækasta vinnodeila
hér á landi leyst
r r
Akveðin og sanilient forysta A. S. I. og
sunnlenzkra verkalýðsfélaga færir verka-
lýð lanclsins verulegar kjarabætur
Sornið um, að full vísifala, endurskoðuð á þriggja
mánaða fresfi verði greidd á allt taxtakaup, sem er
jafnt eðet lægra en Dagsbrúnarkaup í almennri
verkarnannavinnu. — Sama krónuhækkun á hærra
kaup.
Þegar ríkisstjórn, fjand-
samíeg aSþýðunni,
situr að völdum.
Maímánaðar í ár verður trú-
lega lengi minnzt sem mesta verk-
fallsmánaðar, er yfir þessa þjóð
hefir gengið. Verkfallið liófst
þegar í byrjun mánaðarins hjá
vegagerð ríkisins sunnanlands
og hafði þær afleiðingar, sam-
kvæmt frásögn stjórnarblaðsins
Tímans, að Suðurland alll var
sem í herkví. Mjólk komst ekki
cil mjólkurbúa eða Reykjavíkur
og áburður eigi úr Reykjavík
austur til bænda. Aðfaranótt s.l.
fösludags liófu svo 19 verkalýðs-
félög sunnan- og vestanlands
verkföll og 2 bættust við á laug-
ardag, 3—4' í gær og yfirvofandi
verkföll hjá fleirum. Allt atvinnu-
líf var þannig lamað.
Astæðan til verkfallanna er,
svo sem allir vita, síendurteknar
árásir núverandi ríkisstjórnar á
kjör launþega í landinu, og
kröfðust nú verkalýðsfélögin
fullrar mánaðarlegrar vísitölu á
kaup, en ríkisstjórnin hafði
bundið vísitöluna um sl. áramót
og hvatt atvinnurekendur til að
hvika hvergi frá því vígi, á liverju
sem gengi.
Verður það varla í tölum reikn-
að, hvert tjón stefna ríkisstjórn-
arinnar í málum þessum hefir
leitt yfir fjölmargar stéttir þjóð-
félagsins og þjóðarbúið í heild.
Og er þetta þjóðinni áþreifanleg
sönnun þess. hvernig fer, þegar
ríkisstjórn, fjandsamleg alþýð-
unni, situr að völdum.
Samkomttilagsumleitanir
á eindögum.
Enda þótt aðdragandi verkfall-
anna væri langur og því nægur
'tími fyrir ríkisstjórnina til að
koma í veg fyrir þau, gerði hún
það eitt að hvetja atvinnurekend-
ur á bak til að slaka hvergi til.
Báru því viðræður samninga-
nefndar verkalýðsfélaganna í
Reykjavík og atvinnurekenda
engan árangur, og fyrst þegar
verkföllin eru farin að valda
miklu öngþveiti og tjóni, lætur
sáttasemjari ríkisins málið til sín
caka að boði ríkisstjórnarinnar.
Hefði ríkisstjórnin strax »ekiö á
málunum með velvild og skiln
ingi. hefði aldrei þurft til nokk-
urrar vinnustöðvunar að koma.
Er trúlegt, að bændur á Suðm-
landi verði Frainsókn og Sjálf-
stæði lítt þakklátir fyrir amlóða-
liáttinn.
Boð sóttasemjarans.
Fyrstu boð sáttasemjara ríkis-
ins virðast liafa verið þau, að
greiða skyldi fulla vísitölu á
Ðagsbrúnartaxta í almennri
vinnu (kr. 9.24) og sömu krónu-
hækkun á aðra liði vinnutaxta.
Miða skyldi við vísitölu 1. júní
og síðan haldast óbreylt kaup-
greiðsla í 6 mánuði, þá skyldi
uppbót endurskoðuð á ný. Einn-
ig mun hafa verið talað uni
kaupvísitölubreytingu á þriggja
mánaða fresti, en þá því aðeiris,
að vísitala hefði hækkað um 5
stig eða meira. Um þessi boð
stóðu samningafundir alla sl.
laugai dagsnótt.
Enda þótt hér væri að vísu
veruleg tilslökun frá fyrri stefnu
ríkisstjórnarinnar, var þó ekkert
boðið nema það, sem gengis-
lækkunarlögin gerðu upphaflega
ráð fyrir, en ríkisstjórnin síðar
sveik. Var því varla von til, að
fulltrúar verkalýðsfélaganna í
(Framhald á 4. síðu.)