Alþýðumaðurinn - 30.10.1951, Blaðsíða 1
&
XXI. árg.
Þriðjudagur 30. október 1951
38. tbl.
Krafa JUþýðuílokksins:
200
Akureyrafbær leiti fyrir
mér iiin SdO |mm. ki% torada
toirg'ðarlan til atiiiinii-
f •
Flytsr frumvsrp ti! \m ú AiM um i tnfsjju
Muðursji TerkaaM l millj. hr. úrleja.
Þingmenn Alþýðuflokksins í ar, svo ömurlegt, að telia verð
neort ueiid Aipiugis iiara íagt ur það smánarblett á þjóðfé-
íram írumvarp tri íaga, um ur- laginu.
Á árinu 1946 voru 1884
kjallaraíbúðir í Reykjavík,
og í þeim bjuggu 6Jbíi
manns. 2037 manns bjó í
kjallaraibúðum, sem taldar
voru lélegar, 411 1 íbúðum,
sem taldar voru mjög léleg-
ar og 260 í óhæfum íbúðum.
Flestar þessara íbúða munu
enn vera í notkun. Og íbú-
unt herskálanna hefur Iítið
fækkað á undanförnum ár-
um. I árslok 1948 bjuggu
2158 ntanns í bröggum, þar
af 869 börn, og í árslok
1949 2170 ntanns, þar af
924 börn. Samkvæmt at-
hugun, sem gerð var á fyrri
hluta þessa árs, kom í ljós
að íbúar herskálanna voru
1709, þar af 774 börn inn-
an 16 ára aldurs. 1 inörg-
um öðrum kaupstöðum og
kauptúnum landsins er
ástandið sízt betra.
Við svo búið má ekki lengur
standa. Hefjast verður handa
um stórfellt átak til þess að
þvo þennan smánarblett af ís-
lenzku þjóðlífi. Reynslan hef-
ur sýnt, að bygging verka-
mannnabústaða er bezta og
hentugasta leiðin til þess að
bæta úr húsnæðisskorti. Þess
vegna er í þessu frv. lagt til,
að byggðir verði 200 nýir
verkamannabústaðir á ári í
næstu fjögur ár og bent á
leið, sem fara má til þess að
það verði kleift.c
*
toéta í vctnr.
Bæjarráð leggur samhljóða til, að
bæjarstjórnin samþykki slíka lántöku
vegun rjar tn oyggmgar verka
inannaousiaöa, og SKai ríKis-
stjormn. samKvæint pvi á ar-
unum i9ö2—öö tryggja soiu á
skutdabreium, er uyggmgar-
sjoour verKamanna gciur ut,
þanmg að sjoounnn nafi á
þessum árum 2o milljónir kr.
til utiana anega. ivuöast lális-
fjáruppnæð þessi viö þaö, að
hægt veroi aö byggja 200
nýja verkamannabúsiaor á ári
i næstu íjögur ár.
Ivieð hinu nýja lagafrum-
va.rpi AiþýÖufiOKksins er að
því stefnt, að tryggja bygg-
ingu Verkamannabustaða eins
konar forgangsrétt að því fé, -
sem opinberar stofnanir, sjóð-
ir og iryggingaríélög ráöstafa
til útlána á næstu fjórum ár-
um. Skal ríkisstjórnin í þvi
augnamiði setja reglur um lán
veitingar sjíkra stoínana og
tryggingarfélaga, sent ávaxta
fé í verðbréfum og útiánum á
annan hátt, og á henni að vera
heimilt að kveða svo á í þeim 1
reglum, að slíkum stofnunum Meirihlufinn er talinn full naumur til þess að stjórn
og tryggingarfélögum skuli Churchills verði sterk og langæ
skylt að ráðstafa ákveðnunt
hluta þess fjár, sem þau verja S. 1. fimmtudag fóru kosning-
til verðbréfakaupa á árununt ar fram í Bretlandi til neðri mál-
1952—1955 til kaupa á skulda stofunnar. Var þeim fylgt með
í Bretlandí.
Íhaldsílokkurinn fékk meirihluta á
þingi en Verkamannaflckkurinn flest
atkvæði.
bréfum byggingarsjóðs verka-
manna.
Enn fremur er gert ráð fyr
ir því í lagafrumvarpinu, að
ríkisstjórnin leiti samkomulags
við banka og aðrar peninga-
stofnanir unt að tryggja bygg-
ingarframkvæmdir á vegum
byggingarsjóðs verkamanna
ákveðinn hluta af því fé, sem
þær verja til útlána ; en sjálfur
skal ríkissjóður kaupa skulda-
bréf byggingarsjóðsins fyrir
4,5 millj. kr. árl. á næstu fjór-
um árum, og telja flutnings-
menn frumvarpsins það ekki
óeðlilegt, ef hliðsjón sé höfð af
þeim reglum, sem nú eru í lög-
uin um fjárútvegun til bygg-
ingarsjóðs sveita.
»Smánarblettur á
þjóðfélaginu.«
í greinargerð fyrir frum-
varpinu segir:
»Húsnæðisástandið t. d. í
Reykjavjk er enn, að Ioknu
mesta góðæri í sögu þjóðarinn
gífurlegri athygli um víða ver-
öld, því að þær voru taldar mjög
tvísýnár. Þó var það hald flestra,
sem töldu sig gerzt vita, áð íhalds-
flokkurinn mundi sigra með
naumum meirihluta og eiga hann
kjósendum Frjálslynda flokksins
að þakka, en hann bauð nú fram
í mun færri kjördæmum en við
þingkosningarnarnar 1950 og
hvatti kjósendur sína víða til að
styðja frambjóðendur Ihalds-
flokksins. Þetta varð raunin.
Þáttakan í kosningunum varð
Frjálslyndir 6
Óháð flokksbrot 3
Strax og kúnnugt varð um
kosningaúrslitin, sagði Attlee af
sér, en konungur fól Churchill,
hinum aldurhnigna foringja
íhaldsflokksins og þjóðarhetju
úr síðustu heimsstyrjöid, að
mynda stjórn.
Ekki er enn tilkynnt mn alla
ráðherra í hinni nýju stjórn, en
þó er vitað m. a., að auk forsætis-
ráðherraembættis ætlar Churchill
að fara með landvarnarmálin.
Anthony Eden verður utanríkis-
málaráðherra og auk þess vara-
forsætisráðherra og málsvari
1 síðasta tbl. Aiþýðumanns-
ins var birt áskorun Aiþýðufl.
félags Akureyrar til bæjar-
stjórnarinnar að gera ráðstaf-
anir til verulegrar vinnuaukn-
ingar í bænum.
Á bæjarráðsfundi í s.l. viku
var áskorun þessi til umræðu,
og voru bæjarráðsmenn allir á
einu máli unt það, að hér ýrði
[ að leita úrbóta. Var samþykkt
| samhljóða að leggja til við bæj
i arstjórn, að bærinn freistaði
þess að fá um 200 þús. kr.
bráðabirgðalán til vinnufram-
kvæmda ýmiss konar svo sem
gatnagerðar og fleira.
Munu standa miklar vonir
til, að Landsbankinn hér veiti
þetta. ián, enda hefir Akureyr-
arbær t.d. greitt hraðar upp
lán s,ín við hann vegna Krossa
ness en björtustu vonir stóðu
til, og mun ekki hafa eins og
stendur í bankanum nema um
100 þús. kr. víxillán, sem er
hverfandi lítil Íánsvelta hjá
jafnstóru fyrirtæki og Akur-
eyrarbær er orðið.
Engum getur blandazt hug-
ur um, að hér er hið mesta
nauðsynjamál á ferðinni, og er
það vissulega fagnaðarefni, að
enginn ágreiningur skuli vera
um það að reyna að bæta úr
atvinnuleysinu með raunhæf-
um ráðum. Hitt er svo því mið
ur sorgleg staðreynd, að 200
þús. kr munu ekki hrökkva
! nema að nokkru til úrbóta. e?
mjög mikil eða um 82%, og flokksins í neðri delld þingsins.
fengu jafnaðarmenn um 48,8% [ Aðrir kunnir foringjar íhalds-
gre’.ddra atkvæða eða 13.865. [ flokksins, sem vitað er, að verða
019 alls, en íhaldsmenn um 48,1 j í hinni nýju stjórn, eru Oliver
% eða 13.625.699 atkv. Frjáls- Lyttlelon, lord Woolton, Lord
lyndi flokkurinn hlaut 707,635 [ Salisbury, Butler og Maxwell-
atkv. og aðrir um 165.432, þar
af kommúnistar 20 þús.
Þingmenn skiptast þannig milli
flokkanna:
íhaldsflokkurinn 320
V-erkamannafl. 293
Fyfe.
Yfirleitt virðist þeirra skoðun-
ar gæta allmjög, að Churchill
verði stjórnarforsætið all erfitt,
og stj órnarandstaða Verkamanna-
flokksins ekki síður hörð, en áð-
ur stjórnarandstaða íhaldsflokks-
ins. Muni þar að líkindum veru-
lega gæta Bevanistanna svonefndu
innan Verkamannaflokksins, og
forysta flokksins kannske færast
smátt og smátt yfir í hendur Bev-
ans. Sennilegt er talið, að íhalds-
flokknum takizt erfiðar að halda
innanríkismálunum í sæmilegu
horfi en Verkamannaflokknum og
muni slíkt leiða til þingslita og
nýrra kosninga áður en þetta
kjörtímabil verði úti. Muni þær
kosn.'ngar geta orðið flokknurn
örlagaríkar. Á hitt er svo bent,
að ChurchiII sé líklegri til að reka
ákveðnari utanríkispólitík heldur
en Attlee og kunni það að hækka
hlutabréf íhaldsflokksins á hinu
leitinu, verði hún þá ekki allt of
gustmikil og hlaðin sprengiefni
. I
ekki rætist betur úr en nú
horfir með ýmiss konar vinnu
,aðra en bærmn síendur að.
___Jk__
Verður Akureyri
umskipunarliöfn
blýgrjóts frá
Grænlandi?
Danir eru nú í óða önn að und-
irbúa blýgrjótnám í Grænlandi.
Fá þeir aðstóð frá Efnahagssam-
vinnustofnuninni til að koma
þessum námugreftri á stofn, en
hyggjast flytja blýsteininn heim
til Danmerkur til úrvinnslu. Eigi
verður stórskipum komið að við
flutninga þessa við Grænland, og
er helzt hugmynd Dana að flytja
blýsteininn á skonnortum til hafn-
ar hérlendis, þar sem stór flutn-
'ngaskip gætu s’ðan tekið hann.
Hefir nú vitamálaskrifstofan gert
fyrirspurn um það'hingað vegna
Dana, hvort Akureyri geti og vilji
vera slík umskipunarhöfn.
Ríkir mikill áhugi í bæjar-
stjórninni fyrir málinu, bæði
vegna aukinnar hafnarvinnu, sem
við þetta skapaðist í bænum, og
svo vegna þess, að slík ákvörðun
um umskipunarhöfn hér mundi
ugglaust verða driffjöður á fram-
kvæmdir hafnarmannvirkjanna á
Tanganum.
___,*____
Garðar Loftsson
opnar málverkasýn-
ingu að Hótel KEA
Garðar Loftsson opnaði s. 1.
laugardag málverkasýningu á
Hótel KEA. Verður sýningin op-
in daglega kl. 1—11 þessa viku.
Á sýningunni eru um 90
myndir, flest vatnslitarmyndir,
en nokkur olíumálverk og teikn-
ingar.
Garðar er mjög afkastamikill
málari, þegar tekið er tillit til að-
| stöðu hans, (afgreiðslumaður í
húð) og yfir vatnsEtarmyndum
hans sérstaklega er einkar hugð-
næmur blær.