Alþýðumaðurinn - 11.12.1951, Qupperneq 1

XXI. árg.
44. tbl.
Þriðjudagur 11. desember 1951
Rthstur Trypj«rst«pii(ir
rlKísins
Velta Tryggdigarstoínunar rík-
isins var á árinu 1950 með rík.s-
framlagi til sjúkrasamlaga og sér-
slökum lífeyrissjóðum hvorki
meiri né minni en 145 milljónir
kióna, en allur reksturskostnað-
ur stofnunarinnar varð það ár
aðeins 2.6 milljónir eða 1.8% af
allri veltunni samkvæmt upplýs-
ingum Steingríms Steinbórssonar
forsætis- og félagsmálaráðherra á
Alþingi fyrir skömrnu.
Forsætisráðherra birti þessar
upplýsingar sem svar við fyrir-
spurnum frá Skúla Guðmunds-
syni urn kostnað og iðgjaldainn-
heimtu Tryggingarstofnunarinn-
ar. Las hann upp mjög ýlarlegar
skýrslur frá Tryggingaistofnun-
inni varðandi þetta.
Arið 1950 námu kaupgreiðslur
stofnunarinnar, aðalskrifstofunn-
ar, alls 982.421 krónu. Þar af
voru Iaun 25 fastra starfsmanna
785.121 kr., en lausráðið starfs-
fólk fékk alls 197.300 kr., svo sem
stjórnarmenn og endurskoðend-
ur, starfsmenn, sem vinna ekki
fullan starfstíma, starfsmenn, sem
leysa af í sumarleyfum, ræstinga-
konur, lyftuvörður og sendisveln-
ar.
Annar kostnaður skrifstofunn-
ar hefir orð.'ð 493.283 kr., og er
þar með talin afskrift áhalda,
greiðslur fyrir vottorð og styrk-
ur til slysavarna.
Héraðsdómurum voru alls
greidd umboðslami á árinu
164-113 kr. og í innheimtulaun
94.354 kr. Þá er og gert ráð fyrir
420 þús. kr. greiðslu til ríkissjóðs
vegna umboðsstarfanna og hrepp-
stjóiaþóknunar.
Greiðsla stofnunarinnar til
sjúkrasamlaga vegna umboðs-
starfa á árinu nam alls 435.570
krónurn.
Álögð iðgjöld námu á árinu
rúmum 30 millj. kr., úrgengin og
endurgreidd nema 84 þús. kr. eða
0,3% af álögðum iðgjöldum, en
óinnheimt nema 4,1 millj. eða
13,7% miðað við árslok. Árin
1947—1949 námu álögð iðgjöld
95.7 millj. kr., en óinnheimt
tæplega 1,4 rnillj. eða 1,5% af á-
lögðum iðgjöldum. Urgengin og
óinnheimt iðgjöld öll árin nema
alls aðeins 5,6% af iðgjaldaupp-
hæðinni- Þar af er mest frá síð-
asta ári. Allverulegur hluti hinna
úrgengnu iðgjalda, hefir vérið
ranglega á lagður, og er jafnað-
arlega meira um sl kt í kaupstöð-
um en sveitum.
■ Forsælisráðherra .las ýtaslega
skýrslu um innheimtu iðgjalda í
elnsjtökum héruðum og kaupstöð-
um. Þótti Skúla, að innheitan
hefði gengið miSjafnlega. En
Haraldur Guðmundsson, forstjóri
tryggingarstofnunarinnar, benti
á þá staðreynd, að út.standandi
og úrgengin iðgjöld næmu þó
ekki nema 5,6% af álögðum ið-
gjöldum öll árin. Af því, sem úti-
standandi væri frá síðasta ári,
mundi mikið innheimtast á þessu
ári og naumast væri hægt að fá
fullt yfirlit yfir afkomu þess árs
enn, m. a. vegna þess, að í Reykja
vík væri haldið opnum reikning-
um,fram í marz. En er tekið væri
fullt tillit til þess, að, hér væri um
að ræða innheimtu á lágum gjöld
nm hjá 60—70 þúsund gjaldend-
um, hlyti útkoman að íeljast góð,
auk þess sem nú geiðist öll inn-
lieimta æ erfiðari vegna versn-
andi afkomu almennings.
Bæ|arráð samþykkir að
halda uppi vinnu fyrir 70
—80 manns íil áramóta.
Á síðasta bæj arstj órnai f undi
var samþykkt að halda uppi
vinnu fyrir 70—80 verkamenn
fram um hátíðir. Var bæjarstjóra
og bæjarverkfræðingi fal.ð að
velja verkefnin, en þó var rætt
um, að halda skyldi áfram vinnu
við hafna: garðinn á Tanganum
^.g hefja tveggja vöku vinnu í
grjótnáminu.
AÐ 40 millj. króna af hinum
rúml. 100 millj. kr. tekju-
afgangi rikissjóðs yrði
varið til íbúðarhúsabygg-
inga í kaupstöðum og
sveitum.
AÐ 15 millj. kr. yrði varið til
byggingar heilbrigðis-
stofnana.
AÐ 16 millj; kr. yrði varið til
stækkunar Kleppsspítala
og byggingar fávitahælis.
AÐ 20 rnillj. kr. yrði varið til
greiðslu á vangoldnum
framlögum ríkisins lög-
urn samkvæmt til skóla,
sjúkrahúsa og hafna-
AÐ 10 millj. kr. yrði varið til
að kaupa 4 nýja togara
til atvinnujöfnunar.
Allt voru þetta tillögur Al-
þýðuflokksins.
i —------------------------------
Hj ílparstöð lyrir
áíengissjúklinpa
Leikfélag Akureyrar:
Græna lyftaa
A fundi með blaðamönríum
hér í fyrri viku skýrðu fulltrúar
Umdœmisstúku Norðurlands og
áfengisvarnarnefndar bœjarins
frá því, að þessar stofnanir hefðu
ákveðið að opna hér upplýsinga-
og hjálparstöð fyrir drykkju-
menn og aðstandendur þeirra. ■—-j
flójst þessi starfsemi í Skjaldborg
s. I. föstudag og verður stöðin
opin kl. 5—7 á hverjum föstudegi
framvegis.
Þeir Eiríkur Sigurðsson yfir-
kennari og Þorst. M. Jónsson
skólastjóri gerðu grein fyrir til-
ganginum með þessari nýjung
hér og nauðsyn þess að hefjast
handa til umbóta í áfengismálum.
Reynt verður að aðstoða eftir
mætti, t. d- með útvegun sjúkra-
húss- eða hælisvistar, aðstoða við
alvinnuleit o. s. frv. Loks að gefa
aðstandendum aðstöðu til að leita
ráða og styrks í heimilisvandræð-
um er starfa af áfengisneyzlu. -—
í stjóin stöðvarinnar hér eru:
Hannes J. Magnússon skólastjóri,
Clafur Daníelsson klæðskeram.,
frá umdæmisstúkunni, frá áfeng-
’svarnanefnd: Guðm. Karl Pét-
ursson yfirlæknir. Verður einn
sða fleiri þessara manna til við-
ais í Skjaldborg á hverjum föstu-
degi kl. 5—7 e. h.
FUNDUR UM ÁFENGISMÁL
Þá var skýrt frá þvi, að áfeng-
’svarnanefnd hyggist bráðlega
efna til fundar með forvígismönn-
um félaga og fyrirtækja í bænum
til þess að ræða þar möguleika á
samstilltum átökurn til þess að
draga úr notkun áfengis í bæn-
um. Innan skamms hefjast hér
sýningar á hinni kunnu kvik-
mynd Café Paradís og f jallar hún
um áfengisvandamálið. Stúkurn-
ar hafa ákveðið, að ágóði af sýn-
ingum myndarinnar gangi til
nýja sjúkrahússins hér.
I áfengisvarnanefnd bæjarins
eru þessi menn: Þorst. M. Jóns-
son, form., Ilannes J. Magnússon,
Eiríkur Sigurðsson, Stefán Ág.
Kristjánsson, Guðm. Karl Péturs-
son, Þorst. Þorsteinsson og Rós-
berg G. Snædal-
—-> j, i—
Leiðrétting. I 42. tbl. Alþrn. var
stutt afmælisgrein um Sigurgeir Jóns-
son, fyrrum söngkennara. Var þar get-
'ð barna hans og konu hans, en í um-
broti höfðu fallið úr nöfn Vigfúss, Ijós-
myndara og Gunnars, kennara í söng
og hljóðfæraleik. Eru hlutaðeigandi
beðnir velvirðingar á þessura mi. tök-
um.
Leikstjori Ragnhildur Steingrímsdottir
Síðastliðinn fimmtudag hafði
Leikfélag Akureyrar frutnsýningu
á gamatdeiknum Gramu lyftunni.
Er það annað viðfangsefni L. A.
á þessu leikári og verður að telj-
ast vel að verki verið. Leikstjóri
er ungfrú Ragnhildur Steingríms-
dóttir. Er það í fyrsta sinn, er hún
hefir hér leikstjórn á hendi, enda
nýlega komin fxá leiknámi. Mun
það hafa verið nokkuð samróma
álit leikhúsgesta, að Ragnhildi
hafi farizt vel úr hendi þessi
fyrsta leiksljórn sín hér, enda þótt
svo snubbaralega tækist til, að
henni bærist engin viðurkenning
í blómum, þar eð þau voru ófá-
anleg þennan dag!
Grær.a lyftan er gamanleikur,
eh túlkar þó í gamni sínu gömul
og ný sannindi um suma launkofa
nannsálarinnar, Höf., J. A. Hop-
.vood, hefir þar tekizt að skapa
það sem kalla mætti klassiskan
gamanleik: efnið er sínýtt, en svo
veltur á meðferð leikenda hverju
sinni, hvort listin nýtur sín-
Höfuðhlutverkin eru að þessu
s'nni leikin af leikstjóranum og
Guðmundi Gunnarssyni. Tekst
Ragnhildi víða prýðilega í leik
s'num, en þó er ekki trútt um, að
sums staðar sé hann „yfirdrif-
inn“, svo að - áhorfandanum
finnst, að hún valdi ekki hvort
veggju í senn leikstjóin og með-
lerð aðalhlutverks, enda þarf
nikið til. Guðmundur er líka
'ielzt til „þungur“ í hlutverki
sínu: hann er launkíminn að eðl-
sfari, en skortir snarleik hins
smellna skopleikara til að verða
bráðfyndinn í hlutverkinu. Hitt
’eynir sér ekki, að hann leggur
alúð við leik sinn.
Aðrir leikendur eru: Brynhild-
ur Steingrímsdóttir, Hjálmar
Júlíusson, Gerða Lesten, Sig-
mundur Björnsson, Gústav Jón-
asson og Tryggvi Kristjánsson.
Eru fjögur síðasttalin hlutverk
aðeins smáhlutverk, en Brynhild-
ír og Hjálmar fá nokkuð að
eyna sig. Sýnir Brynhildur sums
’4aðar mjög þokkalegan leik, en
Jálítið misjafnan,og hið sama má
segja um Hjálmar. Bæði koma
notalega fyrir á sviði g hreyfa sig
f ri álsmannlega.
Að öllu samanlögðu má gera
við fyrir, að þessi leikur veiti
bæjarbúum marga ánægjulega
hláturstund, eða svo virtist það
verða á frumsýningunni. L. A. á
' að líka skilið af bæjarbúum, að
'■eir slái skjaldborg um starfsemi
þess, vöxt og viðgang. En jafn-
satt er hitt, að félagið þarf alvar-
lega að fara að svipast um eftir
nýjum, meiri og betri kröftum, ef
leiklist og leikmennt á að ná hér
verulegri reisn og verða eitt þrep-
ið til að lyfta bæjarl finu upp af
lágsléttunni og upp úr logninu,
sem það óne'tanlega er í.
Málverkasýning
frístundamálara
Síðastliðinn sunnudag opnaði
félag frístundamálara málverka-
og teiknisýningu í Brekkugötu 1
hér í gæ. Verður hún opin þessa
viku og rennur ágóði af henni til
myndlistaskóla félagsins.
Sýnendur eru tíu og verkin um
120, sem sýnd eru. Þessir sýna:
Anna Jensdóttir, 2 verk
Anný Hjartar, 4 —
Aðalsteinn Vestmann, 14 —
Björn Þórólfsson, 8 —
Borgþór Jónsson, 8 —
Elísabet Geirmundsd. 5 —
Emil Sigu:ðsson, 11 —
Garðar Loftsson, 25
Þorgeir Pálsson, 36 .—
Haraldur M- Sigurðsson 5 —
Er þarna margt athyglisverðra
mynda, og fjölbreytt val viðfangs-
efna. Ættu bæjarbúar ekki að
!áia þessa sýningu fara óséða
fram hjá sér.
—
Vill
ekki svara
afdráttarlaust.
Hinn laundrýldni ritstjóri ísl.
hefir komizt í slæma klípu vegna
spurningar Alþm. um það, hvort
deilur við Jakob Árnason, ritstj.
Vm., væru jafnframt deilur við
Jakob O. Pétursson, ritstjóra ísl.
Skrif Isl. gáfu nefnilega ríka á-
stæðu til spurningarinnar. Ekki
treystir ritstjóri ísl. sér til að af-
neita því með öllu, að einhverjar
faugar kunni að liggja milli sín
og hins gamla flokksbróður, held-
ur slær úr og í með svarið. Er
því spurningin endurtekin á ný:
livaða samband er á milli
Jakobanna við Vm. og ísl.?
—x—
Sextugur er Knut Otterstedt, raf-
veitustjóri, í dag.