Alþýðumaðurinn - 11.12.1951, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriðjudagur 11. desember 1951
ALÞÝÐUMAÐURINN
Utgefandi:
Alþýðuflokk félag Akureyrar
Ritstjóri:
Bragi Sigurjónsson, Bjarkarstíg 7.
Sími 1604.
Verð kr. 20.00 á ári.
Prcntsmiðja Björns Jónssorutr h.f.
--------------1
Hremsur
Foringi kommúnista í 01-
afsfirði segir sig úr
flokknum.
Kristinn Sigurðsson, sem um
langt skeið hejir verið jorvígis-
maður kommúnista í Ólajsfirði
og nú á jtessu kjörtímabili eini
fulltrúi þeirra í bœjarstjórn,
sagði sig 20. nóv. sl. úr Sósíal- ^
istafélagi Ólajsfjarðar og lagði
niður umboð sitt sem bœjarfull-
trúi. Einnig sagði hann sig úr
nejndum og opinberum störfum
fyrir kommúnista.
SÍS segir sig úr SÍF.
Samband ísl. samvinnufélaga
hefir sagt sig úr Sölusambandi
ísl- fiskframleiðenda, en SIF hef-
ir haft á hendi alla sölu saltfisks
úr landinu. Ráða Thorsararnir
þar lögum og lofutn og hefir ver-
ið hér um einokun á saltfiskút-
flutningi að ræða, sem fortnæl-
endur „frjálsrar verzlunar“ hafa
látið sér mæta vel líka, enda haft
góðan hag af að ýmsra áliti. Er
það vissulega virðingarvert átak
hjá SÍS, ef það rýfur þennan ein-
okunarhring fullkomlega, en hér
þarf lagabreyting til á Alþingi og
hefir verið lagt fram frv. í þing-
inu þar að lútandi. Er búizt við,
að hvessa kunni á stjórnarheim-
ilinu út af þessu máli.
Ekki sama, hver stéttin er.
Á fjárlagafrumvarpi því, sem
nú Fggur fyrir Alþingi, er bún-
aðarblaðinu Frey ætlaðar 30 þús.
kr. til útgáfukostnaðar. Hins veg-
ar hefir stjórnarliðið í fjárveit-
ingarnefnd eindregið lagzt gegn
því, að allur styrkur til Alþýðu-
sambands íslands fari nokkuð
frani úr 10 þús. kr.!
Ekki spillir að geta þess, að
tilraunaráði landbúnaðarins eru
ætlaðar aðrar 30 þús. kr. til út-
gáfustarfsemi,
Ritstjóri Dags vitkast
meira og meira.
Loksins er ritstjóri Dags orð-
inn fullviss um, að gengislækkun-
in og allar „hliðarráðstafanirnar“
hafi ekki orðið ísl. iðnaði sérlega
blessunarríkar. Ekki þorir hann
þó að segja þetta fullum fetum í
eigin persónu, heldur gerir sig
að „húsmóður“ í síðasta tbl.
Dags og ritar fjálglega um efnið.
Er oss hin mesta gleði að vitkun l
ritstjórans, enda þótt hann þurfi
að klæðast pilsi til að segja frá
vitkun 6Ínni.
Siðgæðishugmyndir
íslendings.
í íslend.ngi sl. miðvikudag er
í leiðara rætt um verziunarólag
það, sem nú ríkir, og auðvitað
mfsungið, því að á þessu ólagi
hefir ísl- loks Ltnað svo, að
iverrir Ragnars þarf ekki að ótt-
ast um kolapyngju sína næstkom-
andi áramót. Þetta minnir oss á
söguna um púkann á fjósbitan-
um. En sú tegund náttúruanda
þótti ekki skipuð sérstökum vits-
munaverum, og vel gæti fyrr-
greindur leiðari Isl. staðfest þá
skoðun. Þar er því semsé haldið
fram, að Alþfl. hafi af liltölulega
iáum okraradæmum viljað
stimpla alla kaupsýslustéttina sem
okrara. Sannleikurinn er hins
vegar sá, að Alþfl. vildi láta birta
nöfn okraranna til að hreinsa þá
af grun, sem saklausir eru, en
Björn Olafsson, viðskiptamála-
ráðherra, hefir verið ófáanlegur
t.l þess, og með þessu varpað
óorði okraranna á alla kaupsýslu-
stéttina. Þelta hefir ísl. látið sér
vel lynda. Hann er nú ekki gerð-
ur út af heiðarlegri manntegund
en þetta!
Sælir eru hjartahreinir.
I sama blaði var látið að því
liggja, að Alþfl.menn væru hin-
ar gráðugustu bitlingahítir, sem
á jörðinni gengju. Þetta er ein
eftirlætis tuggugummítegund
komma, Framsóknar og Sjálf-
stæðisins. Hitt víta allir, nvílíkan
viðbjóð þessir flokkar hafa á op-
inberum stöðum, því að hvenær,
sem þeir hafa átt kost á þeim,
hafa þeir auðvitað afþakkað.
Eða var einhver að hlæja?
Enginn efast t. d. urn, að hin 5
nýj u fulltr.embætti við ráðuneytin
verði skipuð öðrum en krötum,
því að enginn Framsóknarmaður
eða Sjálfstæðishetja fæst náttúr-
lega í þau! Nú, og ekki er að
spyrja að sparnaðinum. í haust
skrifaði t.d- Karl Friðriksson,
eða sagnarandi hans, í ísl., að
Tryggingastofnun rikisins væri
hin mesta amlóðastofnun, því að
Bragi Sigurjónsson ynni á snær
um hennar og gerði aldrei neitt.
Undrar nú engan slík unnnæli
eftir að hafa séð hin áhöfu vinnu-
brögð Karls sjálfs með 2 kontór-
ista undir sér hér niður á Tang-
anum í salarkynnum Vegagerðar-
innar. Mun að vísu enginn vita,
hvað þeir hafa að gera nema
Karl sjálfur, en það er líka nóg.
Hann er Sjálfstæðismaður, og
þeir bruðla nú ekki með opinbert
fé. Það eru svo heiðarlegir og
hjartahreinir menn í þeim flokki!
—•> <—
lljónaejni. Hinn 1. des. opinberuðu
irúlofun sína á Húsavík ungfrú Stef-
anía Halldórsdóttir og Guðmundur
Hákonarson.
Brúðkaup. 1. des. voru gefin saman
í hjónaband ungfrú Kristrún A. Finns-
dóttir og Gunnar S. Sigurjónsson,
búsasmiður, Holtagötu 12, hér í b®.
Bpekuv
Símon Dalaskáld:
Árni á Arnarfelli og
dætur hans.
Rvík. 1951. Útg.: ísafoldarprentsm.
Þegar ljóðaúrval Símonar kom
út í fyrra var þess getið, að til
væri í handriti skáldsaga eftir
hann. Er liún nú komin á prent.
Um hana má segja það að eng-
um þarf að leiðast, sem les hana.
Frásögnin er hiöð, atburðirnir
margir og sögulegir, og víða
hnytlilega að orði komist. Má
iíkja frásögninni við, er góður
fréttamaður segði tíðindi og
heimafólk hlýddi á. — Er saga
Símonar enn ein sönnun þess,
hversu frásagnargáfan var rík
með þjóðinni og hve mikið vald
ólærðir menn höfðu á máli og
stíl. Símon Dalaskáld var þjóð-
kunnur liagyrðingur, svo að fá-
um hefir hagmælskan verið til-
tækari, sagan Árni á Arnarfelli
sýnir ljóslega að honum hefir
ekki s.ður verið tiltækt óbundna
málið.
Std. Steindórsson.
Jón Björnsson:
Valfýr á grærtni freyju,
Skáldsaga.
Bókaútgáfan Norðri. 1951.
Jón Björnsson er afkastamikill
rithöfundur og sækir efnivið sinn
jöfnum höndum í sveitalíf nú-
tímans og sögu og þjóðsagnir
þjóðarinnar frá liðnum öldum.
Ilonum má að dugnaði og efnis-
vali líkja við Jón Trausta — og
að óvandvirkninni líka. En ein-
hvern veginn hefir lesandinn það
á meðvitundinni, að Jón Björns-
son skrifi bækur sínar ekki af
jafnmikilli nauðsyn og Jón
Trausti — og það gerir enn gæfu-
muninn.
Skáldsagan Valtýr á grænni
treyju er unnin upp úr sam-
nefndri þjóðsögn austlenzkri-
Saklaus bóndi er dæmdur til
dauða fyrir morð. Seinna, en um
seinan, homast mislök réttvísinn- j
ar upp.
Saga Jóns Björnssonar er
þannig hrein skáldsaga, en ofin
nokkrum fróðleik höfundar um
aldarfar á miðri 18. öld.
Aðalpersónurnar, sem hér er
teflt fram, eru Jón Arngeirsson,
sýslumaður; Valtýr bóndi á Eyj-
ólfsslöðum, hinn ímyndaði saka-
maður; Ingibjörg, kona hans;
Valtýr, sonur þeirra, og séra Jón
Stefánsson.
Stíll Jóns Björnssonar er breið-
ur og þyngslalegur og vantar
glæsileik. Hann notar upphróp-
unarmerki, þankastrik og úrfell-
ingarpunkta heldur til leiðinda.
Bendir þetta til, að hann viti með
sjálfum sér, að honum tekst ekki
fullkomlega að gera persónur sín-
ar hreinsannar. Er því og ekki að
neita, að talsvert skortir á, að
■honum takizt að skapa drama-
tískt nútímaskáldverk upp úr
hinni harmrænu þjóðsögu með
dul sinni og hálfkveðnu frásögn.
Hitt leynir sér ekki, að Jón
Björnsson er greindur maður og
aLhugull uin margt, en það háir
iionum enn eins og í fyrri bókum
uans, að hann skortir skarpa sál-
pexkingu, næmt málskyn og orð-
snilld, en dugnað og vilja til rit-
slaifa skortir hann ekki, en þeir
eiginleikar virðast skáldsöguhöf-
undum oft drýgstir til langferða.
Stefnumark mannkynsins
Höf. Du Noiiy. Þýð. Séra Jakob Krist-
insson. Bókaútgáfan Norðri. 1951.
Bók þessi heitir á frummálinu
Human Destiny og hefir hvar-
vetna vakið mikla athygli. Þýð-
andann þarf ekki að kynna. Má í
raun réttn segja, að hann sé næg
trygging þess, að hér sé góð bók
boðin íslenzkum lesendum.
Bókin fjallar um heimshug-
myndir mannsins og takmarkið
með Lfi hans og starfi. Fjallar
höfundur um þetta efni af mikilli
skarpskyggni og skýrri hugsun
að dómi fjölmargra viðurkenndra
vísindamanna.
íslenzk alþýða var fyrrum
þyrst í fróðleik af þessum toga.
Má því segja, að hér sé nokkurs
konar prófraun lögð fyrir þjóð-
ina: Hvar er hún nú á vegi stödd
um þekkingarþorsta á þessum
málum?
Br. S.
Til allra lesenda:
Verum samtaka um að
sporna við áfengisneyzlu
í þessum mánuði.
Takmarkið er:
Áfengislaus jól.
'TX C.iplDBORGflfi
B/D
í kvöld kl. 9:
TRYGGER YNGRI
Mjög spennandi og skemmti-
leg ný amerísk kúrekamynd í
litum.
Aðalhlutverk:
Roy Rogers
Trigger og nýi Trigger
Þeir sem drekka geta orð-
ið áfengissjúklingar, en
það er engin ástæða íil að
ímynda sér að áfengis-
iöngunin sé sjúkdómur,
og svæfa samvizkuna á
þeim grundvelli.
Við
eigum
mikið
og
gott
úrval
af
alls konar
skófatnaði.
KEA
Frd Rafveitu Ahurcyrar
Fyrst um sinn verður skömmtun á rafmagni hagað þannig,
að hvert hverfi verður straumlaust tvo tíma í senn í eftirfar-
andi röð:
Miðvikudagur:
Kl. 9—11 Miðbærinn og Hafnarstræti.
— 11— 1 Suðurbrekkan og Innbærinn.
— 1— 3 Glerárþorp, Gleráreyrar og efsti hluti
Oddeyrar.
— 3— 5 Oddeyri.
— 5— 7 Norðurbrekkan og Mýrahverfi-
Fimmtudagur:
Kl. 9—11 Suðurbrekkan og Innbærinn.
— 11— 1 Glerárþorp, Gleráreyrar og efsti hluti
Oddeyrar.
— 1— 3 Oddeyri.
— 3— 5 Norðurbrekkan og Mýrahverfi.
— 5— 7 Miðbærinn og Hafnarstræti.
Föstudagur:
KI. 9—11 Glerárþorp, Gleráreyrar og efsti hluti
Oddeyrar.
— 11—1 Oddeyri.
— 1— 3 Norðurbrekkan og Mýrahverfi.
— . 3— 5 Miðbærinn og Hafnarstræti.
— 5— 7 Suðurbrekkan og Innbærinn.
Framvegis breytist röðin þannig, að það hverfi, sem er
straumlaust frá kl. 9—11 verður aftur straumlaust frá kl. 5—
7 næsta dag og öll röðin breytist samkvæmt því.