Dýraverndarinn - 01.04.1939, Side 5

Sauðburður.
i.
I ungdæmi þeirra manna, sem nú eru af léttasta
skeiöi, mun þaS ha'fa verið talinn sjálfsag'Sur hlut-
llr, að gæta ásauðar mjög nákvæmlega á vorin, eftir
fé var slept úr húsi, og þó einkum um sjálfan
sauSburðinn. Svo var það að minsta kosti víða um
sveitir norðan lands.
Aðal-sauSburðurinn stendur yfir um tveggja
Vlkna skeið, sem kunnugt er, en a‘S þeim tíma liön-
11111 eru þó einatt nokkurar ær óbornar. Eru þaS
>ær, sem annaShvort hafa veriS nýgengnar, er
fengitími hófst, eSa hafa gengiS upp. Venjan mun
°S viSast hvar hafa veriS sú, aS reyna líka aS hafa
?at á þeim, eftir því sem viS varS komiS. —
Sumir bændur, ekki síst þeir, sem fátækir voru
einyrkjar, lögSu oft mjög aS sér um sauSburS-
lnn, einkum ef tíS var örSug, sváfu lítiS um nætur
°S voru á sífeldu stjái nálega allan sólarhringinn.
ffugSu aS hverri á, sem komin var fast aS burSi
Hklegt þótti aS bera mundi á næsta dægri eSa
dægruni — samkvæmt því, sem um þá hluti hafSi
veriS letraS aS vetrinum, er til var lileypt. Var slíkt
»bókhald“ næsta þarflegt, tók ómak og snúninga af
'nönnum aS vorinu og kom því aS góSu haldi. En
voru þeir bændur, sem engan staf rituSu um
>essa hluti, heldur lögSu alt á minniS. Voru þaS
e,nkum hinir fjárfæstu. (Brást og naumast, aS minni
^irra reyndist jafn traust og bókstafurinn.
fkendur þeir, er vel voru megandi, létu smala-
HHta og aSra heimamenn annast þessi gæslustörf aS
'hestu. En sumir kunnu þó ekki viS annaS, en aS
taka þátt í þeim sjálfir. Þeim þótti vænt um ærnar
sínar og töldu ekki eftir sér sporin og snúningana.
Mun svo mega aS oröi kveSa, aS á mörgum heimil-
um, eSa jafnvel flestum, hafi veriS vakaS yfir
hverri á, og hverju lambi hjálpaS á spena, er líkindi
þóttu til, aS kæmist þaS ekki af sjálfsdáSum. En
hætta nokkur gat oft og einatt á því veriS, aS svo
kynni aS fara, ef alt væri látiS ráSast, og þó eink-
um í rosatiS og votviSrum. Nýfædd lömb þola illa
hraknings-veSur, hrySjur og kalda regn-storma,
verSa innkulsa og deyja fljótlega, ef þau komast
ekki undir eins á spena og hafa nóg aS drekka.
Hins vegar er furSulegt, hversu vel þau þola all-
mikiS frost, ef kyrt er yfir og iirkomulaust, en
komast verSa þau á spena, þegar aS körun lokinni.
Annarskostar setur aS þeim hroll og skjálfta og er
þá hætta á ferSum. —
Þess var oftast gætt af svo mikilli natni og ná-
kvæmni, sem auSiS var, aS hinir ungu sauS-borgar-
ar gæti fengiS hjálp, ef á þurfti aS halda, undir eins
og þeir voru komnir inn í þessa köldu veröld. Oft-
ast nær reyndist þó svo, sem betur fór, aS þeir
þyrfti ekki á neinni hjálp aS halda, einkum ef vel
hafSi voraS og vel viSraSi um sauSburSinn. — En
söm var gerS mannanna eigi aS síSur. Vitanlega
áttu þeir þarna hagsmuna aS gæta, en hitt má þó
ekki gleymast, aS líknarlundin og mannúSin voru
líka aS verki.
----o-----
Marg-ar eru hætturnar um sauSburSinn og marg-
víslegar. Ein er sú, aS fæSingin sjálf gangi illa,
sakir þess aS fóstur sé óvenjulega stórt, skakt beri
aS eSa af öSrum ástæSum. Getur þá líf „barns og
móSur“ oltiS á því, aS nauSsynleg hjálp komi í tæka