Dýraverndarinn - 01.12.1939, Blaðsíða 6

Ö2
DÝRAVÉRNDARINN
Hreinkálfarnir í Arnarfelli.
Tilraun Matthíasar læknis Einarssonar.
I.
Fyrir tveim árum tók Matthías læknir Einarsson
á 'leigu smábýlið Arnarfell í Þingvallasveit. Hefir
búskapur þar löngum gengið misjafnlega, og stund-
um hefir kotið staðið í eyði árum saman, sakir þess,
að enginn hefir viljað við þvi líta til ábúðar. ■—
í sóknalýsingu Þingvallaprestakalls (1840) segir svo
um Arnarfell, en þá hafði enginn ábúandi fengist
þangað uni sinn : „Arnarfell, útsunnan undir Arnar-
felli, bygðist fyrir stuttu um fáein ár með lítilli
hepni.“
Kotið var í eyði, er M. E. fékk' það til ábúðar
og litlar horfur á, að það bygðist, jafnvel þó að
landsdrottinn gerði litlar kröfur um eftirgjald. Mun
leiga sú, er M. E. greiðir fyrir ábúðarréttinn, nokk-
uru hærri, en venjulegt hefir verið að greiða af jörð-
um Þingvallakirkju. Er því vel séð fyrir hag land-
eiganda. í annan stað mun Arnarfell lengi bera vitni
um stórhug M. E. og umbótaþrá, og kotið verða
alt annað og betra, er hann víkur þaðan, heldur en
það var, er hann tók við því.
M. E. vill fegra og prýða kring unt sig og spar-
ar hvorki til þess fé né fyrirhöfn. Hann vill að
hver og einn leggi fram sinn skerf, léttan eða þung-
an, til þess að gera landið betra og byggilegra. Hann
vill búa í haginn fyrir þá, sem á eftir koma, og
hugsar á lika lund og hinn ágæti maður, síra Björn
í Sauðlauksdal: „Einhver kemur eftir mig, sem nýt-
ur ....“-— Þannig hugsa afbragðsmenn allra alda
og þjóða.
M. E. er hneigðari fyrir framkvæmdir, en fjas
og ráðagerðir. Og er hann hafði fengið Arnarfell
gefa dýrunum jólagjafir. í vetrarhríðinni eigum vér
einnig að muna eftir dýrunum.
Þegar biblían lýsir því, hvernig friðurinn á að
ríkja, þá bendir hún oss á skýra mynd, þar sem
vér sjáum úlfinn húa hjá lambinu, pardusdýrið hiá
kiðlingnum, kúlfa, ung ljón og alifé ganga saman
og smásvein gæta þeirra.
Þegar talað er um sigur jólanna og friðarríki
mannanna, er dýrunum ekki gleymt.
Bj. J.
Fyrsti dagur
kálfanna
í Arnarfelli.
Maðurinn
á myndinni er
Bertel Sigur-
geirsson.
til umráða, hóf hann þegar þá merkilegu tilraun,
að stofna til hreinkálfa-eldis heima þar á kotinu.
/ júnímánnði slðastliðnum var flogið mcð fjóra
korn-nnga hrcinkálfa að Arnarfelli í Þingvallasveit
og hafa þeir verið þar síðan.
Ritstjóri Dýraverndarans kom að máli við Matt-
hias Einarsson og bað hann að segja lesöndum blaðs-
eins eitthvað frá þessari nýstárlegu tilraun. Honum
jrótti frá litlu að segja, en lét þó til leiðast. Fórust
honum orð á þessa leið:
II.
- Eins og allir vita, sagði M. E., er dýralif hér
á landi ærið fáhreytt og fáskrúðugt. Mér hefir
fundist mjög æskilegt, ef hægt væri að gera það
ofurlítið fjölhreyttara, m. a. með því að stofna til
hreindýraræktar í sveitum. Þjóðin veit i rauninni
lítið um hreindýrin hér á landi — þessi glæsilegu
dýr öræfanna. Stofninn er vafalaust hraustur, svo
að engin hætta mun á því, að dýrin beri með sér
sóttir eða verði cðrum dýrum að heilsutjóni. Það
er ekki eins og verið sé að sækja neitt til útlanda,
þó að hreinkálfar sé teknir austur á Brúar-öræfum
— eða annars staðar, ef til eru — og fluttir niður
í sveitirnar. Vitanlega er ekki öllum jörðum svo far-
ið um haglendi og annað, að þar geti verið um
hreindýrarækt að ræða. En á mörgum jörðum, ekki
sist ])eim, er að fjöllum liggja eða heiðaflákum, virð-
ist niér til valið, að komið verði upp dálitlum stofni,
til þess að auka fjölbreytni dýralífsins, þó að í smáu
sé að visu, og til fegurðar-auka, ánægju og gagns-
muna. Hreindýrarækt ætti og að geta orðið til þess,
að bæta afkomu margra bænda, ekki síst þeirra,