Dýraverndarinn - 01.12.1939, Side 7

DÝRAVERNDARINN
63
sem á fjallajörðum bua eða nærri heiðalöndum, og
hafa oft og einatt þrerígri afkomuskilyrði að ýmsu
leyti en hinir, sem í lágsveitum Ima. Hreindýrakjöt
er tali'cS herramannsmatur og húÖin er mikils virÖi
(hreinbjálfi). Ætla eg, að margan bónda mundi
muna um það, að hafa eitt eða tvö hreindýr i bú
að leggja árlega.
— Þá er eg hafði fengið umráð yfir fjallakotinu
Arnarfelli — um nokkurra ára bil — kom mér i
hug, að fá úr þvi skorið með dómi réynslunnar,
hvort ekki mætti lánast, að taka unga hreinkálfa af
..móðurbrjóstinu" og ala þá upp á heimilum, á svip-
aðan hátt og tíðkast hefir um ,,heimaganga“. Ein-
hverjar tilraunir í þessa átt munu hafa verið gerð-
ar, en allar mistekist. Annað var það, að hreindýr-
um hefir fækkað stórkostlega hér á landi siðustu
ár og áratugi, og óttast nú margir, að svo kunni
að fara, að þau verði aldauða áður en langt um líð-
ur, en ]>að þykir mér heldur óskemtileg tilhugsan.
— Fengist veiðilcyfi, var næsta skrefið það, að
finna mann, sem til þess væri trúandi, að sjá um
hreinkálfa-veiðar þar austur á öræfunum. Eftir til-
visan G-unnlaugs læknis Einarssonar átti ég tal við
ríiann einn hér i bænum. Vigfús Sigurðsson. Hann
er nákunnugur eystra og loað eg hann að vísa mér
á mann á Fljótsdalshéraði eða Jökuldal, er vel væri
til þess fallinn, að takast ferð á hendur upp á Brú-
aröræfi — upp i ríki hreindýranna —, handsama
þar fáeina hreinkálfa og hafa með sér í 1>ygð. Vig-
fús skrifaði bróður sínum, Gunnari Sigurðssyni, og
var hann beðinn að gera áætlun um, hversu mikið
öræfa-leiðangurinn mundi kosta. Hann nefndi ein-
Kálfarnir 10 vikna,
Kálfunum gefinn mjólkursopi.
hverja upphæð og varð að ráði, að hann tækist ferð-
ina á hendur.
— Leggur nú Gunnar af stað upp á öræfin (vor-
ið 1938) og hafði eg áður fengið stjórnar-leyfi til
])ess, að veiða hreindýr til lífs, en ekki dráps. —
Vorið var kalt og hrakviðrasamt. Gunnar fór á
öræfin, er mánuður var af sumri, komst alla leið
og náði tveimur eða þremur kálfum, en þeir dóu
fljótlega. Árangurinn varð því enginn eða verri en
enginn. —
— Maður er nefndur Bertel Sigurgeirsson. Hann
er sniiður og hafði unnið hjá mér. Hann er manna
liðtækastur — „kann alt og getur alt“, eins og stund-
um er að orði komist. —■ Einhverju sinni stakk hann
upp á því, að fara austur og taka þátt x hreinkálfa-
veiðunx eða stjórna þeim. Eg tók vel í það mál og
var nú farið að bollaleggja um leiðangurinn, og
einkum tekið til rækilegrar íhugunar, hvernig kálf-
unum mundi verða haldið lifandi, er búið væri að
handsama ])á, á hverju þeir skyldu nærðir og hvern-
ig komið til mannabygða.
— Um veiðiförina sjálfa vai'ð niðurstaðan sú, að
fjórir menn færi á öræfin, auk Bertels, og tæki
])átt i veiðunum. Yrði sumir látnir gæta kálfa þeirra,
er veiðast kynni, og hafast við á öræfunum um
stund, en aðrir héldi heimleiðis, þegar að veiði lok-
inni, en kæmi svo aftur og vitjuðu hinna, er hæfi-
legur tími væri liðinn. Var hugmyndin sú, að ná
kálfunum sem yngstum og fóstra þá í tjaldi fyrstu
sólarhringana.