Dýraverndarinn - 01.03.1940, Page 5

Konurog dýraverndun.
Fyrsta hefti „Dýravinarins" er gefiö út af „Dýra-
verndunarfélagi danskra kvenna" (1885). HafSi fé-
lagiS þá starfað um 'nokkurra ára bil, gefiS út rit
um dýraverndun og látiS all-mikiö til sín taka. Voru
forgöngukonur félagsins áhugasamar í besta lagi,
og höfSu jafnvel uppi ráSagerðir um þaS, aS gefa
út á vora tungu ritling um dýraverndan, er siSan
yrði sendur hingaS til sölu eSa útbýtingar. Tryggvi
Gunnarsson fregnaSi hvaS í ráöi væri og gekk þá
í máliS
„Tilgangur dýraverndunarfélaga er sá“, segir Tr.
G., „að vekja hjá mönnum andstygS á illri meSferö
á dýrum og enn fremur aö vekja velvild til þeirra,
og tilfinningu fyrir því, aö menn hafa siðferðis-
legar skyldur gagnvart dýrunum.
Dýraverndunarfélag danskra kvenna hefur þegar
gefið út bækur í þessum tilgangi, og vildi einnig
koma sínum mannúðarfullu tilraunum til íslands;
hafði það því í ráði, að láta koma út nokkuð á prent
um þetta efni á íslenskri tungu.
Þegar eg heyrði þetta, þótti mér vænt um það ;
og hafði lengi óskað, að eftirtekt manna á íslandi
væri vakin á því, að meðferð á dýrum þar þyrfti
að vera betri, en nú á sér stað; og að meiri hlífð,
velvild og meðaumkvun við skepnur væri innrætt
landsmönnum, en hingað til hefur alment verið
sýnd.
Út úr þessu hefur svo sarnist, að Dýraverndun-
arfélag danskra kvenna gefur Þjóðvinafélaginu bók
þessa, móti því, að það leggi lítið eitt til útgáf-
unnar og hafi kostnað og umsjón fyrir útsending
l>ókarinnar.“ -----0----
Bókin, sem hér um ræðir, er fyrsta hefti „Dýra-
vinarins". Hún er vitanlega öll eftir erlenda höf-
unda og efni dregið saman úr ýmsum áttum. Það
er alt læsilegt, en sumt ágætt og lærdómsríkt. —
Páll Briem, síðar amtmaður, er þá dvaldist í Kaup-
mannahöfn að loknu embættisprófi, íslenskaði ritið
að tilmælum Tryggva Gunnarssonar.
Með riti þessu hefst hin langa og merka barátta
Tr. G. fyrir bættri meðferð dýra hér á landi. Hann
hafði að vísu sýnt það áður en hér var komið —
á uppvaxtar-árum sínum í Laufási og búskapar-
árum á Hallgilsstöðum — að hann væri mikill
dýravinur. Hafði verið miskunnsamari og nærgætn-
ari við alla málleysingja, en venjulegt var um drengi
á þeirri tíð, og farið vel með allar skepnur, er hann
var orðinn bóndi.
----o-----
Eftir þetta tók „Þjóðvinafélagið“ að sér útgáfu
„Dýravinarins", undir umsjá Tr. Gunnarssonar.
Kom næsta hefti tveim árum síðar (1887) og síðan
eitt hefti annað hvert ár til 1916 (alls 16 hefti, 48—
76 bls. að stærð). — Tr. G. leitaði þegar í upphafi
til ritfærra manna og bað þá að skrifa í „Dýravin-
inn“, en lítt þótti honum þeir taka undir þá mála-
leitan í fyrstu. „Annaðhvort hafa þeir gleymt því“,
segir hann, „eða eigi þótt málefnið þess vert.“ —
„Skáldið gamla á Bessastöðum“, dr. Grímur Thom-
sen, reið á vaðið með afbragðs ritgerð um hesta og
hunda (Hestar og hundar. — Dýravinurinn 1887).
Sigldu nú ýmsir í kjölfarið, einkum úrvals-klerkar
og aðrir andlega sinnaðir menn, söfnuðu dýrasögum
eða sömdu sjálfir og sendu Tr. G. — En hann lét
orðhaga stúdenta í Höfn þýða dýrasögur úr er-
lendum málum, og tína saman ýmsan fróðleik um
eðlisfar dýra, vitsmuni þeirra, trygð og trúfesti.