Dýraverndarinn - 01.11.1946, Blaðsíða 8

54
DtRAVERNDARINN
sc bæði synd og skömm að fara illa með
nokkra lifandi skepnu, vegna þcss, að þær
finna lil meina sinna eins og mennirnir, og
þó ofl verði að deyða dýr, cr ómcnnska að
kvelja þau.
kað er mikil vcnja nú á dögum, þcgar ræli
er um að bæta bugarfar barna og unglinga,
að vclta allri ábyrgð á vissar slctlir manna,
segja, að ]>clta eigi mæðurnar, kennararnir
og prestarnir að innræta þeim. Vist er um
það, að allir ])essir aðilar liafa mikilsvert
starf með höndum, en það dregur ekki úr
ábyrgð annarra, sem umgangast börn, þvi að
Iiver, sem er barni samtíða, er því að ein-
livcrju leyti seni móðir, kennari eða prestur,
kennir þvi eittlivað, gott eða illt, með orðum
eða eftirdæmi. Þegar þess er gælt, að börn
taka sér miklu meira til eftirbreytni ])að, sem
þau sjá gert en það, sem þeim er sagt, að gera
skuli, má öllum vera Ijóst, hve miklu máli
])að skiptir, hvernig börnin sjá hreytt við dýr,
Iivort heldur ])að eru yfirmenn eða undirgefn-
ir, Iiúsbændur eða þjónar, sem þar ciga hlut
að máli.
Fýrsta og frumstæðasta þörf dýra og manna
cr þörfin á fæðu. Því mætti ætla, að menn
kostuðu fvrst og fremst kapps um það, að sjá
dýrunum fyrir nægu fóðri. Þar hefir þó oft-
ast hvað mest verið áfátt, og liggja til þess
ýmsar orsakir, cins og áður Iiefir verið drep-
ið á. Því ælti nú að hefja sókn á þeim vetl-
vangi,i og er það ])ví auðveldara, þar sem ís-
lendingar eiga yfirleitt góða daga og þeir
munu teljandi, sem betur fcr, er ekki hafa
nóg til viðurværis sér og sínuin. Það ætli að
mýkja hugi manna og verða dýrunum til
blessunar um ókomin ár.
Flest börn kynnast hundum og köttum fyrst
allra dýra, og oft eru hvutti og kisa beztu
Icikfélagarnir, þar sem eitl harn er á bæ. Hús-
freyjan, scm telur jafn sjálfsagt að gcfa hund-
inum og kettinum á vissum timum eins og
að bera mat á borð fyrir fólk sitt, gefur börn-
unum belra eftirdæmi en hin, sem talar far-
urt um, hvc Ijótt sé að fara illa með dýr, en
gleymir þó að uppfylla hrýnustu þarfir þeirra.
Börn eiga ekki að alast upp við þá hugsun,
að það sé eitthvert sérstakt góðverk, en eng-
in skylda, að gefa dýrum. Hver sá, sem tek-
ið liefir dýr i þjónustu sina, er um leið bæði
lagalega og siðferðilega skyldur til að sjá þvi
fyrir fóðri, ekki sizl fyrir þá sök, að dýrinu
er varnað máls og getur því ekki sjálft „kveð-
ið sinnar þurftar“ cða gerl nokkra kröfu lil
eiganda síns.
.Tafnframt þessu skal á það minnzt, að þótt
húsdýrin séu ofl leikfélagar barnanna, mega
þau ekki vera leikföng þeirra, sem börnum
finnst vandalaust að fara með, enda virðist
vera furðu auðvelt að innræta þeim það.
Stundum má sjá á sveitabæjum lióp hávaða-
samra og fvrirferðarmikilla barna, sem alltaf
sýna dýrunum vægð og velvild í viðskiptum,
af ])ví að þau sáu aldrei annað fyrir sér. Þcss
má einnig geta með virðingu, að sumar ung-
ar mæður nú á dögum, sem gefa börnum sin-
um gerfidýr (bangsa og þess konar) að leik-
fangi, ganga ríkt eftir því, frá byrjun, að ekki
sé farið óþyrmilega með dýr þessi, og leggja
þannig trygga undirslöðu undir fagra og sjálf-
sagða venju.
Þegar börnin stækka, fylgja þau þeim full-
orðnu í fjós og hlöðu. Það er staðreynd, að
kýrnar hafa yfirleitt átt hczta ævi íslenzkra
húsdýra, a. m. k. hafa þær oflast nær feng-
ið nægilegt fóður, ])óll stundum hafi viljað
út af bera með nærgætni i öðrum efnum. Nú
hefir líðan þeirra þó slórum batnað á síð-
ari árum, fjósin viðast björt og loftgóð, víða
sjálfbrvnnir, svo að kýrnar geta drukkið eft-
ir þörfum o. s. frv. Þá er gaman að vekja at-
hygli barna á, hve miklu betur dýrunum b'ð-
ur á þennan liátt, hve ánægjulegt og sjálfsagl
])að cr, að hafa vilja og mátt til þess að búa
vel að þeim, þar sem þau lifa öllu sínu lífi
i þarfir mannsins og eru að lokum deydd
honum til viðurværis. Mörg eru líka tækifær-
in, þar scm annars staðar, að vckja athvgli
barna á nærgætni þeirri, sem sýna þarf dýr-
um, og að ckki á sama við þau öll. Kýr má
I. d. ckki reka hart vcgna þess, hve þung-
lamalegar þær eru á fæli, cn hrossum þykir
aftur á móti gaman að hlaupa þar sem lands-
Iag lcyfir.
Snemrna komast börnin einnig í kynni við
sauðféð. Þau reka það frá túnuin á vorin, þar