Dýraverndarinn - 01.04.1948, Qupperneq 4

18
DÝRAVERNDARINN
áfram til hinna hestanna, var beizlinu sleg-
io i iiann, er það hafði verið tekið út úr
honum, í þeim vændum, að hann gerði eins
og til var ætlazt. Þetta var ekki gert í illu
skyni, heldur af vana og hugsunarleysi. Það
datl engum í hug, að þetta væru þakkirnar
fyrir þjónustu, unna af hlýðni og hollustu.
Aumingja liestarnir áttu von á jjessu þakk-
læli og skildu Jjað vel, Jjví að þeir hrugðu
skjótt við, er heizlið var tekið út úr Jieim,,
og reyndu að verða á undan högginu. Fleiri
dæmi mætti nefna þessu lik um hugsunar-
leysi og ónærgætni í meðferð dýranna. En
þar sem mjög hefur dregið úr illri meðferð
þeirra fyrir atbéina Dýraverndunarfélagsins,
verður þetta látið nægja.
Meðferð á útigangsfé er alkunn. Þó voru
hér áður fyrr mjög góðir fjármenn, sem
Jjekktu nákvæmlega Jiarfir J)ess, báru hlýjan
hug til sauðfjárins og létu sér annt um, að
því liði vel. Þá varð þar til gagnkvæm vin-
átta. Sauðkindin, sem talin er heimsk, en er
J)að ekki, fann til umhyggju og vinsemdar
lijrðis síns, Jjekkli hann og rödd hans og brá
við, J)egar hann kallaði. Var svo sagt, að sum-
ir fjármennirnir, J)eir beztu, hefðu mjög líl-
ið haft fyrir fjárgæzlu á veturna og sjaldan
bcitt hundi. Þeim reyndist hezt hin kærleiks-
rika umhvggja. En jafnframt athuguðu J)eir
nákvæmlega, hvað hjóða mátti sauðkindinni,
svo að hún missti ekki hörkuna og sjálfs-
hjargarviðleilnina. Þeir fylgdu fénu frá ])ví
snemma á morgnana og J)ar til síðla á kvöld-
in, J)ótl hörkufrost væri og jafnvel hylur. En
í lrrakviðri og krapableytu Iiýstu J)eir féð og
gáfu á jötuna. Þeir léku J)að aldrei liart, fóru
mjúkum höndum um ])að, cf handsama J)urfti,
og siguðu aldrei á ])að hundi. Yfirleitt hreyttu
J)eir við J)að eins og vel upp aldir menn
breyttu liver við annan. Þessir gömlu fjár-
menn eru til fyrirmyndar í umgengni við
dýrin. Þeir leituðu að þörfum J)eirra og bættu
úr J)eim. Þcir báru umhyggju fyrir þeim,
sýndu þeim vináttu og nærgætni og ólu önn
fyrir þeim. Og þeir unnu ekki fyrir gýg. Féð
hjá J)essum mönnum skilaði miklum arði.
En svona þyrfti ])etta að vera í öllum sam-
skiptum manna og dýra. Göfugir menn og
góðir liata ranglæti og ástunda réttlát við-
skipti við alla menn. livi skyldi J)á beitt rang-
læti við dýrin? Ranglætið er aldrei réltmætt.
En verst er J>að og ógeðslegast, J)egar J)ví er
beitt gegn sakleysingjum og málleysingjum,
sem ekki geta horið J)að af sér og verða að
J)oIa það bótalaust. í J)essu tilliti eru gömlú
og góðu fjármennirnir líka til fyrirmyndar,
ekki aðeins að J)ví leyti, er féð snertir, held-
ur og öll önnur dýr.
Hesturinn liefur notið meslra vinsælda hér
á landi. Hann er og húsdýranna yndislegast-
ur. ()g góður reiðhestur veitir mesta ánægjn
J)eirra allra. Um hann hai'a líka verið skráð-
ar flestar sögur, og skáldin hafa keppzt um
að vrkja um hann fögur ljóð. En allt snertir
|)etta reiðhestana. Hinum er varla viðlil veitl.
og liafa þeir J)ó og ekki síður verið hóndan-
um ])arfir, J)ar sem J)eir liafa lil skamnis tinia
flutt i heimilið allar nauðsynjar J)ess, mat-
væli, byggingarefni og heyfeng. En J)að eru
einmill þeir, sem hafa orðið útundan. Reið-
hesturinn Iiefur verið alinn og að honuin
hlúð eftir föngum. Aburðarhestarnir og drátt-
arheslarnir hafa verið Jmælkaðir og valið
versta fóðrið. Þeini hefur verið beitt af hörku
og ekki fengizt um, ])ótt J)eir stæðu skjálf-
andi við húsið sitt. Umhyggjan hefur ekki náð
lil J)eirra, J)ótt hér sé auðvitað um margar
og mikilvægar undantekningar að ræða. En
sú nærgætni við ])essa liesta er sjálfsögð, að
þeir séu oft hvíldir, ])egar þeir strita, og oft se
numið staðar i ferðum, hýstir, þegar haustar
að, og séu ekki lálnir skjálfa úti í hrakviðr-
um. Enn femur her að sýna þeim vinahót,
þvi að þau metur hesturinn mikils. Og þá ei'
nú húsnæðið þeirra, hesthúsið. Enn tíðkast
sú gamla ómennska að lála hesta vaða i sín-
um eigin saur og liggja i honum. Sá sóða-
skapur á að hverfa með öllu, en básar að
vera til fvrir hvern hest, sem hýstur er. Hóf-
um hestanna er annars liætta húin og eru
mörg dæmi til um það.
Bezta meðferð munu nautgripir venjulega
hafa lilotið, og sjást þó enn magrar kýr og
illa haldnar. Sérstaklega er fjósunum víða
áhótavant. Þau eru illa hyggð, mjög óhrein
og loftið í þeim lítið og daunillt. Sums staðai’