Dýraverndarinn - 01.04.1948, Side 5

DYRAVERNDARINN
eru þau mjög köld. En kýrnar eru viðkvæm-
ar, þefnæmar og vandar að fóðri og meðferð
allri. Þetta kalla þcir kenjar, sem ekki skilja
bær. En svo vandar að eru góðar mjólkur-
kvr, að þær snerta ekki fóðurbæti, sem þeim
annars þykir sadgæli, ef þeim er borinn bann
i öðru iláti. cn þær eru vanar að éta úr. Þá
reiðast |)eir, seni ekki skilja þær og ekki
kunna meðferð þeirra. Alkunna er, að þær
vilja ekki selia ókunnugum mjaltamanni eða
mialtakonu. Tek ég bér dæmi af tveim mönn-
nm, sem biuggu i sama liúsi og áttu í félagi
■’ kýr, sem beir pössuðu og fóðruðu til skipt-
is. Annar lét sér miög annt um þær, kcmbdi
beim og burstaði ])ær og lét vel að þeim.
Hinn átti ekki bans hlýju og flýtti sér að Ijúka
fjósverkunum. Fóðurskammturinn var sá
sami biá báðum. En svo brá við, að ávallt
kipptu þær að sér nyt, er sá fljótvirki pass-
aði þær, en iuku við nytina, er liinn tók við.
Þær sýndu einnig þakklæti sitt á ýmsan ann-
an liátt en með aukinni nyt. Þær nudduðu
bausnum upp við þann, sem þeim féllvel við,
voru fljótar að hlvða bendingum lians og færa
sig, þegar ])ess þurfti með, og gerðu mikið
að því að svna bonum þóknun sina með bví
að sleikja liann. Þegar liann hvarf úr fiós-
inu. létu þær i Ijós söknuð sinn með því að
nauða. Þetta voru nú þær kýrnar, sem bezt
mjólkuðu og bezt voru gcrðar frá náttúrunn-
ar hálfu.
Svo er sagt, að bundurinn sé búsdvranna
vitrastur og tryggastur. Auk þess, að hann
skilur mannamál, les bann svipbrigði á and-
bli búsbónda sins. Hann sér slrax, ef honum
mislikar, og verður ])á snevptur, jafnvel l)ót(
bann sé alveg saklaus. Siái hann, að honum
l'kar vel. getur Iiann ekki nóösamlega lálið
' l’ÓK ploði sína. Þá s>'nir bann lionuni öll bau
,r'nal)ól, sem bann ræður yfir og er ofsakálur.
Aíproar sannanir eru til mn l)að, að lmnda'-
s^IHa mannamál. Þannig var ég álieyrandi
að bví, að bóndi sagði við tík, sem bann átti:
Trýna, farðu út að Hrvggstckk og reklu ú'-
túninu. Staðurinn sást ekki þaðan, sem við
stóðum, en bún þaut strax á stað oo gerði
bað, sem fyrir liana var lagt. Gömul tík var
á Svínaskála við Reyðarfjörð og orðin far-
19 -
lama. Þá sagði húsfreyja eitt sinn: — Það þarf
að lóga henni Busku. Um lcið gekk gamla
tikin burtu með lafandi skott og lét ekki sjá
sig i hálfan mánuð.
Um aldaraðir befur afkoma þjóðarinnar
verið báð búsdýrunum, og um aldaraðir bafa
bau búið við harðneskju, miskunnarleysi og
skilningsskort. Ekki er þetta sprottið af ill-
mennsku, beldur af skilningsleysi og vanþekk-
ingu á meðferð þeirra og skorti á nærgætni
og samúð. ,
Ég tek bér dæmi af handahófi. Þegar hlind- ;
ur biargaði barni, sem féll i læk, var bund-
urinn dáður. Þeðar hestur lagðist á linén, svo ,
að maður, sem datt af baki bonum, kæmist
á bak aftur. var bestinum brósað. Er forustu-
I-'nd liafði iarmað saman fé bóndans og tek- .
ið forustuna oo bjargað því undan ofviðri oo '
háska heim að búsunum. var þessu afreki
baldið á lofti. Þegar kvrin mjólkaði vel oo
biaroaði fátæku hejmili frá skorti, var bún
kölluð gæðagripur. Kettinum var jafnvcl brós-
að fvrir ])að að beita hvorki tönnum né klóm.
er börnin fóru illa með bann og kvöldu liann.
Þessí dæmi og ótal mörg fleiri ollu stund-
ar geðbrifum, en liklega vegna ])ess að litið
var á dvrin sem ..skvnlausar skepnur“. náðu
bau ekki að kveikia almenna samúð með
beim og festa í bugum manna bá nærs.ætni
og miskunnsemi, er þau verðskulda og öllum
ber að sýna þeim.
I\lisskilningur leiðréttur
..ísland er eina landið, þar sem æðarfugl-
inn er fiðraður, nei, fyrirgefið þið, — frið-
aður,“ sagði útvarpsþulurinn okkar í fréttun-
um ekki alls fvrir löngu. En meira að segia
bið síðarnefnda er ekki nlveg rétt. t Noreg'
er æðarfuglinn friðaður, og nú nýlega hefur
norska lögreglan unnið að þvi að handsama
lögbrjóta. — Þeir, scm ekki þekkja kollu frá
önd, bafa ekkert með byssu að gera, segir
norska lögreglan og sektar lögbrjótana vægð-
arlaust. (Vikubl. Dagur),