Dýraverndarinn - 01.10.1948, Blaðsíða 8

16
DYRAVERNDARINN
J}ónai Sifyurtnfáquaion :
Ég var Jausamaður og átti lieima í Bárðar-
dal, þegar ég keyj)ti skagfirzkan fola, sex
vetra gamlan, jarpan að lit.
Jarpur, eins og hann var alltaf kallaður,
var lítið taminn, ]>egar cg fé 1<R Jiann. Ilann
var fremur Jítill og kraftarýr. Fyrsta vetur-
inn ól ég liann á mat og góðu lieyi, slíaflajárn-
aði liann og kom oft á balt lionum til að
stæla hann jafnliliða eldinu.
Jarpur tók góðum framförum. Hann varð
meðal hestur að hæð, vöðvastæltur og þolinn,
liafði skemmtilegt fjör, lundin var góð, sívak-
andi og hýr. Ferðmikill var hann ekki á stökki
en tölti vel, hafði hæði þetta fina fjörspor —
hálftölt — og svo ferðtölt það mesta, sem ég
hcf fundið í hesti. Hann hafði dálitla vekurð,
en sá gangur varð honum aldrei vel eðlilegur,
en liann brokkaði vel.
Jarpur var rölt styggur, en þó náði ég hon-
um ætíð, meðan ég notaði liann aðeins til reið-
ar. I rekstri var hann venjulega á undan, en
ef það var ekki, þá hljóp hann venjulcga lil
hliðar við hrossahópinn, en aldrei var hann
inni í þvögunni. í haga var hann oft á yngri
árum iðandi og röltandi kring um hrossin,
scm hann var með, hélt sig oft litið citt álengd-
ar og virtist aldrei eignast neinn hest að vini,
sem hann héldi sig sérstaklega að.
Annað eða þriðja haustið, sem ég átti Jarp,
fór ég frá Mýri í Bárðardal til Akureyrar með
kaupafólki, sem var að fara heim til sin. Var
svo lil ætlazt, að ég kæmi með flutning á hest-
unum til baka. Ég hafði Jarp með og lét hann
hera tóman reiðing lil Akureyrar, en ætlaði
að ríða honum á heimleiðinni.
\'ið fórum skemmstu Ieið yfir Vallafjall og
Vaðlaheiði. Mcðan ég stóð við í kaupstaðnum
og á leiðinni lil baka að Vallafjalli, var kalsa-
veður og mikil úrkoma og snjóaði á fjöllum.
Ferðin gekk vel, þar til ég var kominn ofarlega
í brekkur Vallafjalls. Þá var kominn þar svo
mikill snjór, að hvergi sá fyrir götum, og
ekkert hrossanna, sem ég rak, vildi þá fara
á undan. Þau snerust og þvældust hvert fyr-
ir öðru, og ég var að verða ráðalaus með að
komast áfram. Þá hatt ég beizlið upp á Jarp
og reyndi að reka hann með. Hann fór þá strax
fram fyrir, eins og oflar, og hélt áfram stanz-
laust rélta leið yfir fjallið. Sá þá livergi fyrir
götu, og hann hafði ekki farið þessa Icið nema
í þetta eina skipti fyrir tveimur dögum.
Þetta var það fyrsta, sem ég reyndi Jarp
að ratvísi. En nokkrum sinnum síðar reyndi á
ratvísi hans, einkanlega eftir að ég kom í
Mývatnssveit, er við vorum á ferð i myrkri og
stundum á varasömum ís. Treysli ég þá stund-
um betur ratvísi Jarps en minni, og brást
hann aldrei þvi trausti.
Sumarið 1922 var ég á Grenjaðarstað í Aðal-
dal. Þar undi Jarpur illa, reyndi stöðugt að
strjúka og þreifst illa. Einu sinni sem oftar
fór hann af stað og komst alla leið suður i
Halldórsstaði í Bárðardal. Fólk sá til Iians,
þegar hann kom þangað. Fór hann heim á
tnn og alla leið heim að bæjardyrum, rak
hausinn inn um þær, eins og hann væri að
fyrir áhorfendunum. Meistarinn dó af sárinu,
sem hann hafði fengið í bakhlutann.
Frægustu nautakvalararnir á Spáni báru
lík félaga síns um göturnar í Kordoba, sem
stráðar höfðu verið hlómum. Þar var hann
jarðsettur með mesta viðhafnarfyrirgangi, sem
sézt hafði nokkru sinni á Spáni. Útfarardag-
urinn var sorgardagur um landið allt. Hundrað
])úsund syrgjendur röðuðu sér meðfram stræt-
unum í Kordoha, herflugvél flaug lágt yfir
borginni og varpaði niður þúsundum blóð-
rauðra nellika yfir líkkistuna.
Hér skeði það, sem óvenjulegt er meðal þeirra,
sem berjast. Hinum sigraða var sýndur hinn
mesti heiður, en sigurvegaranum var hvorki
gefið eitt einasta blóm né heiðursmerki.
Og nautið hrópar gcgnum hina kveljandi
þögn og krefst samúðar og réttlætis: „Hversu
lengi munu menn leyfa og hafa ánægju af
pyndingum saklausra dýra .... ? I dag mun
ég verða kvalinn, en á morgun kemur röðin að
þér!“
(Þýtt úr Esperanto)
Aðscnt.