Dýraverndarinn - 01.05.1959, Blaðsíða 13

Það þykir heiður, jafnvel sérstakrar virðingar
vert, þegar maðurinn sýnir mikinn dugnað við
að afla sér og sínum lífsviðurværis, svo framar-
lega sem hann gengur ekki á eignarrétt annarra
manna. Svo strangt lítur maðurinn á þennan eign-
arrétt sinn, að þar tjóar engum óviðkomandi að
ætla sér afnot af, nema með fullu samþykki eig-
anda. Þannig er því til dæmis varið með varp-
eigandann. Þó hefur hann hvorki keypt eða tekið
að erfðum þann fugl, sem skapar honum tekjur
með því að verpa í landi hans. En varpið er hon-
um ein hin dýrmætasta eign, enda geldur hann
að fullu fyrir — eftir getu — ef við þeirri eign er
hróflað af öðrum. Þessu er öðruvísi varið með
refinn og raunar öll rándýr. Refurinn lætur sig
yfirleitt engu varða, þó aðrir gangi til starfa með
honum, t. d. aðrir refir eða þá hrafnar fái sér
lamb úr sömu hjörðinni. Sama er að segja, þótt
tófa komi í æðarvarp. Eggin eru ljúffeng fynr
hana og þá ekki síður yrðlingana heima í röku
og köldu greninu. Ekki hefur hún hugmynd um
eignarrétt bóndans. Hún veit í rauninni ekki ann-
að en henni sé þetta frjáls fengur, og í gleði sinni
yfir þessu hnossgæti getur hún haft til að bregða
á leik innan um varpið. En ekki amast hún við
því, þótt aðrir refir komi þangað — eða hrafn og
svartbakur — ekkert þvílíkt spillir ánægju henn-
ar af að vita af svo dýrmætu forðabúri fyrir sig
og hyski sitt.
Þessi hegðunarmunur mannsins og tófunnar
varð mér fyrst ljós, er ég lá eitt sinn á greni. En
hvað þýddi að vera með vangaveltur yfir því? Var
ekki maðurinn æðsta vera jarðarinnar, og var þá
ekki sjálfsagt að hann notfærði sér þann rétt, sem
það færði honum? Hvort átti tófu-ófétinu að hald-
ast uppi að rífa það í sig, sem maðurinn gat gert
sér verðmæti af ? Nei, það þýddi lítið að hugsa um
þörf tófunnar. Með því væri réttur mannsins fyrir
borð borðinn. Jafnvel þótt tófugreyið ætti börn,
sem hún elskaði svo, að hún lagði lífið í sölurnar
fyrir þau, þá var ekkert vit í að hlífa henni. Ég
var kominn á grenið, launaður af því opinbera
til að ganga hreint til verks, og láta ekkert undan
draga, hvorki fullorðin dýr né afkvæmi þeirra.
Ég var nýkominn á grenið og búinn að ganga
ur skugga um, að það væri ekki meira en svo
sem viku gamalt. Bæði dýrin voru úti, svo það
var hugsanlegt, að ég þyrfti ekki að liggja lengi
Gaman, gaman!
til þess að ná að minnsta kosti öðru dýrinu, og
þá átti að vera hægara að fást við hitt, ekki sízt
þar sem yrðlingarnir mundu vera ungir. Þá mundi
dýrið frekar leggja áherzlu á að vitja þeirra.
Aburður var enginn á greninu utan vængur
af stokkandarstegg og einn lambsfótur, skorpið
skinnið við legginn. Sennilegt, að tófan hafi fund-
ið dautt lamb á hlíðinni og dregið að bæli sínu.
Ekki hafði orðið vart lambahvarfa af næstu bæj-
um, svo vitað væri. Greni þetta var urðargreni,
rétt miðhlíðis, og grasi gróin höft á milli stein-
anna. Það hallaði út frá því á þrjá vegu. Það var
því víðsýnt þaðan sem ég lá og gott að fylgjast
með ferðum dýrsins, þegar það nálgaðist grenið.
Innan við það voru brattar skriður með stórum
steinum upp úr hér og þar, og var þannig allt
upp undir kletta, en þar myndaðist allbreiður
hjalli með stórgrýttri urð í brúninni, enda kallað-
ur Urðarhjalli.
Veðri var þannig farið, sem bezt getur verið
að vorlagi. Ég lét því fara vel um mig, en hafði
þó gætur á, ef tæfa skyldi vitja heim að greninu.
Seint um kvöldið sé ég, hvar hún skýzt heim að
dýraverndarinn
29