Dýraverndarinn - 01.02.1962, Blaðsíða 2

Furðulegar staðreyndir
Kæruleysi, skortur á mannúð og virðingarleysi
fyrir lögum landsins haldast í hendur
Aflífun húsdýra hefur löngum verið mörgum
bóndanum viðkvæmt mál, en hins vegar er þó eins
og sumir menn, sem eiga skepnur og hafa af þeim
dagleg afskipti, hafi á tilfinningunni að þeir séu
að umgangast dauð framleiðslutæki, þar sem eru
liúsdýr þeirra. Þeim er raunar sumum annt um
þessi tæki, af því að þau gefa minni arð, ef illa
er að þeim búið og um þau hirt, en eigendunum
virðist ekki frekar konia til hugar, að þau séu gædd
næmri tilfinningu og allmiklu skynbragði fremur
en steinninn í stéttinni.
Hér áður fyrrum voru notaðar hryllilegar aðferð-
ir við aflífun dýra. Ekki aðeins kindur voru skorn-
ar á háls, heldur líka stórgripir og hundar — minnsta
kosti sums staðar. Þá var og tíðkað að rota skepn-
ur með ærið frumstæðum tækjum, og fór það svo
eftir lagi og samvizkusemi þess, er þetta fram-
kvæmdi, hversu það tókst. Einnig voru stórgripir
svæfðir — svo sem það var kallað, þ. e. oddmjóum
hníf var stungið af afli i svokallaða svæfingarholu
í hnakkanum á þeim. Þetta tókst allvel hjá snör-
um mönnum og lagnum, en hins vegar var þó
alltítt, að það mistækist, og svo ærðist dýrið, reif
sig laust og æddi um með blóðbununa úr hnakkan-
um. Þegar tekið var að skjóta stórgripi, áttu fæstir
kúlubyssur. Gripirnir voru því skotnir með högl-
um og hlaupið ekki lagt við liöfuð þeirra, því að
byssurnar kipptust til, þegar skotið reið af. Því var
það, að þessi aðferð tókst misjafnlega, og það sama
varð uppi á teningnum eins og hjá þeim, sem mis-
tókst svæfing með hnlf. Loks var það algeng venja
að drekkja köttum, og mætti ætla, að svo hefði
mátt um búa, að þetta tækist vel.
Nú er lögboðið að farga húsdýrum með þar til
hæfum kúlubyssum, og refsiákvæði laganna eru
þrenns konar. Það er hægt að svipta þann, sem
brýtur þau, réttindum til að hirða og eiga dýr,
jafnvel ævilangt, ef brotið er dæmt mjög alvarlegt
eða það endurtekur sig. Þá getur sekt orðið allt að
tíu þúsund krónum, og fyrir níðingsleg brot eða
endurtekin má dæma sakborning í fangelsi, og getur
fangelsisdómur komizt upp í tvö ár.
Yíirleitt skyldu menn ætla, að þorri þeirra manna,
sem á eða umgengst skepnur, teldi sjálfsagt að hlýða
aílífunarákvæðum laganna, enda virðist liggja í
augurn uppi, að sú aðíerð, sem lögboðin er um af-
lífun dýra, sé ekki aðeins mannúðlegri, heldur og
þægilegri en allar aðrar. En sannleikurinn er sá,
að enn mun sums staðar tíðkað að skera þær kindur
á háls, sem slátrað er heima, og er ekki langt síðan
bóndi einn á Suðvesturlandi fékk sektardóm fyrir
slíkt athæfi. Þá hefur stjórn Sambands dýraverndun-
arfélaga Islands nýlega komizt að raun um, að á
stórbúi einu, þar sem er mikill fjöldi kúa, eru allir
kálfar, sem fargað er nýfæddum, rotaðir með hamri.
Hefur ráðainaður búsins borið því við, að hann
trúi ekki þeim, sem kýrnar hirða og sjá um aflifun
kálfanna, til að fara þannig með venjulega kinda-
byssu, að ekki stafi af því voði. Þeir eru sem sé
hæfir til að hirða og mjólka kýr og þá trúlega
ganga lireinlega frá mjólk, en þeim er ekki ætl-
andi að fara svo með kindabyssu, að ekki sé hætta
á slysil
Málið hefur verið kært, og er þess að vænta, að
það verði krufið rækilega til mergjar, meðal ann-
ars sannprófað gáfnafar og siðferðilegt ásigkomu-
lag fjósamannanna — og ef þeir kynnu að reynast
að gáfum og lunderni sannarlegar vanmetakindur,
verði þess freistað til hins ýtrasta að útvega á búið
það vel gerða menn, að þeim sé trúandi fyrir byssu.
En livað sem því líður, er það íslenzku þjóðinni
til mikillar vansæmdar, að allir umráðamenn búfjár
séu ekki það að manni, að þeir lilýði jaínsjálfsögð-
unt lagaákvæðum og þeim, sem leggja svo fyrir, að
húsdýr séu aflífuð á mannsæmandi hátt, og vill
Dýraverndarinn skora á alla hina ærukæru bændur
landsins að láta slík lagabrot ekki liggja í þagnar-
gildi, heldur kæra þau til réttra aðila.
2
DÝRAVERNDARINN