Dýraverndarinn - 15.09.1916, Síða 4

68
DÝRAVERNDARINN
fremst stæröinni: hækka hrossakyniö. Þaö er hiö eina, sem
ritlendingar setja út á íslenska hesta, aö þeir séu of litlir, of
lágir. Bændur i Danmörku og Noregi gera sig ánægöa meö
9 kvartila hæö (54 þml.). Hestar meö þeirri hæö eru meö
stærstu hestum hér á landi, þó aö einstaka séu hærri, alt aö
56 þml. En skyldi þá ekki vera hægöarleikur að gera hesta-
kynið íslenska yfirleitt svo hátt? Enginn efi er á því. En
hvað er unnið viö þaö? Þaö, aö hver hestur á landinu væri
þá svo sem 100 kr. meira virði til útflutnings. Það munar um
minna!
Þegar hugsaö er um uppeldi íslenskra hrossa, einkum í
hrossauðugustu sveitunum, og hiröuleysiö um þaö, hvaöa kosti
eöa ókosti þau hross hafa, sem undan er alið, þá gegnir hrein-
nstu furðu, aö hrossakyniö íslenska skuli ekki löngu vera orðið
algerlega úrkynjað. Þegar litiö er yfir markaðshrossa hópana,
þá er ekki vandi aö sjá, að hér er ekki alt meö feldu. Hvað
hross úr sömu sveitum og á sama aldri geta verið misjöfn,
bæöi að stærö og öllu útliti; glámskjótt og nær því afeyrö
tryppi og afstyrmi er veriö aö reka á markað til útflutnings.
Þetta er ljót markaðsvara og alt öðruvísi en hún ætti aö vera
og mætti vera. Þeir, sem eru vandir í valinu, hafa líka annaö
að sýna, enn sem komið er, því aö enn er úr nokkru aö velja.
Eitt ráöiö til aö kenna gott uppeldi og gott val væri þaö, að
hrossakaupmenn neituðu algerlega aö kaupa annaö en lagleg
tryppi og geröu mjög mikinn verömun á lélegum og vænum.
En hvenær verður þaö? Já, þaö verður líklega aldrei. Þá er
víst ekki á annað aö treysta en þaö, aö svo mikil búhyggindi
finnist í íslenskum bændum, aö þeir fari aö vanda hrossaupp-
eldiö betur en hingað til og stofna til kynbóta i hverri sveit.
Hrossakynið er aö úrkynjast. Það vita athug-
ulir hrossakaupmenn best. Salan til útlanda flýtir fyrir úr-
kynjuninni, því að lélegu hrossin veröa fremur eftir, og þegar
þ a u eru orðin uppeldisstofninn í staöinn fyrir ú r v a 1 s-
li r o s s i n, sem ættu aö vera þaö, má nærri geta, hvernig
fer, og þaö á stuttum tíma. Þessa eyðileggingu á ágætum og
arðsömum markaöi þarf aö stööva. Og þaö verður ekki gert
með neinu ööru en kynbótum, nákvæmu vali undaneldishrossa,
þar sem þess er vandlega gætt aö kostirnir, sem á að uppala,
og þá sérstaklega stæröin aö því er til vinnuhrossanna
lcemur sé í 1í á ð u m ættum.