Dýraverndarinn - 15.09.1916, Blaðsíða 8

72
DÝRAVERNDARINN
eöa skemri tima viö nám og taka síöan próf í því aö „járna“.
Smiöum þessum er kent alt það, sem þeir þurfa aö vita um
hesthófinn; þeir læra aö smíöa skeifur undir vanskapaða hest-
hófa og hvernig járna skuli til aö laga hófinn. Tilsögnin er
ókeypis, en lærlingarnir greiða 20 kr. fyrir efni.
Lengi og vel eru lærlingarnir látnir æfa sig á aö járna hófa
af dauöurn hrossum áöur en þeir fá leyfi til aö járna lifandi
hest. Til þess fá þeir ekki leyfi fyrri en þeira hafa járnaö svo
hóf af dauðum hesti aö ekkert er út á að setja.
Allir Landl^únaöar-háskóla nemendurnir fá tilsögn, bóklega,
í því er að járningu lýtur, en ekki munu þeir vera látnir læra
aö járna; aftur á móti er þeim kent aö „draga undan“, því að
það þurfa þeir oft að gera, þegar komið er með sjúka hesta
til þeirra.
Mörg eru dæmin þess, að hestar hér á landi hafa dregist
um sem sjúklingar vikum og mánuðum saman af illri járningu,
„legið of nærri“, eöa blátt áfram verið „rekiö í blóð“, eða
„blóðjárnað“. Ekki dæmalaust að járningin hafi skapað hest-
inum aldurtila. Auk þess er oft svo illa gengið frá járning-
unni á annan hátt með of litlum eða of stórum skeifum, of
mikið „tálgað undan“, eða hófurinn hreint og beint aflagaður
með járningunni, svo aö hestinum er æfilangt bagi aö.
Hér á landi járna flestir bændur hesta sína sjálfir, og er góöra
gjalda vert að þeir geta það, þurfa ekki að sækja þau handtök
til annara. Enda ekki í annað hús að venda til að láta gera
það svo aö vel fari, því að margur járnsmiðurinn kann ekki
að járna hest, þó aö hann kunni vel til handverks síns.
Eitt er einkennilegt. Hér á landi er mikiö um fótaveiki í
hrossum; í Reykjavíkur hestum víst fult eins mikiö eða meira
en til sveita, og er v e g u n u m oft um kent; upphleyptu veg-
irnir séu svo harðir að þeir fari með fæturna á hestunum.
Aftur á móti eru íslenskir hestar í brúkun ár eftir ár í bæjum
erlendis, og stíga aldei af steini, en eru þó hraustir og hlífa
ekki fótunum. Gæti verið grunsamt að járningin ætti einhvern
þátt í fótaveiki kaupstaðarhestanna.
Erlendis er hófurinn hafður þykkari en hér; ekki tálgað
eins mikið undan þegar járnað er. Þegar ekki er nema örþunt
hóflag milli skeifunnar og kvikunnar, er ekki ólíklegt að liest-
urinn finni til skeifunnar, einkum ef hann stígur á hart eða
gengur á grjóti. Þ a ð getur víst orsakaö fótaveiki.