Dýraverndarinn - 01.02.1939, Blaðsíða 14

6
DÝRAVERNDARINN
ekki verÖur gert ráS fyrir því, aÖ hending valdi.
Stundum helst þessi kynning lengur. Snotra mín
og Kolbrá, dóttir hennar, fylgdust að í fjögur sum-
ur a. m. k. Þegar Kolbrá var þriggja vetra, misti
hún um voriÖ og fylgdi þá móður sinni, sem gekk
með lambi, alt sumarið. — Dæmi þess, að kind-
ur tengist vináttuböndum, eru þær Lágfœtt og Gulsa,
báðar á efri árum. Tóku þær saman í fyrra haust,
ekki siðar en í nóvember miðjum, og héldu sig að
mestu einar sér, þangað til fé var tekið til hýs-
ingar i miðjum janúar. Nú í haust hafa þær haldið
sama hætti, og gera enn um jól. Halda sig þó á
sömu slóðum og annað fé. — Haustið 1936 komu
hingað ær í fóður, óhagvanar, en tóku þó stöðu
hér snemma. Þrjár þeirra héldu saman svo fast,
að þær skildu aldrei. Næsta vetur voru hér aðeins
tvær af þeim, og héklu þá svo fastri trygð, að
sjaldan brást, að þær færu inn i sömu kró, og kæmi
það fyrir, að þær yrðu viðskila í hópnum úti, jörm-
uðu þær og báru sig aumlega, þangað til þær fund-
ust aftur. Sumarið 1937 gengu þær ])ó sín í hvoru
lagi, hafa sennilega skilið um burðinn. Siðastl. vor
sá- eg þær aldrei, en í fyrstu leitum í haust komu
þær hérna fyrir við smölun, og héldu þá ríkt sam-
an. enda var þá önnur jæirra geld. Var þeim þá
háðum lógað.
Læt eg þessi dæmi nægja, en fjöldamörg gæti
eg nefnt. er sýna viðlika trygð og minni jæss, er
gerðist fyrir löngu.
Eitt af þvi, sem til dýraverndunar heyrir, og
jafnframt er hagsmunaatriði verulegt, er meðhöndl-
un sauðfjár í réttum á haustin. Er furðulegt jrað
áhyrgðarleysi, sem kemur fram í þeim vinnubrögð-
um stundum. Er þar litlu skeytt, hvort féð stend-
ur lengur eða skemur í svelti og þrengslum, og
lendir svo í eindaga með rekstur þess. Er hér mikil-
virkur til ólróta sá skrílsvani, að drekka sig full-
an við slík tækifæri, og gera ])ar með sjálfan sig
og aðra verklausa og jafnvel spellvirkja (áflog
og hrundningar 5 fjárþvögunni). Slik óþarfa hið á
fé i samanþjöppuðum hóp, er að sjálfsögðu greið-
ur vegur og ójrarfur til smitunar sjúkdóma, og mun
þegar hafa átt sinn þátt i útjbreiðslu mæðiveik-
innar, eins og hent hefir verið á, hetur seint en
aldrei. Ættu það að verða landslög, sem eg hefi
heyrt, að sýslunefndin hér hafi samþykt á siðastl.
vori, að banna ölvuðum mönum að draga fé í rétt-
um (mega að sjálfsögðu ekki halda sig ])ar innan
veggja). Réttin á að vera heilagur staður þess-
ara smælingja, sem hún er stofnsett fyrir, en ekki
friðhelgi misindis framkomu hinna sterkari Og vitr-
ari. Og þó að mammon komi i mannúðar stað, verða
réttindin hjá hinum algáða fjáreiganda.
Þá mætti virða til athugunar tillögu Hákonar
Bjarnasonar um girðingar fyrir safnið, þar sem
rýmra væri um ])að en i venjulegu gerði. Væri
það töf á útbreiðslu sjúkdóma. — Úr því að kom-
ið er inn á þetta atriði, væri rétt að benda á það,
sem einn af starfsþáttum Dýraverndunarfélagsins,
að það beiti sér fyrir ýmsu, sem dregið gæti úr
útbreiðslu sjúkdóma meðal alidýra. Öllum er ljóst,
að sjúkdómar valda skepnum ógrynni þjáninga.
Mætti nokkuð forða slíku með gætilegri aðförum
en tíðkast hafa í flutningi dýra staða á milli. Má
í því sambandi nefna fjárkláðann, auk hinna nýju
pesta. Einmitt í sambandi við ráðstafanir síðustu
ára, mætti koma hér nokkru til vegar. Það vill nú
svo til, að reynslan hefir sýnt, að flutningar sauð-
fjár á milli staða með allhreytilegu náttúrufari, virð-
ist hæpinn í mesta lagi. Náttúran sjálf er búin að
skapa svo stofninn á hverjum stað, að líkur henda
til, að hentugustu kynbæturnar séu rétt úrval inn-
an meira og minna þröngra staðartakmarkana. Þing-
eyska féð virðist lítil höpp færa Sunnlendingum, og
óvíst að Skaftfellingar væru hættari með borgfirskri
kynblöndun. — Innflutning frá öðrum löndum ætti
tæpast að vera þörf á að nefna héðan af. Alt, sem
talað hefir verið og gert fyrir dýraverndunarmál-
in hér á landi, verður glingur eitt, í samanhurði
við alt það levalræði, sem lagt hefir verið á sauð-
fé rnargra héraða síðastl. ár, með innflutningi nýrra
sjúkdóma. Ætti hér að hinda lokahnútinn á þann
stórslysavað, sem innflutningur sauðfjár hefir ver-
ið okkur á seinni öldum.
Þá er eitt, sent eg vildi nefna viðvíkjandi hest-
unum okkar, en það er hlutur þeirra í ákvæðis-
vinnu vegagerðarmanna. í slíkri vinnu er tíðum
unnið af því kappi, að rnjög er hætt við, að drátt-
arhestum sé misboðið, einkum við malarflutning.
Gæti verið rétt, að banna slíka vinnu með öllu, því