Dýraverndarinn - 01.05.1962, Blaðsíða 10

VERÐLAUNAFRÁSÖGN:
Svanurínn
Eftir Jón Sigmundsson
Það var þoka og suddi einn vormorgun, þegar
pabbi kom út og leit til lolts til að gá að, hvernig
veðurhorfurnar væru. Það var ekki vandséð,
hvernig veðrið yrði þennan daginn, livað sem svo
kynni að taka við. Pabbi gaf því veðrinu ekki frek-
ar gætur, en það var annað, sem vakti athygli hans.
Hvað haldið þið að hann hafi séð í mýrinni neðan
við bæinn?
Það var hávært og angurvært kvak, sem beindi
augum hans að mýrinni, en þar sat drilhvítur svan-
ur. Þetta var sjaldséður gestur, en pabbi gaf sér
ekki langt tóm til að horfa á hann, heldur fór að
gefa kúnum. Það tók langan tíma, því kýrnar eru
yfir tuttugu. Þegar hann kom út, sá hann, að svan-
urinn kom hægt og sígandi upp eftir mýrinni. Pabbi
varð hissa og horfði á hann, en svona héit áiftin
áfram, þangað til hún var komin alveg í túnjaðar-
inn.
Þegar hún hafði mjakazt Jjangað, voru allir komn-
ir á fætur, og allir gáfu gaum að henni, en við forð-
má á bók dr. jur. Björns Þórðarsonar um fáfkann,
var íslenzki fálkinn um margar afdir talinn kon-
ungsgersemi fyrir Jjað hve auðvelt var að temja
hann og gera hann iylgispakan manninum.
Það er langt síðan að forfeður vorir veittu því
eftirtekt hve fálkinn er göfugur fugl. Það er engin
tilviljun að Loptur ríki, göfugasti höfðingi sinnar
samtíðar hér á landi, hafði einmitt fálka í skjaidar-
merki sínu. Það er ekki heldur nein tilviljun að
svo öldum skipti, og fram á Jjessa öld, var fálkinn
í skjaldarmerki íslands. Enn er Jjað ekki tilviljun
að eina heiðursmerkið, sem ísland heiðrar með
ýms af sínum beztu börnum, ber nafn og mynd
fálkans. Það er fálkaorðan.
Allt Jjetta stafar af Jjví, að góðir íslendingar
ýmsra tíma hafa skilið, hve mikla tign og göfgi
fálkinn á í fari sínu.
uðumst að vera mikið á ferðinni um hlaðið, Jjví við
vildum ekki styggja hana. Þjóðvegurinn liggur um
hlaðið, og svanurinn hélt áfram, þangað tif hann
var kominn fast að vegkantinum. Þá fórum við og
sóttum fiskrusl og fleygðum því til lians. Það var
eins og liann hefði ekki fengið mat í heila viku,
Jjví hann át af mikilli græðgi.
Við áttum tuttugu gæsir, og nú komu Jjær til
sögunnar. Þær voru úti á túni, og nú kom í Jjær
matarhugur. Fyrst flýttu Jjær sér, en ekki voru
Jjær lengi að sjá, að gesturinn var ekki nein venju-
leg gæs og hægðu á sér, en þokuðust þó í áttina.
Mér datt í hug að vita, livort svanurinn æti hænsna-
kurl, ílýtti mér að ná í Jjað, kom með það í boxi
og stráði Jjví fyrir svaninn. Jú, hann át Jjað, og nú
óx gæsunum hugrekki. Þær komu til álftarinnar
og átu með henni. Hún amaðist ekkert við Jjeim,
og Jjær ekki við henni.
Svanurinn íór ekki, en hélt sig hjá gæsunum.
Ekki var hægt að láta allar Jjessar grasætur ganga
í túninu, Jjegar fór að gróa, og var allur hópurinn,
Jjar með álftin, rekinn upp í fjall. En Jjær vildu
sækja heim, og einu sinni, þegar Jjær voru heima,
kom hrafn og fór að vakka í kringum hópinn. Einn
stegginn var orðinn nokkuð gamall og var hafð-
ur út undan lijá gæsunum, en hann átti álftina
að. Ef hinar gæsirnar áreittu liann, Jjá jafnaði
álftin leikinn. Hún kom reyndar alltaf Jjeim til
hjálpar í gæsahópnum, sem var minni máttar. En
Að lokum vil ég taka Jjað fram, að ég held að
fáar ákvarðanir hafi ég tekið um dagana, sem hafi
veitt mér ríkulegri umbun Jjekkingar og gleði á
eftir, en Jjegar ég ákvað að Jjyrma fálkamóðurinni
Jjarna í bjarginu um vorið. Það var Jjeirri móður
að Jjakka að ég kynntist Fálka litla. Ég álít að ég
hafi hlotið Jjau kynni sem laun frá forsjóninni
fyrir að ég skaut ekki móðurina Jjarna í hreiðrinu.
Mér finnst Jjað líka furðulegt og raunalegt að til
skuli vera menn, sem geta gengið út með byssu
til að drepa (eða hálfdrepa) fugla að gamni sínu.
Það hlýtur að stafa af hugsunarhætti, sem er í
samræmi við efnishyggju nútímans, en í íullri and-
stöðu við sjálft lífið.
Já, jafnvel í andstöðu við guðsneistann í hverri
mannlegri sál.
■y
26
DÝRAVERNDARINN