Alþýðumaðurinn - 20.03.1956, Qupperneq 1

XXVI. árg.
Þriðj udagur 20. marz 1956

11. tbl.
Stjórn R. S. í. fer inn á varhugaverða braut:
Mr, oð hún muni beita sér jyrir myndun sér-
stahs hosningajlohks ð vegum Alþýðijsambamlsins
fyrir mestu hosningar
Með þessu er faglegri einingu verkalýðsins stefní
í voða, þar sem fyrirfram er vitað, að nú er ekki
fyrir hendi stjórnmólaleg eining verkaiýðsins um
einn framboðsflokk, svo að innbyrðis hjaðningavíg
eru eina líklega afleiðingin fyrir verkalýðssamtök-
in af þessari ókvörðun.
Undarleg
vinnubrögð
Stjóm A. S. í. hefir nú gert al-
þýðu manna kunnugt, að hún
hyggist beita sér fyrir allsherjar-
kosningasamtökum vinstri manna
í iandinu. Eru þessi samtök hugs-
uð á vegum Alþýðusambandsins
utan um málefnaályktun þá, sem
stjórn A. S. I. sendi frá sér í
haust, en skipulagslega eiga kosn
ingasamtök þessi þó að vera óháð
A. S. í.
Ekkert er nema gott um mál-
efnaályktun Aiþ,Jb asambands-
stjórnarinnar að segja út af fyrir
sig. en furðu hlýtur að vekja,
hvernig að málefnum þessum er
unnið:
í allan vetur hefir stjórn A.S.Í.
liaft nægan tíma til að komast að
því, að innan Framsóknarflokks-
ins og Alþ/ðuflokksins a. m. k.
var enginn meirihlutavilji fyrir
kosningasamstarfi við Sósialista-
flokkinn. Ekkert benti heldur til
þess, að slíkur vilji væri fyrir
hendi í Þjóðvarnarflokknum.
Hins vegar lá ekkert fyrir um
það, að þessir flokkar sumir, ef
ekki allir, gætu aðhyllst málefna-
ályktun A. S. í.
Loks þegar alkunnugt er, að
alger samstaða er að nást um
málefni og kosningasamstarf ineð
Alþýðuflokknum og Framsóknar-
flokknum, virðist forystu A. S. í.
tími til kominn að kalla saman
fund fullskipaðrar sambands-
stjórnar og er þá aðalverkefnið
að setja fram tillögur um öðruvísi
samstarf, kasta þeim á síðustu
stundu inn á flokksþing Fram-
sóknarmanna og boða síðan stofn
un nýs kosningaflokks, daginn
eftir að Framsóknarflokkurinn
hafnaði tillögunum.
Hér virðist í fyrsta lagi ekki
unnið skynsamlega fyrir fram-
gangi samstarfstillögunnar við
Framsóknarflokkinn, því að auð-
vilað hefði verið viturlega að
vera til með hana nokkru fyrir
flokksþingið og hafa kynnt hana
almenningi til íhugunar.
En alveg sérstaka athygli vekur
eftirleikurinn. Sambandsstjórnin
er ekki fyrr búin að vita neikvætt
svar Framsóknarflokksins en hún
hefir tilbúna tillögu til samþykkt-
ar um myndun nýs kosninga-
flokks á vegum A. S. í.
Það er ekki haft fyrir,
því að bíða og sjá, hveTj
málefnasarriningur og
kosningastefnuskrá Alþfl.j
og Framsóknarfl. verði,|
tveggja aðalflokkanna af
þremur, sem stjórn A. S.
í. telur að starfa þurfi að
myndun vinstri stjórnar. |
Ber þetta ekki of mjög keim af
alll öðru en umhyggju fyrir hag
verkalýðsins?
Hörmuleg
mistök.
Það hlýtur semsé hverjum hugs
andi manni að vera Ijóst, að kosn
ingaflokkur á vegum A. S. í. í
andstöðu við Alþýðufl. og Fram-
sóknarflokkinn getur engri að-
stöðu náð til að verða þess um-
kominn að mynda vinstri stjórn.
Þar hafa þessir tveir flokkar lyk-
ilaðstöðu. Hver athugull og gæt-
inn umbótasinni hlaut því og
hl’tur að álykta sem svo: Því
sterkari sem þessi samtök eru og
j'eiri kjósa Jmu við nœstu alþing-
iskosningar, því meiri líkur eru
! a myndun sterlcrar umbótastjórn-
laT' I
| Allar tilraunir í þá átt að
tvístra umbótaöflunum verður því
að skoða sem alvarleg mistök. Og
þessi mistök hafa hent stjórn A.
S. í. Frá sjónarhóli einlægs um-
bótasinna getur tilraun stjórnar
A. S. í. til að mynda kosninga-
Þokk aðeins leitt til ills, eins og
spilin liggja nú, ef hún þá orkar
nokkru: vj
Það er að draga úr sig-
urhorfum kosningabanda
lags Alþýðufl. og Fram-.
sóknarfl., efla kommún-
ista og vænka róð íhalds-
ins.
Það er semsé fullvíst, að inn í
þennan kosningaflokk munu eng-
ir ganga sem heild nema Sósial-
istaflokkurinn. Hann mun nú
s' ipta um nafn eins og 1938 og
freista þess að ná betri árangri
en 1953 undir öðru nafni. Spurn-
ingin verður þá: Hvað glepjast
margir af nafnbreytingunni?
Hver, sem glepst á henni utan
raÖa Sósialistafl. en í röðum Al-
þýðufl. eða Framsóknarfl., hann
styrkir Sósialista en ekki A. S. /.,
og veikir sigurvonir Alþýðufl. og
Fiamsóknar.
Er nú ekki nóg, að 12 þúsundir
kjósenda liafi sett sig utangarðs
undanfarið í ísl. stjórnmálum
með því að kjósa Sósialistafl..
þótt fleiri bætist ekki við?
Hver er
orsökin?
Engum þarf að blandast hugur
um, hvað hér hefir gerzt: Sósial-
istaflokkurinn, sem einn gömlu
ííokkanna beið verulegt atkvæða-
hrun í síðustu kosningum (tapaði
nær 1700 atkv.), má ekki til þess
hugsa að fara einn og óstuddur
fram við næstu kosningar, því að
þá héldi hrunið áfram. Engin ráð
voru of dýr til að koma í veg
fyrir slíkt, heldur ekki þau að
Framhald á 4. aíðu.
Barn verður fyrir
Arshdtíi Barnashila Akureyrar
Hin árlega skemmtun Barna-
skóla Akureyrar til ágóða fyrir
ferðasjóð skólans var að þessu
sinni haldin um sl. helgi, laugar-
dag, sunnudag og mánudag. Börn-
in önnuðust að venju öll
skemmtiatriði, og fóru skemmt-
anirnar hið bezta úr hendi.
Skemmtiatriðin voru þessi:
Kórsöngur undir stjórn Björgvins
Jörgenssonar, þrjár smáleiksýn-
ingar: Margrét á Möðruvöllum,
Stríð í kóngsgarðinum og Týndi
búrlykillinn; þá var danssýning
undir stjórn Ásdísar Karlsdóttur,
leikfimikennara, og sýndu 6 telp-
{ ur; einnig var sýnd leikfimi; tvær
leipur, þær Herdís Oddsdóttir og
Aðalbjörg Jónsdóttir, léku fjór-
hent á píanó, og loks var skraut-
sýning á Burnirótinni eftir Pál J.
Árdal. Sýndi þar 6 ára telpa
Burnirótina og söng, Margrét
Björgvinsdóttir, og vakti frammi-
s'aða hennar sérstaka athygli.
Auk þessa voru svo upplestrar, og
lásu þessir nemendur upp á laug-
ardagskvöldið: Guðlaug Þórhalls-
dóttir, er las Hvítabjörninn eftir
Davíð Stefánsson, en hún vakti
sérstaka athygli á ársskemmtun-
inni í fyrra fyrir ágætan upplest-
ur, og hið sama nú; Aðalbjörg
(Jónsdóttir las upp kvæðið Fylgd
eftir Guðmund Böðvarsson og
Valdís Þorkelsdóttir kvæðið Móð-
ir mín eftir Einar Benediktsson.
Lásu þær báðar vel upp. Þórunn
Skaptadóttir flutti ávarp á undan
skemmtuninni.
Horfur á, að núverandi Alþingi
marki athyglisverð tímamót
í lagasetningu
Meginorsökin samstaða sú, er Alpýðuílokkur-
inn og Framsóknarílokkurinn hafa náð
bifreið
S. 1. laugardag varð barn fyrir
biíreið á gatnamótum Hamars-
stígs og Helga-margra-strætis.
Var þetta um kl. 12,30. Kom bif-
reiðin norðan Helga-magra-stræti
og stóð trukkbíll í sunnanveðri
götunni norðan Hamarstígs. í
þann mund er bifreiðina bar að,
voru t\æir drengir, er heima eiga
í Hamarsstíg 10, að fara yfir göt-
una og munu þeir ekki hafa séð
vel norður götuna vegna trukks-
ins. Hið sarna hefir gilt um öku-
manninn. Að sögn sjónarvotta
mun yngri drengurinn, Halldór
Matthíasson, 6 ára, hafa hlaupið
utan í bifreiðina fram undan
trukknum, festst í hana og dregizt
með henni spottakorn þannig, að
hann hjóst og særðist á andliti,
en mun hvergi hafa brotnað. Var
honum þegar ekið á sjúkrahúsið,
en fluttur heim, eftir að gert
hafði verið að sárum han9.
Ríkisútgerð íogara.
í síðastliðinni viku fóru fram
útvarpsumræður á alþingi um
frumvarp til laga um ríkisútgerð
togara til atvinnujöfnunar, en
frumvarp þetta er flutt af Hanni-
bal Valdemarssyni, Eiríki Þor-
steinssyni, Gils Guðmundssyni og
Karli Guðjónssyni. í umræðun-
um flutti Hannibal Valdemarsson
framsöguræðuna og var hún í
senn ítarleg og snjöll. Gat hann í
upphafi rneginefnis frumvarpsins,
en það er, að togaraflotinn verði
aukinn um 15 skip, og verði a.m.
k. 3 þeirra smíðuð innanlands.
Þessi skip verði þannig rekin,
að útgerð þeirra og afli verði til
atvinnujöfnunar um Vestur-,
Norður- og Austurlands, enda
kallaði Hannibal frumvarpið stór-
mál hinna dreifðu byggða, og
sýndi fram á með Ijósum rökum
að ekkert væri þjóðinni eins dýrt
og atvinnuskortur, engin ráð
væru í rauninni of dýr til úrbóta
þar.
I Auk Hannibals talaði af hálfu
Alþýðuflokksins Emil Jónsson og
lagði eins og hann áherzlu á út-
1 rýmingu atvinnuskorts.
1 Af umræðunum varð ekki ann-
að ráðið en þingmeirihluti væri
íyrir samþykkt frumvarpsins, og
er þess því að vænta, að það
gangi fram nú á þessu þingi.
Áívinnuleysis-
íryggingar.
Þá er að geta samþykktar
frumvarps til laga um atvinnu-
I leysistryggingar, sem fullvíst má
telja að nái fram að ganga nú á
þinginu. Er þetta gamalt og nýtt
baráttumál Alþfl. og stórmikil
réttindaaukning fyrir verkalýð
landsins. Lagasetning þessi er
árangur af verkfallsbaráttunni á
á s.l. vori, svo sem alkunna er.
12 stunda hrvíld
á iogurum.
Þá þykir nú fullvíst að sam-
þykkt verði á þessu þingi lög um
12 stunda hvíld á togurunum, og
er það enn eitt af baráttumálum
Alþýðuflokksins. Er nokkurn veg
inn fullvíst, að þetta mál hefði nú
verið svæft í þinginu sem oft áð-
ur. ef ekki væri komið til þegar
nokkurt samstarf með Alþýðufl.
og Framsóknarfl.
Endurskoðun varnar-
samntngsins og upp-
sögn.
Loks er svo að geta þingsálykt-
unartillögu Alþýðufl. um endur-
skoðun og uppsögn varnarsamn-
ingsins, en nýafstaðið flokksþing
Framsóknarflokksins tjáði sig
samþykka henni. Má því vænta
þess, að tillaga þessi verði sam-
þvkkt nú á þessu þingi, því að ó-
líklega munu Sósialistar fara að
leika þann leik að fella hana með
íhaldinu.
Að öllu þessu athuguðu má
vænta þess, að núverandi alþingi
marki tímamót í lagasetningu um
ýmis merkileg mál og er það
vissulega ánægjuleg byrjun á
breyttri stjórnarstefnu í landi.