Alþýðumaðurinn - 12.06.1956, Síða 1

XXVI. árg.
22. tbl.
Þriðjudagur 12. júní 1956
■JT
Ihaldið og einahagsmálin
Sjálfstæðismenn láta sér hæpt inn, að hann kenndi neins kvíða, Jþjóðina í ógöngur.
um það, að ræða efnahagsmál eða að honum væri órórra en áð- má ekki takast það.
En honum
Þjóðin mun taka í taumana hinn
24. þ.m. Hún vill engan leikaraskap
þjóðarinnar fyrir þessar kosning- ur. Sagt var, að hann hefði þá
ar í blöðum og á mannfundum. ^ verið léttlyndur og gáskafullur.
Blöð flokksins tæpa á þessu ein- Kannske er honum horfinn allur eða glens um alvarlegustu vanda-
stöku sinnum og þá helzt þannig, kvíði. Eða getur það verið, að mól sín. Hún vill nýja og óbyrga for-
að aðeins sé um að ræða stund-
arerfiðleika, sem auðvelt sé úr að
bæta. Þess er þó ekki getið, með
hverjum hætti það skuli gert.
Hinu er óspart á loft haldið með
miklu oflæti, að þjóðin hafi aldrei
verið jafn auðug og nú og allt
sé það stjórn Sj álfstæðisflokksins
að þakka. Allt var það honum að
þakka, að stríðsgróðinn flæddi
inn í landið, Marshallféð og
gjaldeyristekjur af varnarliðs-
framkvæmdum. Ekki láta þeir
þess þó getið í því sambandi, að
auðmennirnir í Reykjavík hafa
aldrei verið jafn auðugir og nú.
Ekki er heldur haft hátt um það,
að samkvæmt prentaðri skýrslu
Landsbanka íslands var ekki til
um síðustu áramót eyrisvirði í
erlendum gjaldeyri til kaupa á
nauðsynjum, og að þjóðin safnar
nú gjaldeyrisskuldum.
Þeir, sem nú ræða og rita um
stjórnmál fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn ættu að rifja upp ræðuna,
sem Ólafur Thors flutti þjóðinni
á gamlárskvöld 1954. Hann
minnti á þá alkunnu staðreynd,
sem hann sagði að raunar væri
búið að segja svo oft, að menn
væru hættir að gefa því gaum,
að engin þjóð gæti til langframa
eytt meiru en hún aflaði. Góð
vísa væri þó ekki of oft kveðin,
og því kvaðst hann nú kveða
þessa vísu og kveða hana við
raust, að sér væri órórra en áð-
ur. Hann var farinn að hugsa
fyrir morgundeginum, blessaður
karlinn. En hver var svo árangur-
inn af þessum kveðskap? Hann
var sá, að innflutningurinn 1955
varð 416 millj. króna meira en
útflutningurinn. Á þetta vilja
Sjálfstæðismenn ekki minnast
fyrir kosningar nema með hálf-
yrðum. Það kynni að vekja ó-
þægilega athygli á því, að eitt-
hvað kunni að hafa verið bogið
við stjórn Sjálfstæðisflokksins.
í sömu ræðu sagði þessi ráð-
herra, að sumir kenndu nú þess
kvíða, að íslendingar væru að
glata fjárhagslegu sjálfstæði sínu,
en þá væri einnig frelsinu hætt og
vissi því enginn, hvað við tæki.
Hann hefur víst ekki látið í ljós
á fundinum í Nýja Bíó um dag-
hann sé svo slingur leikari, að
hann dylji nú kvíða sinn og óró-
leika, vegna þess að kosningar eru
í nánd? Eða var hann bara að
leika á gamlárskvöld 1954, þegar
hann flutti ræðuna, sem hér hef-
ur verið minnst á?
Getur maður yfirleitt nokkurn-
tíma verið viss um, hvað þessi
höfðingi íhaldsins er að fara?
Vissulega er það augljóst mál nú.
Hann er á góðri leið með að leiða
Frombjó^eodur JtlliýðD-
flohhsins í einmenninoi-
hjördsmum
Akureyri:
Friðjón Skarphéðinsson, bœj-
arfógeti.
Siglufjörður:
Áki íakobsson, lögfrœðingur.
Austur-Húnavatnssýsla:
Bragi Sigurjónsson, ritstjóri.
Norður-Í safj arðarsýsla:
Friðfinnur Ólafsson, framkv.-
stjóri.
ísafjörður:
Dr. Gunnlaugur Þórðarson,
fulltrúi.
Snæfells- og Hnappadalssýsla:
Pétur Pétursson, framkvœmda-
stjóri.
Borgarf j arðarsýsla:
Benedikt Gröndal, ritstjóri.
Gullbringu- og Kjósarsýsla:
Guðm. I. Guðmundsson,bœjar■
fógeti.
Hafnarfjörður:
Emil Jónsson, alþingismaður.
Vestmannaeyjar:
Olafur Þ. Kristjánsson, skóla-
stjóri.
Landslisti Alþýðuflokksins er
A-LISTl og er í kjöri í öllum
kjördæmum landsins.
Islandsmót i knattspymu hófst í
Reykjavík s. 1. sunnudag. Fyrsti leik-
ur mótsins var á milli Akureyringa og
Fram og lauk honum með sigri Fram,
2 mörk gegn engu. — Næsti leikur Ak-
ureyringa verður í dag og keppa þeir
þá við Val.
ystu.
Fró nðoljundi K. V. A.
Aðalfundur Kaupfélags Verka-
manna Akureyrar var haldinn 7.
þ. m. og var fertugasti aðalfund-
ur félagsins, því að félagið var
40 ára í desember s. 1.
Erlingur Friðjónsson flutti
skýrslu stjórnarinnar og gat
helztu atriða úr rekstri félagsins
og framkvæmdum á árinu.
Á árinu sem leið keypti félagið
neðri hæð hússins Norðurgata 40
hér í bæ og rekur þar nú útibú.
Vörusala félagsins óx á árinu
um 28,6 af hundraði og varð alls
1.784.673,59 krónur.
Rekstur saumastofunnar gekk
einnig ágætlega.
Aðalfundur félagsins í fyrra
samþykkti að gerð yrði gagnger
breyting á nýlenduvörudeild fé-
lagsins og er nú sú breyting vel á
veg komin.
Sameignarsjóðir félagsins eru
nú orðnir 45 þúsund krónum
hærri en bókfært verð allra hús-
eigna þess og lóða við Strand-
götu 9, Strandgötu 7, saumastofu
og Túngötu 2, en allar þessar lóð-
ir eru eignarlóðir.
Nettó ágóði af rekstri félagsins
varð 23,417,84 kr.
Samþykkt var að greiða félags-
mönnum 5% af ágóðaskyldri út-
tekt þeirra við verzlun félagsins,
þar af skyldu 3% renna í stofn-
sjóð.
Halldór Friðjónsson baðst
undan endurkjöri í stjórn íélags-
ins, en í henni hefir hann átt sæti
allt frá stofnun félagsins og ætíð
verið formaður hennar. Margir
fundarmanna tóku til máls og
þökkuðu Halldóri vel unnin störf
í þágu félagsins.
Þorsteinn Svanlaugsson var
kosinn í stað Halldórs í stjórn-
ina.
Stefán Þórarinsson var endur-
kosinn aðalendurskoðandi félags-
ins og Sigurður Ringsted vara-
endurskoðandi.
Fulltrúi á aðalfund S. í. S. var
kosinn Erlingur Friðjónsson, en
Albert Sölvason varafulltrúi.
X Friðjón Sharphéðinsson ií
Hræðsla — HeiMverzl-
Hræðslubandalag kölluðu þeir
það, íhaldsmennirnir, þegar ljóst
varð að samvinna hefði tekist
með Alþýðuflokknum og Fram-
sóknarflokknum, nú fyrir kosn-
ingarnar, því að þá kom þeim
fyrst hræðsla í hug. íhaldið, sem
um margra árabil hafði glaðst
svo innilega yfir sundrungu
vinstri aflanna vissi ekki sitt rjúk-
andi ráð. Slagorð þess um sundr-
ungu vinstri manna voru orðin
því trúarbrögð, en nú blasti við
augum þess staðreynd, sem ekki
var hægt að bera brigður á. —
Vinstrimenn höfðu borið gæfu
til þess að taka höndum saman í
baráttunni við óþurftaröfl þjóð-
félagsins. Draumur Sjálfstæðis-
flokksins frá síðustu kosningum
um að ná hreinum þingmeirihluta
með aðeins 37,1% kjósenda var
hruninn í rúst. Flokkurinn sá fyr-
i ir endalok valda sinna í íslenzku
þjóðlífi. Hann sá fyrir sér enda-
lok braskara- og hermangarasjón-
armiða flokksgæðinga sinna. Já,
hann sá meira aðsegja hinn ame-
ríska her hverfa úr landi og þar
með eina hina stærstu gróðrar-
stíu verðbólgu og jafnvægisleysis.
Hann sá stigið stórt spor í áttina
til frelsis og framfara, sem í 6enn
ivakti trú hins almenna kjósanda
i bæði á landi og lýð. Og var það
I þá nokkuð undarlegt, þó að Sjálf-
I stæðisflokknum brygði illa í brún,
þegar svona var komið? Var það
nokkur furða þótt þeir skvlfu út
úr sér þessu eina orði, sem nú er
orðið þeim tamast allra orða,
Hræðslubandalag?
í leit að Ijótum orðum.
Og hver urðu svo hin fyrstu
viðbrögð þessara hræddu manna,
gegn þessari samvinnu umbóta-
flokkanna? Jú, fyrst þurfti að
finna einhver nógu ljót orð um
þetta ógurlega fyrirbæri, sem þeir
kölluðu Hræðslubandalag. Og ein
hvern veginn varð það fyrsta, sem
á vegi þeirra varð í íhaldsherbúð-
unum brask og heildverzlun. Og
þarna voru ljótu orðin fengin,
sem Sjálfstæðisflokkurinn fann
sig hafa svo mikil not fyrir. Og þó
að heildsalahjartað í Sjálfstæðis-
flokknum tæki nú kannski svolít-
inn kipp, þá mátti nú sjá daglega
bæði í Morgunblaðinu og öðrum
smærri málgögnum flokksins orð
eins og „atkvæðabrask“ og „heild-
verzlun með kjósendur Alþýðu-1
flokksins og Framsóknarflokks-
ins.“
Og í einfeldingslegri örvinglun
birti svo Moggatetrið myndir af
formanni Alþýðuflokksins og for-
manni Framsóknarflokksins, þar
sem þeir eiga að vera með kjós-
endurna í kippum við búðar-
borðið, fala eins og hverja aðra
þyrsklinga. Og á annarri mynd
eru sömu menn að eltast við
sauði og draga í dilka. Þannig
koma hinir íslenzku kjósendur
fyrir í íhaldsaugunum, sem þorsk-
ar eða sauðir. Þannig sýnir Morg-
unblaðið alþýðunni, hinum al-
menna kjósanda, virðingu sína.
Svo eru þeir utan við sig í
hræðslunni, Sj álfstæðismennirnir,
að þeir gleyma öllu almennu vel-
sæmi, og sýna íslenzkum kjósend-
um slíka móðgun og mannfyrir-
litningu, að einsdæmi mun vera.
En er það kannske ekki dálítið
skrítin tilviljun, að einmitt
orðin brask og heildsala skyldu
verða fyrir Sjálfstæðisflokknum,
þegar hann fór að leita að hinu
vonda?
Og vindhöggið reið af.
Og enn fann Sj álfstæðisflokk-
urinn vanmátt sinn. Hann sá að
þetta dugði hvergi nærri til. Hann
varð að gera eitthvað meira. Og
hann varð sér úti um bandamenn.
Þríraddaðar stunur kváðu við.
Kommarnir, íhaldsmennirnir og
þjóðvarnarmennirnir mjálmuðu í
kór: Hræðslubandalag!
Og textinn varð eftir efnum og
ástæðum: Alþýðuflokkurinn flek-
ar Framsóknarflokkinn, Fram-
sóknarflokkurinn gleypir Alþýðu-
flokkinn, kjósendur hryllir við
kosningabraski þessara flokka,
fylgið hrynur af þeim, þeir týnast
og glatast með öllu í næstu kosn-
ingum og annað af slíku tagi. Og
þetta dugði þeim um hríð. Þeir
vonuðu að finna aftur trú sína
með því að endurtaka ósannindin
nógu oft fyrir sjálfum sér. En
þetta varð jafnvel þeim um megn.
Þeir gátu ekki lokað augunum
fyrir því, að fagnaðaralda var ris-
in meðal fólksins í landinu, vegna
þess að Alþýðuflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn höfðu bor-
ið gæfu til þess að taka höndum
saman til þess að hrinda í fram-
kvæmd, með samstarfi í stað
sundrungar, hugsjónamálum sín-
Framhald á 3. síðu.
þing fyrir Ahureyri