Alþýðumaðurinn - 12.06.1956, Page 2

2
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriðjudagur 12. júní 1956
ALÞÝÐUMAÐURINN
Útgefandi:
A Iþýð uflokksfélag A kureyrar
Ritstjóri:
BRAGI SIGURJÓNSSON
Bjarkarstíg 7. Sími 1604.
Verð kr. 40,00 á ári.
Lausasala kr. 1,00 blaðið.
Prentsm. Björns Jónssonar h.f.
Til hvers vsri oð hasta
otMi síno d flfþýöu-
boRdolagii hér í k\
Samkvæmt ræðum og skrifum for-
ystumanna Aiþýðubandalagsins er
ógerlegt að vinna með bandalagi Al-
þýðuflokksins og Framsóknarflokks-
ins sökum „ihaldssemi þess og fjand-
skapar við verkalýðinn". Ganga
verður út fró, að hið sama finnist
þcssum foringjum þó ekki siður um
Sjólfstæðið, enda þótt þeir hafi næsta
fó orð nú um slíkt.
En þó liggur auðvitað Ijóst fyrir
spurningin: Með hverjum ætla þing-
menn Alþýðubandalagsins að vinna
ó alþingi eftir kosningar?
Ekki með „Hræðslubandalaginu".
það er samsafn „vondra manna".
Ekki íhaldinu (eða hvað?J Slikt
hæfði varla „verkalýðsflokki".
Vér sjóum ekki annað en hinir
5—7 þingmenn, sem Alþýðubanda-
logið væntanlega fær ■ komandi
kosningum, séu fyrirfram dæmdir til
einangrunar og óhrifaleysis ó alþingi.
Þar sem ofan ó þetta bætist, að
engin minnsta von er til, að meðal
hinna 5—7 væntonlegu þingmanna
Alþýðubandalagsins verði Björn Jóns-
son, frambjóðandi Alþýðubandalags-
ins hér, þor eð augljóst er, að kjör-
dæmin Reykjavik, Gullbringu- og
Kjósarsýsla, Vcstmannaeyjar, Siglu-
fjörður og Suður-Múlasýsla hljóta öll ^
að ganga fyrir um uppbótarsæti hjó
kommunum ó undan Akureyri sam-
kvæmt fyrri tölum, þó gefur ouga
leið, hvilík sóun þoð er ó atkvæða-
rétti sínum oð kasta atkvæði ó Al-
þýðubandalagið hér.
Þoð tóknaði þetta eitt: Kjósandinn
væri að stuðla að uppbótarsæti Al-
þýðubandalagsins í Rvík eða Gull-
bringu- og Kjósarsýslu, eða Vest-
mannaeyjum eða Suður-Múlasýslu,
uppbótarsæti handa Alþýðubanda-
laginu, sem hefir fyrir kosningar þeg-
ar dæmt sig til einangrunar og ó-
hrifalcysis ó alþingi, segjandi óvinn-
andi með öllum öðrum flokkum!
Hvaða kjósandi vill sóa ó þcnnan
hótt atkvæði sinu?
Sorgarsaga
Fyrir síðustu kosningar vor stofn-
aður sósial-demókratiskur flokkur
hér á londi, er nefndist Þjóðvarnar-
flokkur íslands. Höfuðmarkmið hans,
auk almennra þjóðfélagsumbóta ■
sósial-demókratiska ótt, var að vinna
að burtför erlends hers úr landinu.
Dcila mó um óhrif flokksins í
þcssa ótt, hvort þau hafi orðið nokk-
Morgunblaðslesandi skriíar:
»Hnli éjj gagn df, U er M rétt-
miett, en sé M mér í óhng, U er
það óréttnuett«
Kærumál íhaldsins og Kommiinista í ljósi staðreyndanna
Einkennileg
framkoma.
Um fátt hefir verið rætt meir
undanfarið en kærumál íhaldsins
og meðreiðarsveina þess,
kommúnistanna — varðandi sam-!
vinnu Alþýðuflokksins og Fram-
sóknarflokksins um framboð.
Vinnubrögð kærenda þykja í
fyrsta lagi furðuleg: Þeir þegja
semsé með öllu um það, að þeir
telji fyrrgreinda samvinnu fara í
bág við kosningalögin, unz 1—2
dagar eru til stefnu að úrskurða
landslista flokkanna. Hafði þó
ur, en um hitt þarf ekki að deila,
að þeir, sem kusu hann við kosning-
arnar 1953, gerðu það fyrst og
fremst til að tjó andúð sina ó erlendri
hcrsctu hér.
í vor gerðust þau góðu tíðindi, að
allir stjórnmólaflokkarnir ó alþingi
— nema SJÁLFSTÆÐISflokkurinn —
samcinuðust um viljoyfirlýsingu þess
efnis, oð varnarsóttmólinn fró 1951
yrði cndurskoðaður með burtför hers-
ins fyrir augum.
Ennnfremur gerðust þau góðu
tiðindi, að Alþ.fl. og Framsóknarfl.
nóðu samstöðu um fromkvæmda-
stcfnuskró fyrir næsta kjörtimabil og
samstöðu um framboð i kjördæmun-
um. Óskað var eftir, að Þjóðvarnar-
flokkurinn gerðist aðili að þessu
somkomulagi. Forystumenn hans
ncituðu. Enginn vafi er ó, að megin-
þorri kjósenda flokksins fró 1953
harma þessa afstöðu forystumann-
anna. Enginn vafi er ó, að meginþorri
þessara kjóscnda sér, að framboð
Þjóðvarnarflokksins nú geta óorkað
því einu hclzt, að sums staðor verði
kannskc enn kosinn SJÁLFSTÆÐIS-
maður ó þing í stað frambjóðanda
Alþýðufl. eða Framsóknarfl., SJÁLF-
STÆÐISmaður, sem yfirlýst vill ó-
framhaldandi hcrdvöl, í'stað Alþýðu-
flokksmanns eða Framsóknarflokks-
monns, sem vill EKKI her i landi ó
friðartima.
Þessi undarlcga samhjólp herand-
stöðuflokksins Þjóðvarnar við her-
dvalarf lokkinn SJÁLFSTÆÐIÐ er
vissulcga meinleg örlög hins fyrr-
nefnda.
Eða er það kannsko svo, að for-
ystumenn hans hafi komizt að þeirri
spaklcgu niðurstöðu, að fari herinn,
sé grunninum kippt undan tilveru
flokksins, og þvi verði herinn að vera
kyrr þeim til valds og dýrðar — með
oðstoð SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS?
En hvað segja þó sannir hcrdvalar-
andstæðingar um slikan þankagang
Þjóðvarnarforingjanna?
síður en svo verið farið levnt með
samstarf Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins, allt frá því
að það réðst, og andstæðingarnir
talað mjög um, að samstarfið
bæri ótta vott, en aldrei minnzt á
lögbrot í því sambandi.
Hliðstæð samvinna
óður.
Sannleikurinn er líka sá, að
hliðstæð samvinna hefir oft verið
áður í kosningum, án þess að um-
talsvert hafi þótt. Oftast er vitnað
í kosningabandalag Sjálfstæðis-
flokksins og Bændaflokksins
1937, þar sem Sjálfstæðisflokkur-
inn bauð t. d. ekki fram í Dala-
s/slu, Strandasýslu, Vestur-
Húnavantssýslu né Austur-
Skaftafellssýslu, heldur studdi
þar framboð Bændaflokksins.
Og samkomulag var með þess-
um tveimur flokkum í 3 tvímenn-
ingskjördæmum: Eyjafjarðar-
sýslu, Norður-Múlasýslu og Ár-
nessýslu. Þ.e. þessi samvinna var
höfð í öllum þeim kjördæmum,
þar sem möguleikar töldust vera
á að fella með 6amvinnunni fram-
bjóðanda Framsóknarflokksins.
Þar sem hann hins vegar var tal-
inn öruggur um kjör, buðu Sjálf-
stæðisflokkurinn og Bændaflokk-
urinn fram báðir, svo að uppbót-
arsætamöguleikar Bændaflokksins
nýttust sem bezt.
Við þessa samvinnu hafði Sjáif-
stæðisflokkurinn ekkert að at-
huga 1937 og ekki heldur lands-
kjörstjórn. Enginn gerði heldur
tilraun til að fá þessa flokka úr-
skurðaða sem einn flokk, og var
þó Einar Olgeirsson þá eins og nú
forystumaður kommúnista og
vafalaust jafnþroskaður að viti
og nú.
En þó oftast sé vitnað til kosn-
ingasamstarfs Sj álfstæðisf lokks-
ins og Bændaflokksins 1937, þá
hefir margs konar samvinna önn-
ur átt sér stað um fjölda ára. Al-
þýðuflokkurinn hefir oft stutt
Framsóknarflokkinn í kjördæm-
um, þar sem hinn síðarnefndi hef-
ir verið í tvísýnu fyrir íhaldinu,
og gagnkvæmt. Þessi samvinna er
þekkt úr kjördæmum eins og
Vestur-Skaftafellssýslu, Dala-
sýslu, Isafirði, Norður-ísafjarð-
arsýslu og Seyðisfirði. Og þá
mun marga Akureyringa reka
minni til þess, er Erlingur Frið-
jónsson var hér kosinn á þing
með sameiginlegu atkvæðafylgi
Alþýðuflokksins og Framsóknar-
flokksins fyrir eina tíð.
Þótfi ekki
„brot ó kosningalögum".
Aldrei hefir þessi samvinna
þótt „brot á kosningalögum“. Enn
er að geta þess, þegar Sjálfstæðis-
kjósendur í Suður-Þingeyjar-
. sýslu kusu, að undirlagi flokks
síns, Jónas Jónsson 1946 að mikl-
j um meiri hluta, enda þótt flokk-
urinn hefði að nafni til siálfur
frambjóðanda í kjöri. „Afhenti“
flokkurinn þá, svo að notað sé
orðbragð Morgunblaðsins nú,
nær 200 kjósendur sína Jónasi til
föruneytis, og lét fyrrverandi
frambjóðanda sinn í héraðinu
vinna að verknaði þessum á öll-
um framboðsfundunum, auk við-
tala undir f'ögur augu. E’kert
þótti Sjálfstæðinu að athuga við
slíka „heildsölu atkvæða“ — svo
að enn sé notað orðbragð Morg-
unblaðsins — á laun.
Er Alþýðubandalaginu
leyfilegt meira en
Alþýouf!ok',num og
Framsóknarflokknum?
Þá er sá ásteitingarsteinn kæru-
flokkanna nú, að Alþýðuflokks-
maður sé á lista Framsóknar-
flokksins í Árnessýslu og bland-
aður listi Alþýðuflokksmanna og
J Framsóknarmanna í Revkjavík,
borinn fram í nafni Alþýðu-
j flokksins. En hvað þá urn lista Al-
þýðubandalagsins í Suður-Múla-
sýslu? Bæði Útsýn og Þjóðvilj-
inn tilkynntu á sínum tíma, að 2.
maðurinn á þeim lista væri „vara-
maður í miðstjórn Þjóðvarnar-
flokksins“, og varð ekki annað
skilið en blöð þessi þættust af.
Ilvað skal segja um lista A-
bandalagsins í Árness ’slu og
Skagafjarðarsýslu? Bæði Útsýn
og Þjóðviljinn tilkynntu á sínum
tíma, að þar skipuðu sætin á víxl
Alþýðuflokksmenn og Sósialista-
flokksmenn. Hvernig geta Al-
þýðuflokksmenn verið löglegir
inn á þeim listum, ef Alþýðu-
flokksmaður er ólöglegur inn á
Framsóknarlistanum í Árnessýslu
og Framsóknarmenn ólöglegir inn
á Alþýðuflokkslistanum í Reykja-
vík?
Þeirra eigin orð.
Og hvers vegna haldið þið. góð-
ir lesendur, að Jón Pálmason,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins í
Austur-Húnavatnssýslu, hafi mælt
eftirfarandi orð á alþingi 1953
við umræður um kosningabanda-
; lagsfrumvarp Alþýðuflokksins:
„Hvers vegna var það, að
I Framsóknarflokkurinn bauð ekki
fram í Isafjarðarkaupstað? Hvers
vegna var það, að Alþýðuflokkur-
inn bauð ekki fram i Dalasýslu?
Og hvers vegna var það, að Al-
þýðuflokkurinn bauð ekki fram í
Vestur-Skaftafellssýslu? Var það
ekki bara fyrir það, að það var
verið að gera í.'lraun þarna með
kosningabandalag ú þeim eðlilcga
grundvelli, eins og oft hefir verið
gert úður og ekkert er við að at-
huga? Þoð er ckkert við það að
athuga, þé að tveir flokkar eða
fleiri komi sér saman um fram-
bjóðanda, ef þeim þóknast svo.'
Þessi var skoðun Jóns Pálma-
sonar 1953 og annarra flokks-
bræðra hans þá, t. d. Magnúsar
Jónss~nar, eins og birt er hér á
öðrum stað í blaðinu. En hvað
hefir þá valdið sinnaskiptum
flokksins?
„Lögskyn"
Sjólfst’æðisins.
Ekki getur verið óleyfilegt að
gera k. sningabandalag í öðrum
jördæmum en Jón nefndi, ef
slíkt var löglegt þar, því að ekki
getur ríkt nein sérstaða um þau.
Og sé sums staðar leyfilegt að
gera kosningabandalag, hví má
það þá e'.ki í fleiri eða færri
ördæmum. t.d. öllum? Engu af
1 essj g:tjr íhaldið svarað öðru-
v'si en bera vitni gegn kæru
sinni fyrir landskjörstjórn, og
1 ess egna sniðgengur það kjarna
málsins, en æpir um „Iögbrot“
gegn „anda“ kosningalaganna, og
stangast þó öll þess orð hver við
önnur.
Hinn einfaldi sannleikur í öllu
þessu klögumáli íhaldsins •— og
sálufélaga þess, kommanna — er
sá, að réttiætiskennd þess og laga-
skyn ristir ekki dýpra en svo, að
því finnst allt
rétt, sem það hefir hag af, en
rangt, sem það hefir óhag af, og
1 þvi getur svo auðveldlega og oft
það, sem var rangt ■ gær i munni
þess, verið rétt i dag og öfugt.
Leiðrétting. Sú villa slæddist vegna
óaðgæzlu inn í Alþýðumanninn 15. þ.
m., í sambandi við írásögn af eigenda-
skiptum á Eimreiðinni, að stjórn Fé-
lags íslenzkra rithöfunda eru sagðir
skipa Jakob Thorarensen, Sigurjón
Jónsson og Helgi Sæmundsson, en
varameðstjórnandi sé Indriði Indriða-
son. Þetta er rangt. Stjórn Félags ís-
lenzkra rithöjunda skipa nú þessir
menn: Þóroddur Guðmundsson jor-
maður, Sigurjón Jónsson ritari, Ing-
óljur Kristjánsson féhirðir, og með-
stjórncndur Steján Júlíusson og Axel
Thorsleinsson. En stjórn hlutafclagsins
Eimreiðarinnar, sem hefir nú gerzt eig-
andi og útgefandi samnefnds tímarits,
skipa þeir Jakob Thorarensen, Sigur-
jón Jónsson og Helgi Sæmundsson, en
Indriði Indriðason er varamaður i
stjórn hlutafélagsins. I hlutafélaginu
Eimreiðinni er aðeins nokkur hluti fé-
laga Félags íslenzkra rithöfunda, nema
hvað rithöfundafélagið sem heild á
nokkra hluti í Eimreiðinni. Að öðru
leyti eru rithöfundafélagið og hlutafé-
lagið hvort öðru óháð.