Alþýðumaðurinn - 28.01.1965, Qupperneq 1

ALÞÝÐU
M AO
. ÁRG. 3. TBL.
N N
Einn mesti stjérnmdlasliör-
ungur oldorinnnr lótinn
EYRI FIMMTUDAGUR 28. JAN. 1965
Sir Winston Churchill
A sunnuciagsmorgun var til-
kynnt, að stjórnmálaskörungur-
>
Mikil aðsókn Kefur verið
að sýntngum Leikféiagsins
ó Munkunum ó Möðruvöll-
um. Hér sjóst Þórey A3al-
sfeinsdófíir og Olafur Ax-
elsson í hlutverkum sínum.
(Ljósm. E. Sigurgeirs.)
Munkarnir d Möðruvöllum
Eins og þegar lteíur veriö get-
ið í Llaðinu, hafði Leikfélag
Akureyrar hátíðasýningu á
Munkunum á Möðruvöllum eft-
ir Davíð Stefánsson frá Fagra-
skógi sl. fimmtudag, á sjötugs-
afmæli skáldsins. Hófst sýning-
in með því að Þórarinn Björns-
son, skólameistari, flutti hið
snjalla ávarp, sem birtist í síð-
asta blaði.
Það er í mikið ráðist, að sýna
leikrit eins og Munkana. Frá
höfundarins hendi er leikritið
að ýmsu leyti betur sniðið fyrir
lestur en. sýningu, samtöl oft
nokkuð þunglamaleg og tilsvör
langorð. Ekki verður leikritið
léttara við það, að það fer r
raun réttri fram tveimur sögum.
Annars vegar er hinn sögulegi
bakgrunnur, sem um leið verður
árás á klausturlífið og kirkj-
una í heild, og hins vegar mann-
legi þátturinn, baráttan fyri'r
frelsi mannsins og raunar bar-
áltan milli hins illa og góða,
sem vissulega hefur vakað ríkar
fyrir höfundi en kirkjuádeilan,
þótt bruni Möðruvallaklausturs
1316 hafi gefið honum kveikj-
una lil leiksins. Að svo hafi
verið má að nokkru leyti sjá á
því hlutverki, sem hann fær hin-
urn lesandi og skrifandi munk-
um, sern táknmyndum þess, sem
klauslurlífið átti bezt, og sýnir
menningarþátt þeirra í íslenzku
þjóðlífi. Allra skýrast kemur
tvíeðli leiksins fram í síðasta
þætti, þar sem annars vegar fer
fram uppgjörið milli Oltars og
Príorsins, en hins vegar drykkju
læti og hófleysi munkanna. Þar
er vandsiglt að fella svo vel sam-
an að ekki verði brotalöm á.
En þótt efni leiksins skapi
erfiðleika, þá má ekki gleyma
því, að fjöldi persónanna, svo
og viðamikill búnaður í klæða-
burði og leiksviði er í senn kostn
aðarsamt og skapar mikið starf.
Það verður því að teljast full-
komið þrekvirki af Leikfélag-
inu að ráðast í þessa sýningu,
og er vitnisburður þess, að fé-
lagið hefur vilja og þrótt til að
láta til sin taka svo um muni.
Um sýninguna verður það í
stytztu máli sagt, að hún tókst
vel, svo að naumast yrði betur
á kosið, þegar litið er á aðstæð-
ur allar. Þótt margir hafi þar
vitanlega lagl hönd að verki,
verður þó mest að þakka leik-
stjóranum, Ágústi Kvaran,
hversu vel hefur til tekizt. Eftir
að hafa séð þessa sýningu, verð-
ur erfitt að hugsa sér Munkana
sýnda á annan hált. Leikstjórinn
hefur greinilega lifað sig inn i
anda ieiksins eftir því sem frarn-
ast er unnt, og með styrkri hendi
mótað meðferð leikendanna á
honum, svo að þar er hvergi
brotalöm á, þótt vitanlega sé
munur á meðferð einstakra hlut
verka, enda margt nýliða og ó-
vanra leikenda. Það er grunur
minn, að Kvaran hafi aldrei tek
izt belur leikstjórn, og óvíst að
hann hafi liaft erfiðara viðfangs
efni með hönclum á því sviði.
Kom það hvergi betur fram en
í síðasta þættinum þar sem átök-
in eru hörðust. Sviðsetning og
hinn tvíþælti leikur þar er með
fullum ágætum.
Aðalhlutverkið, Príórinn á
Möðruvöllum, leikur Jóhann Ög
mundsson. Jóhann er að vísu
vanur á leiksviði, en oft hefur
meðferð hans á hlutverkum sætt
gagnrýni. Að þessu sinni hefur
honum tekizt að skapa jrersónu,
Frcimhald á bls. 4.
minnst um allan heim
inn brezki, Winston Churchill,
hefði látist þá um morguninn.
Þótt þessi fregn kæmi fáum á
óvart hér á landi, vegna sjúk-
dómslegu öldungsins að undan-
íörnu, setti menn hljóða við
fregnina, það var sem einhver
þeim nákominn hefði brottkall-
ast á þessari stundu.
Þannig urðu viðbrögð manna
um allan heim, hann var leið-
togi þjóða, hann var frelsistákn
þeirra á örlagatímum og hann
hafði bein og afgerandi áhrif
á sögu flestra þeirra. Vegna ein
stæðs baráttuþreks, hugrekkis
og skarpskyggni, var hann mað-
urinn, sem einna mestan þátt álti
i því að stöðva og síðar yfir-
buga framrás Hitlers-Þýzkalands
í heimstyrjöldinni síðari.
Sagan mun nú geyma minning
una um manninn, sem á einum
mestu niðurlægingartímum í
sögu mannkynsins stóð sem ein-
ingartákn bandamanna að hruni
nazismans.
Þegar fregnin um lát Churc-
hills barst um Bretland, var
kirkjuklukkum hringt og fánar
dregnir í hálfa stöng um allt
landið, — þjóðin syrgði mik-
ilmenni. Þess eru fá dæmi að
nokkur einstakur maður hafi
notið slíkra vinsælda sem hann
í heimalandi sínu, það eitt, að
hafa átt sæli í Neðri málstofu
þingsins um 64 ára skeið, segir
aðeins hluta þeirrar sögu. Hvar
sem hann fór, var honum fagn-
að sem syni eða föður. Forysta
hans var ótvíræð, með honum
er hniginn einn svipmesti og
fjölhæfasti stjórnmálamaður
þessarar aldar.
Útför Chuchills fer fram nk.
laugardag frá St. Pauls dóm-
kirkjunni í London, eftir að lík-
ið hefur legið á viðhafnarbörum
i Weslininster Hall í þrjá daga.
Útförin verður gerð á kostn-
að ríkisins, en sá sómi hefur að-
eins verið sýndur tveim stjórn-
málamönnum áður.
Bodsferð til ftolíu
Einn Akureyringur, Steinberg Ingólfsson, jórn-
smiður, þótffakandi í förinni
Sex íslendingar eiga þess kost
að dvelja sex mánuði við nám
og störf á Ílalíu sér að kostnað-
arlausu nú á næstunni.
Fara væntanlega suður þang-
að þrír málmiðnaðarmenn og
þrír úr stétt framreiðslu- og mal
reiðslumanna.
Forsaga þessa máls er sú, að
Evrópuráðið bauð Islendingum
að senda sex málmiðnaðarmenn
til sex mánaða ókeypis náms í
M.J. REYKJAFOSS SELDURIII GRIKKLAHDS
M.s. Reykjafoss, elzta skip h.f.
Eimskipafélags íslands, hefur nú
verið seldur til Grikklands. —■
Skipið er þessa dagana í þurr-
kví í Hamborg og mun verða af
hent hinum nýju eigendum þar
í byrjun næsla mánaðar.
M.s. Ileykjafoss er smíðaður
í Taranto á Ílalíu árið 1947 og
hefur verið í eigu Eimskipafé-
lagsins frá því ár.ið 1951.
EÍLir að m.s. Reykjafoss lief-
ur verið seldur, er m.s. Goða-
foss elzta skip Eimskipafélags-
ins, smíðaður árið 1948.
Eins og áður hefur komið
fram í fréttum á Eimskipafélag-
ið nú tvö skip í smíðum í Ála-
borg í Danmörku, og mun fyrra
skipið hlaupa af stokkunum
hinn 11. febrúar og verður af-
hent félaginu í maí n.k., en liið
síðara verður afhent félaginu um
næslu áramót.
Napoli á Ítalíu. Var ætlunin að
námið miðaðist við það, að
mennirnir gætu síðan tekið við
kennslu á iðnskólaverkstæðum,
þar sem iðnnemum væri kennd
verkleg fræði.
Iðnfræðslan hér á landi fer
hins vegar að verulegu leyti fram
undir handarjaðri meistara, en
ekki á skólaverkstæðum, þótt
vísir sé komin að þeirri starf-
semi. Þetta mun meginorsök þess
að ekki bárust nema þrjár um-
sóknir frá málmiðnaðarmönn-
um. Iðnskólinn á Akureyri
hafði milligöngu um, að einum
akureyrskum járniðnaðarmanni
var boðið í þessa námsdvöl, en
það er Steinberg Ingólfsson,
járnsmiður í Vélsmiðjunni Val,
og mun hann halda utan innan
skamms. Þá bauðst Evrópuráðið
til að kosta þrjá íslendinga úr
stétt framreiðslu- og matreiðslu-
manna til náms um sex mánaða
skeið í Napoli. Ferðir og uppi-
hald verður greitt fyrir þá, sem
jiessa för fara, og ennfremur
munu þeir fá dagpeninga.

Leiöari: Mólið er ekki svona einfalt
|HH
■ fi