Alþýðumaðurinn - 08.04.1965, Blaðsíða 2

2
RITNEFND: STEINDÓR STEINDÖRSSON (ÁB.)# ALBERT SÖLVA-
SON, HREINN PÁLSSON OG GUÐMUNDUR HÁKONARSON —
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKSFÉL. AKUREYRAR — AFGREIÐSLA
OG AUGLÝSINGAR: STRANDGÖTU 9, II. HÆÐ, SÍMI 11399
PRENTUN: PRENTSMIÐJA BJÖRNS JÓNSSONAR H.F. AKUREYRI
M JÍ eiRum héli“
Fyrir skömmu bentum vér á, að ætla mætti, að líðaudi
ár yrði ár mikilla viðburða í athafnalífi þjóðarinnar, m.a.
varðandi ákvarðanir um stórvirkjun og stóriðju, byggingu
kísilgúrverksmiðju, stórátök í vegagerð, aukna félagslega
aðstoð á ýmsa grein o. fl.
Hitt dylst vafalaust engum, að búast má við allskiptum
skoðunum varðandi öll þessi mál og talsverðum deilum,
livað engan þarf að undra og enginn ætti að harma, sé
þeim haldið innan marka ábyrgðarkenndar og raka. Skipt-
ar skoðanir og rökræður út frá þeim skýra mörg málin og
ieiða_ oft til hagkvæmari niðurstöðu en annars hefði fengist.
Hinu megum vér aldrei gleyma, að vér érum ein þjóð,
ein heild og heill allra er heill þjóðarhluta og einstaklinga,
þegar allt kemur til alls. Vér eigum að sjá sól lands vors af
einum hóli, ekki hver af sinni þúfu. Hreppapólitík og smá-
borgaraháttur má ekki bregða fæti fyrir góð framfaramál.
Fátt getur ömurlegra en ósamlyndi og illdeilur í sambýl-
ishúsi, óvinattu milli íbúa í götu, nágranna- og hrepparíg-
ur. A sama háít ber að gjalda varhug við ríg milli lands-
hluta og bæja. Ailt þess háttar hendir til þroskaleysis og
þröngsýnis og tefur fyrir framförum.
Þetta er hér nefnt vegna þess, að oss virðist þröngsýni
og sérhyggja koma alltof víða fram í afstöðu til mála.
Hvaða ofrausn er það af ríkisvaldinu að stefnu að því,
að Vestfirðingar og Austfirðingar fái sína menntaskóla?
Hví skyldi það ekki sjálfsagður hlutur að búa liið bráðasta
Menntaskólanum á Akureyri gott kennsluhúsnæði? Hví
þurfum vér utan Reykjavíkui' að láta oss þykja djúpt tekið
í árinni að tala um þrjá mennlaskóla í Stór-Reykjavík, þar
sem meginfjöldi æskufólks þjóðarinnar býr? Hví skyldi
nokkurn íslending hneyksla, þótt annar stærsti bær þessa
lands, Akureyri, setji sér það mark, er Davíð Stefánsson
frá Fagraskógi dró upp í hátíðarræðu sinni á 100 ára af-
mæli bæjarins, að verða háskólabær, er stundir líða? Og
hví skyldi nokkurn furða, þótt bæir og héruð kalli á gagn-
fræða- og héraðsskóla? Þetla þarf allt að komá og á að
koma, því að menntun er þjóðarmáttur.
Og hví skyldu Austfirðingar, ef síld veiðist fyrst og
fremst austan við land á næstunni, amast við síldarflutn-
ingum norður um land, þar sem verksmiðjur og síldarstöðv-
ar bíða alKúin og fólk til starfa? Þjóðhagslega hlýtur slíkt
að vera betra en efna til verksmiðjubygginga og síldarmót-
töku eystra langt fram yfir það, -sem þar er fólk tii starfa,
eða bvað bæðu Austfirðingar um, ef verksmiðjur þeirra
og síldarstöðvar stæðu auðar og öli síld veiddist á ný fyrir
Norðurlandi?
Og loks þetta: Vér höfum mælt með byggiugu alúmín-
verksmiðju hér við Eyjafjörð fremur en sunnanlauds vegna
Hvers eigo bifreiða-
eigendur að gjalda?
Hvarvetna um heim er það
talið merki um góðan hag al-
mennings, ef bifreiðaeign er al-
menn. Og sú gleðilega- breyting
hefur gerzt í mörgum löndum,
og einnig hér, að bíll er ekki
lengur tákn um iúxus eða yfir-
stétt, heldur er hann smám sam-
an að verða heimilistæki fjöld-
ans. Og því verður ekki með
rökum neitað, að með hverju
árinu sem líður verður bíllinn
æ nauðsynlegri mönnum, til
þess að stunda atvinnu sína.
Frá því að vera lúxustæki er
bíllinn að verða nauðsyn.
Hér á landi hefur notkun bíla
aukizt stórkostlega og bílaeigend
um fjölgað mjög,.ef til v.ill meira
en æskilegast væri, éh við því
er ekkert að segja. Ilins vegar
virðist sem öll máttarvöld þjóð-
félagsins án tillits til flokka eða
annars, hafi frá öndverðu lagst
á eitt að gera mönnum sem tor-
veldast að eignast bíl. Naumast
hefur nokkur vara verið skatt-
lögð jafngífurlega til ríkisins
eins og bílar og bílainnflutning-
ur. Þar hefur ríkisvaldið hagnýtt
sér til hins ýtrasta þessa löngun
manna til að komast yfir hið
handhæga farartæki. Að vísu er
þeirri plágu nú af létt að þurfa
að fara bónarveg til einhverrar
nefndar eða ráðs, til þess eins
að mega kaupa bíl og rétta rík-
inu tugþúsundir í innflutnings-
toll og leyfisgjöld. Og fá svo
synjun nema kunningsskapur eða
rétt lína í pólitík væri annars
vegar.
Og enn er vegið í sama kné-
runn. Ríkisstjórnin leggur fyrir
Alþingi lög um stórfellda hækk-
un skyldutrygginga á bílum, og
tryggingafélögin tilkynna sam-
tímis jafnvel enn meiri hækk-
an.ir á iðgjöldum. Manni verð-
ur á að spyrja: Er þetta hægt?
Eru því engin takmörk sett,
hvað unnt sé að skattleggja
þenna ldut í eigu rnanna?
Sem heiðarlegir þjóðfélags-
þegnar geta menn ef lil vill sætt
sig við aukna skattlagningu til
ríkisins, enda þólt hún komi
ranglátlega niður eins og megn-
ið af bílasköttunum gerir. En
þegar skattlagningin á einungis
að ganga til tryggingafélaganna,
þá geri ég ráð fýrir, að ýmsir
vilji stinga við fótum, ekki sízt
þegar ríkisstjórn og Alþingi
ganga á undan með að gefa þeim
undir fótinn í þessum efnum.
Vitanlegt er, að trygg.ingar og
iðgjöld hljóta að hækka með
hækkandi verðlagi, sömuleiðis
gefa hin tíðu ökuslys átyllu til
hækkana. En þó virðist sem bog-
inn sé nú spenntur fullhátt og
tryggingafélögunum gefinn of
laus taumurinn.
Enda hefur það nú gerzt í
þessum málum, að Félag ís-
lenzkra bifreiðaeigenda hefur
tekið málið til endurskoðunar
Almenna bókafélagið sendir
nú frá sér fyrstu útgáfubækur
sínar á þessu ári. Eru það mán-
aðarbækurnar fyrir janúar og
febrúar, og að auki ný ljóðabók
eftir Jóhann Hjálmarsson, en
hún er gefin út í félagi við Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundssonar.
Janúar-bókin, Mannþing eftir
Indriða G. Þorsleinsson, er 3.
safnið af stuttum sögum þessa
vinsæla höfundar, en 5. skáldrit
hans. Sögurnar í Mannþingi, 11
talsins, eru skrifaðar allt frá
árinu 1958 til haustsins 1964.
Þær eru, eins og fyrri sögur
Indriða, sprottnar úr nútíðinni,
og nær engin þeirra aftar en síð-
asta skáldsaga hans, Land og syn
ir, sem fjallaði um tíðaskiptin,
sem gerðust í þjóðfélaginu við
aðsteðjandi heimsstyrjöld.
Bókin er 131 bls., prentuð í
Víkingsprenti og bundin í Fé-
lagsbókbandinu.
Febrúar-bók AB er Kína eft-
ir Loren Fessler, -en þýðandinn
og sýnt fram á með rökum, að
ekki er grundvöllur fyrir þeirri
iðgjaldahækkun, sem félögin
hafa boðað, en hún kemst upp
undir 90%. Verðui' að vænta
þess að F. I. B. takist að fá þar
nokkra leiðrétlingu. Félagsskap-
ur sá er fremur ungur, en hef-
ur þegar unnið ómetanlegt starf
bílaeigendum til hagsbóta. Það
er auðsætt, að ef ekki er staðið
á verði um hagsmuni þeirra,
-verður fram haldið á sömu braut
inni og hingað til og níðst á þeim
mönnurn, sem eiga bíl. Tími er
kominn til að því Ijúki, og vís-
asta leiðin til þess að fá rétl
hluta bílaeigenda er að þeir
styðji samtök sín, F. I. B. Tak-
ist þéim samtökum ekki að bæta
að einhverju leyti úr óréttinum,
verður vonlítið fyrir menn að
reyna að eiga bíl hér á landi í
framtíðinni.
er Sigurður A. Magnússon. —
Þetla er 11. bókin í bókaflokkn-
um Lönd og þjóðir, og fjallar
að upphafi um forna sögu og ein
slæðan menningararf kínversku
þjóðarinnar, en seinn.i helming-
ur bókarinnar fjallar einkum um
síðuslu hundrað árin og þó uin-
fram allt um næstliðna áratugi,
„sem skipt hafa . sköpum í allri
þróun Kínverja og valdið meiri
straumhvörfum í lífi þeirra,
hugsunarhætti og siðvenjum en
nokkuð annað í langri sögu
þeirra,“ eins og seg.ir í formál-
anum. Ilöfundurinn er banda-
rískur menntamaður, sem verið
hefur langdvölum í Kína og er
þar öllum hnútum kunnugur. Þá
er myndaval bókarinnar að sama
skapi afburða skennntilegt og
fróðlegt.
Bþkin er 176 bls., sett í prent
smiðjunni Odda, en prenluð í
Verona á Ítalíu.
Þriðja bókin, Mig liejur
clreymt þetta áður, er fimmta
ljóðabók Jóhanns Hjálmarsson-
ar, en auk þess hefur hann gefið
út safn ljóðaþýðinga. Þó að
höfundurinn sé enn kornungur,
fæddur 1939, hafa bækur hans
þegar vakið mikla athygli meðal
bókmenntamanna og örugglega
mun þessi nýja ljóðabók hans
ekki þykja síður athyglisverð 'og
forvitnileg.
Bókin er áttatíu blaðsíður,
myndskreytt af Sverri Haralds-
syni listmálara, en prentuð og
bundin í Prentsm.Hafnarfjarðar.
naúðsynjar á myndun stærra byggðarkjarna norðanlands
en enn er fyrir hendi. Sú nauðsyn er mjög brýn að vorum
dómi, og vér lítum svo á, að þeirri nauðsyn hafi íslenzk
stjórnarvöld ekki sinnt sem skyldi. Samt sem áður teldum
vér það ósæmilega hreppapólitík að binda stuðning við
framfaramál við það, hvar lausn þess skuli koma. Þar á
að ráða að lokum liverju sinni, svo vel fari, Iivar lausnin
þykir bezt komin að sérfróðra manna ályktun með alþjóðar-
lieill fyrir augum.
\ýjsir bækur frá ABt