Alþýðumaðurinn - 10.06.1965, Blaðsíða 2

2
MAÐURðNN
*w . - '{ • v“ , - ’
RITNEFND: STEINDÓR STEINDÓRSSON (ÁB.), ALBERT SÖLVA-
SON, HREINN PÁLSSON OG GUÐMUNDUR HÁKONARSON —
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKSFÉL. AKUREYRAR — AFGREIÐSLA
OG AUGLÝSINGAR: STRANDGÖTU 9, II. HÆÐ, SÍMI 11399
PRENTUN: PRENTSMIDJA BJÖRNS JÓNSSONAR H.F. AKUREYRI
HITAVEITA - RAFHITUH
Nú mun hætt borun í Glerárgili eftir heitu vatni, og hefur
tilraunin engan árangur horið en kostað mikið fé. Vafalaust
hefur sú niðurstaða orðið mörgum vonbrigði, þótt að vísu
líkurnar fyrir miklum árangri væru litlar þegar í upphafi.
Tjáir ekki um slíkt að fást. Hinsvegar verður ekki annað sagt
en borunin á Laugalandi hafi gefið góðar vonir, þótt^vitan-
lega sé alltof snemmt að fullyrða um það, að þar sé fáanlegt
nægilegt heitt vatn til upphitunar bænum. En á annað má
líta.
Þótt svo færi, að nægilegur hiti og valn væri á Laugalandi,
sem enn er að vísu óvíst með öllu, blandast engum hugur
um það, að boranir þar kosta mikið fé áður en næg hita-
orka fæst. Vegalengdin er allmikil hingað til bæjarins, og
þörf er dælustöðva, til að koma vatninu áleiðis. Stofnkostn-
aður hitaveitu þaðan yrði því mikill, hvernig sem allt snýst
í þeim málum.
Að þessu athuguðu virðist því einsætt að líta til annarra
möguleika. Fyrir dyrum er mikil stækkun Laxárvirkjunar.
Því fyrr sem hún getur orðið því betra. Það er og ljóst, að
slík virkjun kostar mikið fé, en Iijá henni verður ekki kom-
izt og henni ekki á frest slegið nema örfá ár. Jafnframt er
það Ijóst, að því léttari verður sú framkvæmd ölJ, að sem
mestur markaður sé fyrir orkuna þegar í stað, og orkan verði
fullnýtt á sem skemmstum tíma. En til þess svo mætti verða
væri notkun raforku til hitunar mjög mikilvægt atriði. Ekki
sízt þar sem verulegur hluti slíkrar orkunotkunar væri
næturnotkun, en um langa hríð mun svo verða, að notkun
raforku til iðnaðar og ljósa verður miklum mun meiri á
da ginn en nóttunni.
Vér Akureyringar höfum þegar mikla og góða reynslu
af nolkun næturrafmagns til hitunar. Nú er það vitað, að
allri hitunartækni hefur mjög farið fram á síðari árum, svo
að verkfræðingar telja ekki fráleitt að nota rafmagn til hit-
unar húsa í stórum stíl. Hér skal ekki rætt um tæknihlið þess
máls, en aðeins á það hent, að þessir möguleikar eru til.
Þess vegna virðist það ekki neitt álitamál, að gerðar séu
athuganir á, hvað mikið rafhitun bæjarins eða tiltekinna
hluta hans mundi kosta, og liera þann kostnað saman við
hugsanlega hitavitu frá Laugalandi. Þær athuganir ættu
fram að fara áður en meira fé er kastað í boranir, sem vafi
er á að lieri árangui;. Og á fleira má líta en stofnkostnaðinn
einan saman. Rekstur rafhitunarkerfis hlýtur að verða ódýr-
ari en hitaveita. Rafveilan starfar með sínu starfsliði, og
ekki virðist þörf á mikilli viðbót, þótt rafhitun bættist þar
við. Hinsvegar krefst hitaveita nýrra starfsmanna, skrif-
stofuhalds og annars slíks, sem Iiver ný þjónustugrein hefur
ófrávíkjanlega í för með sér.
í stuttu máli sagt, forráðamönnum bæjarins ber skýlda til
að láta nú þegar fram fara undirbúningsrannsókn þess, að
Héraðsskólí Eyfirðingo
Á þessu óri hefur nokkur um-
ræða orðið um héraðsskóla fyrir
Eyjafjörð. Hafa verið leidd gild
rök að því, að slíks skóla er
full þörf og að Eyfirðingar eru
nú að ýmsu leyti verr settir en
önnur héruð landsins í þeim
efnum.
Þetta mál er að vísu ekki nýtt
af nálinni^ Fyrir 40—50 árum
síðan var nokkur umræða um
þetta í héraðinu, og ungmenna-
félögin tóku skólamálið á stefnu-
skrá sína og kusu nefndir til að
starfa að undirbúningi þess. En
þörfin var ekki svo brýn, meðan
heimavist Gagnfræðaskólans síð-
ar Menntaskólans, stóð öllum !
opin og skólinn var bæði gagn-
fræða- og menntaskóli. Nú er því '
lokið, enginn heimavistarskóli
fyrir unglinga á gagnfræða-
skólastigi til á Akureyri, og
héraðið sjálft skólalaust. Það er
því ljóst, að ekki verður lengi
unnt að lóta við svo búið standa.
Á Akureyri eru mólin og
þannig, að Gagnfræðaskólahús
bæjarins er þrátt fyrir mikla
aukningu, þegar að verða of lít-
ið, og full þörf að reisa nýjan
gagnfræðaskóla þar innan
skamms.
í umræðunum um héraðsskóla
í Eyjafirði, hefur þegar komið
fram nokkur skoðanamunur um
hvar skólinn ætti að standa.
Stungið hefur verið upp á
Hrafnagili, Laugalandi og
Möðruvölluni í Hörgárdal. Allir
hafa þessir staðir til sfns ágætis
nokkuð, og skal ég ekki ó þessu
stigi málsins deila urn þá. En
hinu vildi ég vara við, að láta
togstreitu um staði verða málinu
til tafar.
En eina lausn inálsins magtti
benda á, sem mér dylst ekki, að
gæti bæði hraðað málinu og
leyst vandann á margan hátt
betur en riokkur önnur, en það er
að bær og liérað sameinuðust
um byggingu nýs gagnfræða- eða
héraðsskóla á Akureyri. Skól-
ann mætti reisa í Glerárhverfinu,
t. d. í grennd við Bandagerði.
Þá væri hann heimangönguskóli
fyrir verulegan hluta af bænum,
en í honum væru einnig heima-
vistir hæfilega margar, til að
fullnægja þörfum héraðsbúa, en
vafalaust myndu alltaf nokkrir
aðkomumenn fá sér vist í bæn-
um, svo að raunar mættu heima-
vistirnar vera færri í fyrstu en
annars væri ef skólinn yrði reist-
ur úti í sveit.
Það eru margir augljósir kost-
ir við þessa sameiningu. Þegar
í stað yrði þar reistur skóli af
hæfilegri stærð með tilliti til
bæði nemendafjölda og rekstr-
arkostnaðar. Kostnaðurinn
dreifðist á fleiri aðila, og síðast
en ekki sízt, léttara yrði að fá
Maðurinn er alltaf hégómleg-
ur og er ég, sveitamaður úr
Skíðadal, þar engin undantekn-
ing.
Þess vegna þakka ég „Verka-
manni“ og „Degi“ ljúfmannlega
kynningu við komu mína að
„Alþýðumanninum“, og þá sér-
staklega það atriði að ég 6é
ættaður úr Svarfaðardal, hefði
þó að vísu óskað eftir að kynn-
ingin væri fyrst og fremst tengd
Skíðadal, því við hann er hugur
og óskir sveitamennsku minnar
að mestu leyti bundnar.
Ég er þess fullviss að ritstjóri
„Dags“ hefur eigi notað orðið
sveitamaður í niðrandi merk-
ingu í kynningu sinni heldur
mér til sæmdarauka, því að
sveitamaður sem liann frá Stór-
Hómundarstöðum á Árskógs-
strönd hlýtur að skynja þá töfra
og helgi er bindur mig við
bernskustöðvar mínar. Ég hef
eygt úr lítilli fjarlægð æsku-
stöðvar hans. Hrísey í miðjum
firði og Kaldbak og Múla sem
tignarlega verði eyfirzkra
byggða og því hygg ég að rætur
okkar beggja séu á líkan hátt
tengdar traustum böndum lífi
og starfi sveitafólksins og þar
með getum við mætzt á miðri
leið í tryggð okkar við Stól í
Skíðadal og Sólarfjall á Árskógs-
strönd.
Við getum aftur á móti deilt
um hvort hagkvæmara væri fyrir
framtíð sveitanna að Alþýðu-
flokkurinn eða Framsóknar-
kennslukrafta og að búa skólann
nauðsynlegum tækjum heldur en
tvo skóla litla.
Ég ætla ekki að fj ölyrða meira
um þetta að þessu sinni. Ég veit
fyrirfram, að margir munu rísa
upp á afturfætur gegn þessari
tillögu, bæði bæjar- og héraðs-
búar. En hitt veit ég líka, ef
menn ræða málið í fullri vin-
semd og fordómalaust, þá sjá
þeir fljótt að hér er um að ræða
æskilegustu lausnina á þessu
máli eins og nú standa sakir.
flokkurinn hefði úrslitavald í
þjóðmálum landsins.
Ég trúi ekki fremur,á sýndar-
mennsku Framsóknar í landbún-
aðarpólitík sinni en á skraut-
sýningu Sjálfstæðisflokks á
landsfundum sínum.
Ég veit, að með samstjórn
þessara tveggja flokka rynni upp
tímabil svörtustu afturhalds-
stjórnar á íslandi, minnugur
samstjórnar sömu flokka er sett-
ust að völdum órið 1950 og
einnig minnugur orða Eysteins
Jónssonar frá 1946 að höfuð-
meinsemd íslenzkra þjóðmála
væri sú að kaupgeta almennings
væri of mikil.
Alþýðuflokkurinn má vissu-
lega vel við una að hafa forðað
þjóð.inni frá þeim kapítalisma
sem vissulega hefði mátt líkja
við móðuharðindi 18. aldar.
Að svo búnu þakka ég enn á
ný góða kynningu og vænti þess
að ritstjórar „Verkamanns“ og
„Dags“ þiggi boð sveitainanns-
ins við Alþýðumanninn að
skreppa með honum á fögrum
degi út í Skíðadal, í endurgjalds-
skyni fyrir gócfar móttökur á
Akureyri.
S. ].
DÁNARDÆGUR
Hinn 4. júní varð Sveinn
Jónsson bifreiðastjóri frá Hær-
ingsstöðum í Svarfaðardal bráð-
kvaddur aðeins 44 ára að aldri,
var liann staddur í Reykjavík er
ævilok hans urðu.
Sveinn var kunnur öllum
Svarfdælingum, því til fjölda
áía var hann mjólkurbílstjóri í
Svarfaðardal og marga liildi
hafði hann háð með karl
mennsku og æðruleysi við fann-
fergi og stórhríðar og bar jafn-
an sigur, en oft var lögð nótt við
dag í þeirri orustu.
Mun Sveins verða minnst síð-
ar í Alþýðumanninum.
live ;niklu leyti rafhitun bæjarins er möguleg, og að hverju
leyli mætti nota næturrafmagn til hennar. Síðan að gera sér
þess grein hvernig sú hitunaraðferð mundi standast kostn-
aðarlega samkeppni við hugsanlega hitaveitu. Og ef þær
áætlanir skyldu reynast rafhitunmni hagstæðar, þá að taka
lil að undirbúa slíkt hitunarkerfi jafnframt því sem starfað
verður að framkvæmdum nýrrar Laxárvirkjunar.
Þökkuð kynning