Alþýðumaðurinn - 24.06.1965, Blaðsíða 6

Vandamil tð úrrsði til bjargar
— Bftir Innar Stefáiisson —
Inntak þess máls, sem ráð-
stefnan á Akureyri fjallaði um,
má orða á þessa leið:
Gerð framkvæmdaáætlana,
sem nú er upp tekin, er að sönnu
mikilsverð á braut hagstjórnar.
En, það er ekki einhlítt að
vöxtur þjóðarframleiðslu og
meðaltekna atvinnustétta sé
mjög mikill í heild, ef þessi
meðalhækkun er fólgin í mjög
verulegti hækkun framleiðslu og
tekna í einum landshluta og við
vissar atvinnugreinar, en kemur
að litlu eða engu leyti í hlut
fólks, sem hýr í öðrum lands-
hlutum og sem stundar önnur
störf.
Með þetta sjónarmið í huga
er nú orðið tímabært að sam-
hliða framkvæmdaáætlun um
þjóðarbúskapinn í heild verði
gerðar svæðisbundnar séráætl-
anir um framkvæmdir og fram-
farir á sviði atvinnumála, félags-
mála, mennta- og menningar-
mála í einstökum landshlutum.
Landshlutaáætlanir sem þess-
ar verða að eiga stoð í hagræn-
um rannsóknum á landgæðúm
hvers héraðs og hlutlægum at-
hugunum á atvinnuskilyrðum á
hverjum einstökum stað, og á
félagslegum aðstæðum til að
byggja upp gróskumikið sam-
félag i framtíðinni.
Slík svæðaskipting ætti að
fara fram undir yfirumsjón rík-
isstofnunar, sem sett yrði á fót
í þessu skyni eða deildar í fé-
Iagsmálaráðuneytinu. Auk yfir-
stjórnar og forustu þyrfti ríkis-
valdið a ðláta í té sérfræðilega
aðstoð og annast hið yfirgrips-
mikla rannsóknarstarf, sem allar
áætlanir verða að byggjast á.
A hverju svæði, sem yrði
greinilega afmarkað landfræði-
lega, þyrfti að koma á laggirnar
samstarfsnefnd sveitarfélaga með
fulltrúum bæjarstjórna og
hreppsnefnda í kauptúnum og
hæfilega stórum hreppum í dreif-
býli. Þessa nefnd mætti kalla at-
vinnumálaráð, og færi vel á því
að samtök atviinugreina ætlu
aðild að því.
Sveitarstjórnirnar hafa hezta
aðstöðu til að hafa yfirsýn yfir
hinar staðbundnu þarfir fólks á
einstökum landssvæðum og
túlka sjónarmið heimabyggða og
tryggja þannig hlutdeild liins
lýðræðislega leikmannavalds,
sem verður að verða með í ráð-
um við heildarskipulagningu
byggðar, sem hér er gert ráð
fyrir.
Sem hluta af þessu kerfi væri
æskilegt að starfrækja í hverju
landssvæði skrifstofu með einum
starfsmanni, sérmenntuðum í
hagfræðilegum efnum, eins kon-
ar atvinnumálastofnun. Hlutverk
hans yrði, að fylgjast með þeim
rannsóknum, sem áður getur,
taka á móti ábendingum heima-
manna, og að hafa milligöngu
milli sveitarfélaga og atvinnulífs
annars vegar og ríkisstofnana
og ríkisvalds hins vegar, að ann-
ast leiðbeiningarstarfsemi varð-
andi tæknilega aðstoð og öflun
fjármagns. Jafnframt yrði hann
ríkisstjórn og alþingi til ráðu-
neytis um atvinnumál og horfur
á hverju svæði.
Það færi vel á því, ef sveit-
arstjórnir ættu frumkvæði að
því að koma á fót því skipulegu
samstarfi milli þeirra og ríkis-
valds, sem hér er lagt til að
tekið verði upp. Tilgangurinn
með því starfi er, að byggja
landið skipulega með það meg-
inmarkmið í liuga að auka arð-
semi þjóðarbúskaparins í heild.
Sjöunda þing Sjálfsbjargar,
landssambands fatlaðra, var háð
á Sauðárkróki dagana 5.—7.
júní sl. Þingið var sett að Hótel
Mælifelli laugardaginn 5. júní
kl. 2 e. h.
Theoíjór A. Jónsson, formað-
ur sambandsins, setti þingið með
ávarpi.
Þingforsetar voru kjörnir Sig-
ursveinn D. Kristinsson, Reykja-
vík, og Egill Helgason, Sauðár-
króki.
Mættir voru til þings 36 full-
trúar frá 8 félagsdeildum,
Reykjavík, Árnessýslu, ísafirði,
Siglufirði, Sauðárkróki, Akur-
eyri, Húsavík og Keflavík.
Innan sambandsins eru nú 10
//PYREX//
ELDTRAUST GLER
Hentugt, sterkt,
fallegt og
ódýrt.
JÁRH OG GLERVÖRUDEILD
Þessi tillaga’, sem liér er sett
fram miðasl við íslenzkar að-
stæður um yfirstjórn þessara
mála, er í aðalalriðum er hlið-
stælt kerfi og' komið er á fyrir
nokkru í Noregi.
Hér er megináherzla lögð á
sjálf vinnubrögðin, sem taka
verður upp og viðhafa í sam-
bandi við úrlausn þess vanda,
sem jiú er við að etja í atvinnu-
málum ýmissa landssvæða.
Kerfisbundin svæðaskipulagn-
ing byggð’ á rannsóknum nátt-
lirugæða er eina leiðin til að
tryggja að þau úrræði, sem nú
verður gripið til, verði ekki að-
eins til bráðabirgða heldur til
frambúðar.
Sá ótti, er margir bera í brjósti
um framtíð eigin byggðar yrði
að sjálfsögðu að víkja fyrir
sameiginlegu trausti á því, að
málin verði leyst með fram-
tíðarhagsmuni allra fyrir augum.
Hafa verður í huga, að ríkis-
skipaðar nefndir hafa livað
félög með uirr 718 félaga og tæpa
530 styrktarfélaga.
Skrifstofan að Bræðraborgar-
stíg 9 var rekin með sama sniði
og undanfarin ár. Til hennar leit-
uðu á síðasta starfsári 846 ein-
staklingar, sem fengu marghált-
aða fyrirgreiðslu. Auk þess að-
sLoðaði skrifstofan félagsdeild-
irnar við þau verk, er þær vinna
að í félags- og atvinnumálum.
Framkvæmdastjóri sambands-
ins er Trausti Sigurlaugsson.
Alþjóðadagur fatlaðra var í
fyrsta sinn hátíðlegur haldinn
hérlendis á þessu ári.
Undirbúningur að byggingu
miðstöðvar, fyrir samtökin hef-
verið haldið áfram á starfsárinu
og hefur afstöðuleikning verið
gerð.
Stjórn sambandsins skipa nú:
Theódór A. Jónsson formaður,
Zóphanías Benediktsson, vara-
LEIÐRÉTTING
Prentvilla slæddist inn í aug-
lýsingu Flugfélags Islands á
baksíðu í síðasla blaði. — Þar
stóð, að flogið væri á hverjum
degi milli Akureyrar og Skandi-
navíu, en á að vera á einum degi.
— Beðið er velvirðingar á þess-
um mislökum.
Matthíasarhúsið er opið alla daga
nema laugardaga kl. 2—4 e. h.
eftir annað safnað upplýsingum
um atvinnuástand í einstökum
landshlutum, miklu fjármagni
hefur verið varið til atvinnu-
aukningar í formi lána frá at-
vinnuleysistryggingasjóði, at-
vinnubótasjóði og framlöguin úr
ríkissjóði, til vegagerðar og
lagningar síma og rafmagns, en
vandinn hefur kom.ið upp aftur
og aftur í nýjum og nýjum
myndum ef eitthvað bjátar á
um aflabrögð og veðurfar.
Þess vegna er vert að vara við
því, að hætta er á, að kastað
verði á glæ því fjármagni, sem
nú yrði varið til að tryggja á-
framhaldandi rekstur fyrirtækja
éða til stofnsetningar nýrra fyr-
irtækja, ef þær framkvæmdir
yrðu ekki skoðaðar sem liður í
heildaráætlun um uppbyggingu
ákveðinna landssvæða.
Réttur fólks til að velja sér
búsetu í landinu, er einn af liorn
steinum lýðræðis. Slíkum rétt-
indum fylgja þær takmarkanir,
að liinn samfélagslegi kostnaður
við að sjá hverju byggðu bóli
fyrir félagslegrl þjónustu, sem
verði ekki svo úr hófi fram til
lengdar að hann lialdi niðri
þeim lífskjörum, sem þjóðin í
heild ella gæti veitt sér.
formaður, Eiríkur Einarsson
gjaldker.i, Olöf Ríkarðsdóttir rit-
ari, og meðstjórnendur: Ingi-
björg Magnúsdóttir, ísafirði,
Göfugt
Því er oft haldið fram, að nú
á tímum komi það vart fyrir að
barizt sé fyrir hugsjónum, nema
melið sé til peninga hver sú
stund sem unnin er og hámarks-
greiðsla kom.i fyrir.
Því miður er allt of mikill
sannleikur í þessari fullyrðingu
fólginn, enda oft kvartað undan,
hve erfilt sé að/fá fólk til að
sinna störfum er iúla að félags-
málum, enda bera þess merki
ýmis félagsmálastarfsemi, má
þar lil nefna, verkalýðsfélög, o.fl.
Því er það gleðilegt og upp-
örfandi þegar verkin tala um
hið gagnstæða.
Eilt slíkt dæmi eru Sumarbúð-
ir K.F.U.M. og K. við Hólavatn
í Eyjafirði. Þær eru táknrænn
minnisvarði um það, að enn sé
til á Islandi fólk, er trúir á hug-
sjóiiir án þess að spyrja: Hvað
fæ ég í vinnulaun?
Enn gleðilegra er það, að hér
er um að ræða ungt fólk, sem
offrað hefur frístundum sínum
Miklar og stöðugar breytingar
liafa átt sér stað á búselu í land-
inu, ei tilfærsla fólks hefur átt
sqr stað stjórnlaust. Miklu æski-
legra væri, ef unnt reyndist að
beina þessum brevtinguin til á-
kveðinnar átlar, til staða, sem
undangengnar rannsóknir bentu
til að væru vel til búsetu fallnir
og ástæða þætti til að byggja
upp skipulega.
Peningaekjur skipta ekki öllu
máli, félagslegar aðstæður vega
þyngra og þyngra á metunum.
Bælt fjárhagsleg afkoma gelur
liaft öfug áhrif en lil var ætlazt,
ef þáttur liinna félagslegu þarfa
er vanmelinn, ef skilyrði eru
ekki um leið sköpuð til að njóta
þeirra lífsþæginda, sem auknar
peningatekjur kalla á.
Fyrirheit, sem nú hefur verið
gefið um framkvæmdasjóð strjál
býlisins, er vísbending um að nú
sé að skapast aðstaða til að gera
samstillt átak í þessum efnum.
Ef Vestfjarðaáætlunin, sem
fyrst í stað fjallar um úrbætur
í samgöngumálum, yrð.i felld
inn í heildarkerfi, þá mætti telja,
að þegar væri byrjað að fram-
kvæma þær tillögur, sem hér eru
settar fram.
Adolf Ingimarsson Akureyri,
Jón Þór Buch Húsavík, Sigurð-
ur Guðmundsson Reykjavík, Al-
bert Magnússon Sauðárkróki.
fordœmi
í þágu slíks nauðsynjaverks, sem
Sumarbúðirnar við Hólavatn
vissulega eru, og væntanlega
taka forráðamenn barna hér á
Akureyri þeim opnum örmum og
leyfa börnum sínum að njóta
friðsældar í fögru umhverfi
Hólavatns, í forsjá fólks er
vissulega má treysta, það sann-
ar sá minnisvarði er það hefur
reist hugsjónum sínuin, að öllu
leyti í sjólfboðavinnu.
Þannig verk eiga ekki að
liggja í láginni, þau orka lil
bjartsýnis og veikja þau rök,
sem mæla, að allir dansi nú villt-
an dans kringum gullkálfinn og
hver æskumaður eyði liverri
tpmstund sem gefst í dans og
vín.
Þess vegna ættu sem flestir að
leggja leið sína fram Eyjafjörð
og staldra v.ið hjá Hólavatni. þar
sem Sumarbúðir K.F.U.M. og K.
vitna um óeigingjarnt starf og
göfugt, unnið af æskufólki i
höfuðstað Norðurlands.
Landsþing Sjállsbjargar