Alþýðumaðurinn - 16.09.1965, Blaðsíða 5

Ríkisvaidinu ber að veita íslenzkum iðnaði nokkurf
öryggi, er felst í hömlum á innflufningi iðnaðarvara
Litið inn í Lindu og rabbað í flýti við
EYÞÓR H. TÓMASSON, forstjóra
¥vAÐ getur verið dálítið spennandi að vera ókunnugur í bænum
* og hlusta svona útundan sér á tal fólksins um menn og mál-
efni. Eitt af Jiví sem ég varð fljótt áskynja um var það, að fólk
var ekki sammála um, og hefi oft heyrt rifrildi um, var Eyþór for-
stjóri í Lindu. Sumir telja hann næstan guði almáttugum, en aðrir
líkan húsbóndanum í neðri staðnum, og að vonum, því að ég hefi
alltaf verið lítill stærðfræðingur og því aldrei fundið þversumm-
una út úr þessum tveimur andstæðum.
Því var það mér svolítil þol-
raun er ég hringdi í Eyþór for-
stjóra í fyrsta sinni í eftir-
grennslan um auglýsingu, hvort
ég mundi finna í mæli hans
mildi guðs allsherjar — eða
grimmd djöfulsins, — en ég
fann hvorugt, heyrði aðeins
fremur geðþekka rödd er bauð
mér tvær auglýsingar frá Vega-
nesti og af þeim sökum þótti
mér ofurlítið vænt um hann
(emem, matarást, myndi hiksta
í gömlum vini mínum), en
basta, ég sendi honum ekki
blaðið í þetta sinn.
Jæja, en svo óx alltaf löngun
mín að lita Eyþór forstjóra og
ríki hans og kl. 4 síðdegis á
þriðjudag nú í vikunni banka
ég á dyr forstjórans út í Lindu.
„Kom inn, er sagt“. Stundin
er runnin upp og sjá, við skrif-
borðið situr bara venjulegur
maður, án dýrðarljóma sem ég
þekki frá Biblíumyndum, og
líka án horns og hala, ég man
ekki hvar ég hefi séð þær. Hér
lít ég bara geðþekkan mann,
dökkhærðan, er ég finn að ég
get rætt allan skrattann við, ef
ég kæri mig um að láta ósvífn-
ina ráða. Eyþór í Lindu er
ósköp venjulegur maður alveg
eins og Jakob í KEA og Skarp-
héðinn í Amaro. í fullvissu
þeirrar staðreyndar læt ég fara
vel um mig í mjúku hægindi í
bjartri og rúmgóðri skrifstofu
forstjórans. Hann er ljúfmann-
legur og segir að ég sé ritstjóra-
legur, en ég kann ekki -við að
segja að mér finnist hann of
mannlegur, en tek í staðinn upp
risspappír og upphef spurning-
ar.
— Mér er sagt, Eyþór, að þú
sért umsvifamesti og „stærsti"
kaupsýslumaðurinn hér á Ak-
ureyri.
— Nei, það er nú ekki rétt,
en kannski með þeim stærstu,
en verksmiðja mín mun vera sú
stærsta og glæsilegasta sinnar
tegundar hér á íslandi og ég
mun láta sýna þér verksmiðjuna
á eftir.
— Ég þakka fyrir, en hver er
þá stærsti bissnismaðurinn?
— Því vil ég ekki svara, en
ég mun vera með þeim stærstu.
— Er gott að vera kaupsýslu-
maður á Akureyri árið 1965?
— Já, ég vildi segja það. Ég
vildi ekki skipta á Akureyri og
Reykjavík.
Eyþór H. Tómasson.
— Og hvers vegna?
— Ég held að vinnist á allan
hátt betur hér en í Reykjavík,
það er á einhvern hátt allt ör-
uggax-a hér en þar, og skal ég
þó segja þér að um 60% af
framleiðsluvörum Lindu fara á
mai'kað í Reykjavík og á Suð-
urlandi og þar af leiðandi leggst
á mikill flutningskostnaður er
eigi fæst bættur í hærri álagn-
ingu, en viltu skýra frá því að
án undandráttar að ég tel vel-
gengni Lindu fyrst og fremst
hafa byggst á ágætu starfsfólki,
frá því fyrsta að verksmiðjan
tók til starfa.
(Innan sviga. Heyr starfsfólk
Lindu boðskap verkstjói'ans),
en án sviga vill falleg stúlka úr
Lindu segja mér í trúnaði
hvernig henni líkar við forstjór-
ann. Má vera í umslagi merkt
trúnaðarmál.
Þetta var hugdetta en svo
skal spyi-ja áfram og næsta
spui-ning skal vera.
— Ertu ánægður með núver-
andi ástand?
— Ekki get ég nú sagt það,
framleiðsluvöi'ur Lindu eru
háðar verðlagseftirliti og við
höfum ekki fengið hækkaða
álagningu nú um tveggja ára
skeið við höfum mætt þessum
ei-fiðleikum með meiri vélvæð-
ingu er þýtt hefir færra stai'fs-
fólk og kannski er það sem koma
skal. Einnig hefur það valdið
okkur nokkrum ei'fiðleikum,
næsta hömlulaus innflutningur
á þeim fi'amleiðsluvörum er
Linda framleiðir.
— En þið Sjálfstæðisflokks-
menn predikið að sáluhjálpin sé
ótakmai'kað vei'zlunarfrelsi.
— Veit ég vel, en á meðan
íslenzkur iðnaður er í deiglunni,
þá þarf hann nokkurrar vernd-
ar við.
Nú glottir sósíalistinn í mér,
en vona að forstjói'inn hafi ekki
séð púkann.
— Ertu þá á móti fi'jálsum
innflutningi, Eyþói', er næsta
spurning mín, eftir að ég hefi
náð að fela sósíalíska glottið,
skiptir engu, hvort það hefir
verið í Emilsætt eða Hannibals,
eða þá sameiningartákn hinna
vinnandi stétta á sama degi og
norskur vei'kalýður bíður ósig-
ur fyrir sameinuðum öflum í
ætt framsóknar og Sjálfstæðis-
flokks hér upp á íslandi studdir
af rýtingsstungum kvíslinga og
kusiena.
— Já, segir Eyþór á meðan
íslenzkur iðnaður er þetta ung-
ur ber íslenzku ríkisvaldi að
veita honum nokkui’t öryggi er
felst í nokkrum hömlum á inn-
flutningi á erlendum iðnaði, en
þá er okkur hefir veitst nokk-
urt svigrúm, munum við eigi
biðjast griða, þá mun íslenzkur
iðnaður vera búinn að sanna
tilverurétt sinn.
Ég er hér samþykkur Eyþór
forstjóra og af þeim sökum
sliðra ég sverðið og finn að í
þessu atriði erum við bræður —
sameining sósíalisma og kapíta-
lisma. En ég finn a-5 ég er að
spilla dýi-mætum tíma forstjór-
ans, því síminn hringir í sífellu,
og því skal nema staðar. Og þó
aðeins ein spurning enn.
— Hvernig fórstu að verða
svona ríkur Eyþór?
— Því get ég ekki svarað full-
komlega. Kannski var það
heppni og líka dugnaður, en
fyrst og fremst ágætt stai'fsfólk.
Það hefir aldrei brugðizt mér.
Og þetta eru lokaorð forstjói'-
ans og í þeim finn ég að ís-
lenzkir kapítalistar og bisnis-
menn virða enn ósvikular
vinnufúsar hendur.
Handtak Eyþói's forstjóra er
þétt og hlýtt og ég finn flögra
væntumþykju fyrir brjóst mér
í þeirri vissu að hann sé hvoi'ki
guð né djöfullinn, heldur réttur
og sléttur íslendingur er hafði
ekki málungi matar ái'ið 1930,
og þess vegna hlýtur forstjóri
Lindu að vera svolítið skiln-
ingsríkur kapítalisti og í þeirri
trú kveð ég hann með þakklæti
og við hlið vei'kstjói'ans Ey-
steins Árnasonar geng ég um
bjarta og rúmgóða vinnusali
Súkkulaðs vei'ksmiðjunnar
Lindu þar sem ég hlýði á út-
skýringar vei'kstjórans um hlut-
verk og þýðingu hinna ýmsu
véla og guð komi til, hve freist-
andi væri það eigi að dýfa
sleikiputta niður í ilmiþrungna
súkkulaðishi-æru, en þó í trún-
aði skal frá skýi-a, að það feg-
ursta er ég sá í Lindu var veit-
ingasalur stai'fsfólksins, þar
sem allt vitnaði um, að atvinnu-
rekandinn væri þess vel vitandi,
að góður aðbúnaður starfsfólks-
ins væri sterkasta stoðin undir
atvinnurekstri hans.
Eysteinn verkstjóri sýnir mér
bjarta og rúmgóða vinnusali og
ég fæ vitneskju um það, að
kannski, á þessari sömu
stundu og ég rabba við hann,
er barn úti í Austurríki, blóma-
rós í Danmöi'ku eða milljónei'i
í New YORK að gæða sér á
gómsæti frá Eyþóri í Lindu. —
Og þá er ég labba út úr ríki
Eyþórs með súkkulaðipakka í
hendinni verð ég að viðui'-
kenna, þó ég sé sósialisti, að
Akureyri er akkur í að eiga
Eyþór forstjóra. s. j.
ÚR BRÉFUM TIL
BLAÐSINS
OKKUR ELDRI AD
KENNA
ALÞÝÐUMAÐUBINN mun
öðru hvoru birta kafla
úr bréfum, er blaðinu ber-
ast, en þó aðeins að fengnu
leyfi bréfritara.
í þessu blaði hefur Jó-
hannes Guðmundsson á
Húsavík orðið, og um leið
skal tekið fram, að blaðið á
honum margt gott að gjalda.
Aðeins skal benda á hér, að
Jóhannes hefir verið einn
af dugmestu útsölumönnum
blaðsins og sendir Alþýðu-
maðurinn honum heila þökk
fyrir.
Hér hefir Jóhannes orðið:
EG þakka þér hressilegar
gi'einar og hispui'slausar
um ýmis málefni. Sérstak-
lega þótti mér vænt um
gi'einar þínar um bindindis-
málin og hvei’nig þú tókst
þar svari unglinganna.
Það er ómótmælanleg stað
reynd, að di'ykkjuskapur
unglinga er eldri kynslóð-
inni að kenna. Stundum, og
líklega allvíða, gefa foreldr-
ar böi'num sínum illt for-
dæmi, hvoi't sem er með hóf-
di'ykkju eða ofdrykkju.
Aðrir foreldrar ráða ekki
við verkefnið, þrátt fyrir
fulla viðleitni og bezta vilja,
því tízkan er það vald, sem
ekkei't fær staðizt, ekki sízt
hálfþroskuð og nýjungagjörn
æska. Enda er hún um-
kringd af gi'áðugum hræ-
fuglum, sem leitast við að
hremma hina — stundum
alltof auðfengnu aura, —
sem hún hefir milli handa.
Og svo eru félagai-nir, sem
teknir eru til fyrirmyndai',
oft einhvei’s konar vanmeta-
kindur, „kaldir kai'lar“, er
slá um sig og þykjast vera
stórir. — En nóg um það.
Ég kemst alltaf í hita, þeg-
ar ég minnist á þessa hluti,
enda tel ég áfengismálin
langsamlega erfiðasta bölið,
sem þjóðin á nú við að
stríða.