Alþýðumaðurinn - 18.11.1965, Blaðsíða 5

Mér líkar vel við fólkið í sjálfu sér og ég á
ekki í neinum útistöðum við það
AM ræðir við
RÓSBERG
G. SNÆDAL
rithöfund
JÓL NÁLGAST ÓÐTJM og bókaútgefendur og skáld minna okkur
á þessa staðreynd og víst er ánægjulegt að fá góða bók upp í
hendur. Tvö akureyrsk skáld liafa nú þegar sent frá sér nýjar bæk-
ur, þeir Bragi Sigurjónsson og Einar Kristjánsson og AM hleraði
það að þriðji Akureyringurinn myndi innan nokkurra daga bætast
í liópinn Rósberg G. Snædal, er sumir kalla Káin annan og þar sem
við rákumst á hann af tilviljun nú fyrir nokkrum dögum, þótti
okkur upplagt að „plata“ hann í örlítið viðtal við AM og tók skáld-
ið því með sinni alkunnu ljúfmennsku og við verðum að játa það,
að okkur kom mjög vel saman. AM telur óþarft að kynna Rósberg,
því hann hefir sjálfur gert það í gegn um skáldskap sinn og upp-
hefst því hér viðtalið.
Hvað margar bækur hefir þú
samið Rósberg?
Þetta er tíunda bók mín, kom
ið hafa út eftir mig 2 Ijóðabæk-
ur, einnig ferðaþættir og smá-
sögur. Stærsta verk mitt tel ég
vera Fólk og fjöll.
En hvort er það laust mál eða
bundið, er þessi nýja bók þín
inniheldur?
Það eru 10 smásögur og það
er Ægisútgáfan í Reykjavík, er
gefur hana út en hún er prent-
uð í Prentsmiðju Björns Jóns-
sonar og heitir hún Vestanátt.
Hvers vegna það?
Þrennt má tiltaka í sambandi
við það nafn. í fyrsta lagi heitir
ein sagan það, í öðru lagi er ég
að vesian og svo í þriðja lagi
virðist vestanátt ríkjandi núna.
Þú ert húmoristi mikill. Er
létt yfir þessum sögum?
Nei og já. Það eru að vísu í
bókinni sögur, er eingöngu geta
talist gamansögur og er ekki
ætlað annað, en flestar sögurn-
ar eru blandaðar alvörunni og
eru þá í hæsta lagi grátbros-
legar.
Ég hefi heyrt þig nefndan
Káinn annan. Hvað segir þú um
það?
Ég er nú hræddur um að ég
kafni undir því nafni. Gaman-
sögur mínar eru skrifaðar eftir
pöntun og sumar hverjar stað-
bunanar og tímabundnar af
þeim sökum. Már er eðlilegra
að bregða fyrir mig gamni í
ljóði eða stöku, en slíkt verður
þá eðlilega til á stundinni, en
ekki að yfirveguðu ráði.
Þú ert í eðli þínu glaðsinna
maður?
. Já, ég var það og er það að
vísu enn, annars slævir nú ald-
ur og ýmiskonar lífsreynsla
gleðitilfinningu manna.
Yrkir þú af andlegri þörf, eða
Skrúðsbóndinn er alvarlegt
leikrit, þar sem höfundurinn
tekur til meðferðar leikinn um
mannssálina milli hinna góðu
og illu máttarvalda en hefur
ævintýrið, þjóðsöguna um
Skrúðsbóndann, að umgjörð.
Tónlist er mikilvægur þáttur í
leiknum, og ef til vill sums stað-
ar meira atriði en orðin sjálf.
Þegar Skrúðsbóndinn var leik
inn hér í fyrsta sinn fyrir 24 ár-
um setti Ágúst Kvaran leikinn
á svið. Er lítill vafi á, að smekk-
vísi hans og kunnátta á því
sviði, gerði það fært að sýna
leikinn þá, og naut höfundur
mikils styrks frá leikstjóranum
við síðasta frágang leiksins. Má
því með sanni segja, að þessir
tveir listamenn, Björgvin og
Kvaran, hafi skapað sýninguna
af löngun til þess að verða
frægur?
Ég svara þessu áreiðanlega af
fyrra tilefninu. Ég fæddist víst
með þessum ósköpum, að skrifa
og yrkja a. m. k. man ég ekki
eftir mér öðruvísi. Mig hefir
aldrei dreymt mikla frægðar-
drauma. Ég hefi líka alltaf ver-
ið umkomulaus maður með
enga bakhjarla. Hitt þykir mér
ákaflega vænt um ef einhver
hefir gaman af mér. Ég meina
því sem ég skrifa.
En hvemig hefir þér nú ann-
ars líkað Iífið og fólkið?
Mér líkar vel við fólkið í
sjálfu sér og á ekki í neinum
útistöðum við það. En mér leið-
ist ýmislegt sem hæst ber í lífi
okkar í dag. Mér leiðist peninga
kapphlaupið, af því að ég veit
það, að á þeim hlaupum gleym-
ir margur að lifa sínu eðlilega
lífi, hann selur sálarró sína fyr-
ir gólfteppi og ísskáp, en gleym-
ir því er Einar Benediktsson
lagði áherzlu á „Aðgát skal höfð
í nærveru sálar“.
Þú ert þá svolítið raunsær
þrátt fyrr léttlyndið?
Ætli þetta teljist ekki fremur
óraunsæi nú í dag. Ég er að
verða íhaldssamur með aldrin-
um.
Það eru allmörg skáld hér á
Akureyri. Hvað viltu segja mér
í sameiningu. Aftur setur Ágúst
Kvaran leikinn á svið nú, en
með nýjum leikendum sem
vænta má. Er heildarsvipur
sýningarinnar því harðla líkur
því, sem hann var áður, og hún
unnin af sömu vandvirkni. Vafa
samt er, hvort unnt er að breyta
miklu til, en ef til vill hefðu
meiri breytingar gefið leikend-
um aukið svigrúm.
Heiði, prestsdótturina á Hólm
um, leikur Þórey Aðalsteins-
dóttir. Gerir hún hlutverkinu
góð skil, og sýnir nú betur en
nokkru sinni fyrr, að góðs má
af henni vænta sem leikkonu.
Hlutverkið er erfitt og tekst
henni jafn vel að sýna ungu
stúlkuna í meðlæti og mótlæti.
Skrúðsbóndann leikur Marinó
Þorsteinsson. Tekst honum
frá kollegum þínum. Haldið þið
ekki hópinn?
Jú, það má segja það. Hvað
elskar sér líkt eins og máltæk-
ið segir. Við þekkjurpst náttúr-
lega allir, sem stunda þessa list-
grein. Frá tveimur þeirra hafa
nú þegar komið út nýverið
ágætar bækur. Á ég þar við
Braga Sigurjónsson og Einar
Kristjánsson, og frá Guðmundi
Frímann kom bók á fyrra ári,
og nú ætli að Heiðrekur og
Kristján komi þá ekki með kút-
inn að ári.
Nú finnst þér ekki að Akur-
eyringar haldi nokkuð hlut sín-
um gegn Stór-Reykjavík, hvað
andlega framleðslu snertir?
Jú, áreiðanlega miðað við
fólksfjölda, eins og tamt er að
segja nú.
r Rósbeg, þú sendir nú lesend-
um AM eina stöku í lokin?
Ja, ég veit nú ekki, en þó
finn ég að þetta er ekki afsvar
og ýti að skáldinu penna og
blaði og Rósberg skrifar:
Mönnum drottinn miðlar yl
má þess vottinn kenna.
Víst er gott að vera til
vegarspotta þenna.
Svo þökkum við Rósberg fyr-
ir innlitið og spjallið og AM
sendir honum heillaóskir með
nýju bókina. s. j.
ágætlega í seinni hluta leiksins,
en skortir nokkuð á um glæsi-
leika hins unga manns í fyrri
hlutanum.
Grímu, þriðja höfuðhlutverk-
ið, leikur Björg Baldvinsdóttir.
Hefir þeirri ágætu leikkonu oft
tekizt betur, og virðist sem hlut-
verk af þessu tagi hæfi henni
ekki.
Jóna, fósturdóttir prestsins,
var prýðilega leikin af Guð-
laugu Hermannsdóttur, er þó
vandasamt að gera nokkuð úr
því hlutverki á leiksviði.
Fleiri hlutverk verða ekki
rakin hér, en yfirleitt var vel
með þau farið eftir því sem efni
stóðu til, og allur heildarsvipur
leiksins misfellulaus frá upphafi
til enda.
Leiktjöldin gerði Aðalsteinn
Vestmann og eru þau hin prýði-
legasta umgerð um þenna' stór-
brotna leik.
Þegar Skrúðsbóndinn var leik
inn hér fyrir nær aldarfjórð-’
ungi, var hann sóttur með af-
(Framhald á blaðsíðu 2). t
STAKAN
okkar
VIÐ HEFJUM þáttinn í dag
með vísu „kindamannsins“,
er við lýstum eftir í síðasta
blaði. Það lét að vísu nærri að
við freistuðumst til að týna vís-
unni í annað sinn, vegna þess
að rödd ,,kindamannsins“ er svo
geðþekk að unun er á að hýða,
a. m. k. fer hún vel í síma. Þökk
fyrir vísuna „kindamaður“, en
kannski við eigum eftir að
heyra rödd þína seinna. Vísa
„kindamanns" er svar til
„kvennamanns“ í tilefni af vísu
hans í gangnamannaskýlinu í
Skíðadal.
Fyrst úr þínum greipum ganga
I; gangnamaður sérhver ær,
;; sleipar varir velgju af vanga
;; vart þér bíður nokkur mær.
j! Hér koma þrjár vísur eftir
!;ingu Skarphéðins á Blönduósi,
!; og látum við skýringar höfund-
;;ar fylgja. Ekið fram hjá Staupa
!;steini í Hvalfirði en áður var
; i þar áð og drukkið staup.
; Við þig kannast varla neinn
j; vaktir áður kæti.
j; Þarna ertu Staupasteinn,
;! stendur á höllum fæti.
j; Var á leið til Akureyrar í
;i„rútu“. Gerðist þá stúlka svo
!! ástleitin við bílstjórann, að sum
!! ir héldu að hann hlyti að aka út
; af því Amor var setztur á milli
; þeirra. Sendi ég þá stúlkunni
; þessa vísu.
! Mörg er snótin æði ör
; eyðir hótum, blíð og fyndin.
; Eldi skjóta augun snör —
! undirrótin, það er syndin.
; Færðist þá þögn yfir í fram-
; sætinu, og fékk ég kuldalegt til-
! lit frá dömunni. En nú voru all-
! ir öruggir í bílnum. Ferðalúnir
;fætur, nefnir Inga þessa vísu.
! Þegar ég heyri Drottins dóm
! dragnast neðri veginn.
I Mætti ég vera á mjúkum skóm
; mikið yrði ég fegin.
! Við þökkum Ingu fyrir stök-
; urnar, og væntum þess, að AM
; eigi vináttu hennar í framtíð-
; inni.
S. D. kveður þessar vísur.
; Dægrin kveðja björt og blá,
! bliknar rósaletur.
! Yfir fjöllin grettu-grá
! gægist dimmur vetur.
! Hann vill láta huga manns
! harma á hverjum degi.
! Liggur milli ljóss og hans
; Lónsbrú skökk á vegi.
; Kveðjum við svo í dag. Ver-
■ ið þið sæl að sinni.
Skrúðsbóndinn frumsýndur
Leikendum og leikstjóra vel fagnað
EINS OG GETH) var í síðasta blaði hafði Leikfélag Akureyrar
frumsýningu á Skrúðsbóndanum sl. fimmtudag. Var þar hús-
fyllar og leikendum og leikstjóra fagnað með ágætum. Þá var einn-
ig frú Hólmfríður ekkja Björgvins hyllt af Leikfélaginu og leik-
húsgestum.