Alþýðumaðurinn - 17.02.1966, Síða 5

ÞaS gelur ekki veriS neinum vafa undirorpiS,
búnaSur á Islandi á sina framlíS svo lengi sem Islend-
ingar verSa lil
AM ræðir við Jóhannes Sigvalda-
son, liceniat
MÁ MARGA, já og líka trygga lesendur vítt um sveitir Norð-
urlands. Því vildi AM sýna það, að haldlítill er sá áróður
andstæðinga, að málgögn Alþýðuflokksins áfslandi séu fjandsam-
leg landbúnaði og því birtir AM með sannri ánægju viðtal, að
þessu sinni við Jóhannes Sigvaldason, liceniat, forstöðumann Efna-
rannsóknarstofu Norðurlands. AM hefur fundið það, að við starf
hins unga menntamanns eru bundnar miklar vonir. Jóhannes er
fæddur að Hofsárkoti í Svarfaðardal, 2G. ágúst 1936, sonur hjón-
anna -Margrétar Jóhannesardóttur og Sigvalda Gunnlaugssonar.
Jóhannes tók búfræðipróf frá Bændaskólanum á Hólurn, varð
búnaðarkandídat frá Hafnarháskóla 1960, en framhaldsnámi lauk
hann frá sama skóla árið 1964. Kvæntur er Jóhannes Kristínu
Tómasdóttur frá Reykjavík.
Það hefur kannski verið
ánægjulegra fyrir undirritaðann
að eiga þetta viðtal við Jóhann-
es, sökum þess að hann er Svarf
dælingur, en eigi meira um það.
En þó skal því við bæta að
Jóhannesi hefh’ verið falin fleiri
störf en þetta eitt. Hann er kenn
ari við Menntaskóla Akureyrar,
formaður Stúdentafélags Akur-
eyrar og ritstjóri Ársrits Rækt-
unarfélágs Norðurlands. En hér
skal hætta og hefja viðræður.
Viltu segja mér, Jóhannes frá
starfsemi og verkefnum Rann-
sóknarstofu Norðurlands síðan
hún tók til starfa?
Já, eins og kunnugt er gekkst
Ræktunarfélag Norðurlands fyr
ir stofnun efnarannsóknarstofu
á Akureyri. Var sú ákvörðun
tekin á aðalfundi Ræktunarfé-
lagsin's árið 1963. Tilgangur með
stofnun þessarar efnarannsókn-
arstofu er sá að taka til efna-
greiningar sýnishorn af jarð-
vegi og fóðri og nota þær niður
stöður til hjálpar við áburðar-
notkun og steinefnagjöf búfjár.
Ég var ráðinn til starfa haustið
1964, og fór fyrsta árið að méstu
í undirbúning undir framtíðar-
starfið, svo sem í kaup á tækj-
um og koma þeim fyrir, og þá
einnig að skipuleggja efnarann
sóknirnar. Efnagreiningar hóf-
ust síðan haustið 1965, og var
þá byrjað að vinna úr heysýnis
hornum, sem safnað var sum-
arið 1965. Að því loknu var byrj
að á jarðvegssýnishornum, og
stendur efnagreining þeirra yf-
ir nú.
Viltu skýra aðeins fyrir les-
endum AM þessar efnagrein-
ingar?
Athugað er í jarðvegi inni-
hald af nýtanlegum fosfór og
kalí og út frá þeim niðurstöð-
um gefnar ábendingar til bænda
um hversu mikið þeh eiga að
bera á af téðum efnum. Auk
þessa er mælt sýrustig jarðvegs
ins, þar sem nauðsynlegt er að
fylgjast með hvort það er
óheppilega lágt og einnig sv<?
unnt sé í framtíðinni að fylgj*
ast með hvernig sýrustig breyt-
ist við þá ræktun og þá áburðar
notkun sem tíðkuð er. í fóðri
er athugað steinefnamagn, sér-
staklega kalk og fosfór en einn-
ig magnesíum, kalí og natríum
og reynt er að gefa bændum
upplýsingar með niðurstöðum
efnagreininganna, hvort of eðaj
van er í fóðrinu, eftir því sem
þekking leyfir.
Er hægl að segja frá einhverj
um niðurstöðum nú þegar?
Að sjálfsögðu er ekki hægt að
segja, að um stórar niðurstöður
sé að ræða enn sem komið er.
Þó má geta þess, að svo virðist
sem kalímagn í heyi sé oft full-
hátt og þá venjulega fylgir lágt
magnesíummagn, en það getur
haft alvarlegar afleiðingar ef
kýr eru jóðraðar á slíku fóðri.
Er ríkjandi áhugi hjá bænd-
um fyrir þessum rannsóknum?
Já, mér hefur virzt það a. m.
k. hjá forustumönnum þeirra,
að einlægur áhugi sé
fyrir starfseminni, og að aðrir
bændur, sem ég hefi náð til hafa
sýnt áhuga. E. t. v. er áhuginn
of mikill.
Hvers vegna það?
Bændur búast e. t. v. við of
miklum árangri, að efnagrein-
ing sé allsherjar lausn. En hún
getur aðeins orðið sem aðsfoð
við takmarkaða þætti landbún-
aðarins þ. e. a. s. áburðarnotkun
og steinefnagjöf a. m. k. fyrst
um sinn
Hafa sýnishorn borizt víða að
til rannsóknar?
Að Ræktunarfélaginu standa
allar sýslur í Norðlendingafjórð
ungi og það var reynt að taka
heysýnishorn af öllu svæðinu.
Töku þeirra framkvæmdi ég
sjálfur. Aftur á móti sjá bún-
aðarsamböndin í hverri sýslu
um töku jarðvegssýnishoma og
bárust á árinu 1965, sýnishorn
úr öllum sýslum fjórðungsins,
að undantekinni Vestur-Húna-
vatnssýslu. Samtals bárust um
1750 jarðvegssýnishorn.
Jóhannes Sigvaldason.
Þú stundaðir nám í Dan-
mörku. Stendur ekki danskur
landbúnaður mun framar en sá
íslenzki, hvað vísindi og tækni
snertir?
Ég vildi aðeins svara þessari
spurningu út frá mínu starfi.
- BJORINN
(Framhald áf blaðsíðu 8.)
tímum saman neytir áfengis „í
hófi“, er geigvænlega afkasta-
mikill í því að baka sjálfum sér
heilsu- og fjárhagstjón. Á þá
hlið málsins mætti franska frétt
in minna okkur. Að öllu saman
lögðu svara ég: Það kann að
vera, að bjórmn sé skárri en
brennivínið — betri er hálfur
skaði en allur — eða hvort er
betra að drepa sig á bráðdrep-
andi eða seigdrepandi eitri?
Þá vík ég að fyrri spurning-
unni. Ég tel víst, að bjórinn
komi fyrst og fremst til viðbót-
ar sterku vínunum. Þótt hann
komi að einhverju leyti í stað
þeirra, kemur þar á móti, að
hann verður í fleiri eða færri til
fellum beinlínis til að auka
neyzlu sterku vínanna. Allt
mun þetta eiga sér stað, ef land
ið er opnað fyrir bjórnum, því
er auðvelt að spá, en hitt er
erfiðara, að rökstyðja spá mína
um heildarútkomuna. Ég vil að
eins spyrja hvern og einn: Hvað
um þá, sem þú þekkir persónu-
lega og neyta víns — sumir í
hófi og sumir í óhófi. Er lík-
legt, að þeir hætti því allt í
einu og láti sér nægja bjórinn,
ef þeir eiga kost á honum?
Kjartan Jónsson.
Grundvöllurinn fyrir jarðvegs-
efnagreiningu er miklu traust-
ari hjá Dönum. Þeir búa þar
að gömlum rannsóknum. Hér á
landi er þetta allt í uppbygg-
ingu. Auk þess njóta Danir
þess, að þeir eru miklu fleiri
og hafa þó mun minna land
til þess að rannsaka, en við Is-
lendingar.
En hver er trú þín á framtíð
landbúnaðar á íslandi?
Það getur ekkj verið neinum
vafa undirorpið, að landbúnað-
ur á íslandi á sína framtíð svo
lengi sem íslendingar eru til.
Hitt er annað mál að landbún-
aðarhættir breytast, meii’i
tækni verður notuð, vísindaleg
þekking kemur meira og meira
í stað gamallar reynslu.
Þú ert bjartsýnn á framtíðina,
hvað starf þitt áhrærir?
Ég hlýt að vera bjartsýnn.
Það er gott að vinna fyrir norð-
lenzka bændur og verkefnin
virðast vera óþrjótandi.
Lengra verður viðtal okkar
Jóhannesar ekki. AM. þakkar
honum fyrir skýr og ákveðin
svör. Færir honum jafnframt
heillaóskir sínar með starfið við
Efnarannsóknarstofu Norður-
lands og AM .væntir þess af
bjartsýni og trú á íslenzkan
landbúnað að norðlenzkar sveit
ir, já, og þá Norðurland í heild,
megi sem lengst njóta starfs-
krafta Jóhannesar Sigvaldason-
ar, liceniat, frá Hofsárkoti í
Svarfaðardal. s. j.

N
MINNINC
Hallgrímur Einarsson á Urðum
Fæddur 6. júlí 1888 - Dáinn 15. janúar 1966
HÉR verður ei nein ævisaga
sögð, aðeins þakkað hlýlegt
bros og þétt handtak, er all
umdeildur farkennari í Svarfað
ardal hlaut eitt sinn að vegar-
nesti frá Hallgrími á Urðum.
Stundum getur eitt handtak og
heiðríkja í augum og hlýtt bros,
orðið auður þreyttum vegfar-
anda. Víst man farkennarinn
það enn, hve hlýtt og gott var
að koma í Urði, eftir að geng-
inn var Skíðadalur og Dælis-
háls um Prettalág í leið að Urð-
um, en erindi hans að þessu
sinni var að komast í síma, og
tilkynna bróður sínum búsett-
um í Reykjavík lát föður þeirra.
Það er gott að eiga ljúfar minn-
ingar, og þá eigi sízt er hregg
nístir og víst er munuð enn
hlýjan er þá andaði frá Urða-
heimili, bæði frá yngri og eldri
hjónum, hlýju sem er geymd
en ekki grafin. Ég sá Hallgrím
aðeins nokkrum sinnum og því
voru kynni lítil, en það er sagt
að það sé næsta mannlegt að
hnýta í náungann, og þeim
mannlegheitum eru Svarfdæl-
ingar, eflaust ei undanskyldir,
en þó minnist ég eigi nokkurn-
tíman hafi ég heyrt Hallgrími
á Urðum hallmælt í mín eyru.
En mér hefur ætíð fundist fram
á þennan dag það gull gróm-
minnst, er ég hefi fundið í sigg-
grónum höndum íslenzkra al-
þýðustétta, bóndans í dalnum,
sjómannsins er berzt við brim
skafla eða verkamannsins á
eyrinni, og ég veit að Hallgrím-
ur á Urðum var í hópi aðálsins
í þeirri traustu fylkingu. Ég veit
að saga Hallgríms og konu hans
mun hafa verið sviplík baráttu-
sögu minna eigin foreldra, bar-
átta við áhyggjur kreppuára, þá
er torsótt glíma var háð fyt'ir
frumstæðustu mannréttindum.
Árið 1915 kvæntist Hallgrim-
ur eftirlifandi konu sinni Soffíu
Jóhannesardóttur frá Hærings-
stöðum, og bjuggu þau sín
fyrstu búskaparár að Þorsteins-
stöðum, en síðan lá leið þeirra í
Klaufabrekkukot, en árið 194G
fluttu þau hjón með syni sínum.
og tengdardóttur að Urðum og
þar lauk ævidegi Hallgríms
þann 15. janúar sl.
Þau Hallgrímur og Soffia
eignuðust 3 börn, 1 son og 2
dætur, sem öll eru gift og bú-
sett í Svarfaðardal. Ég bið þau
og móður þeirra að fyrirgpfa
lítil eftirmæli farkennarans, ei<
naut innileika og hlýju á UrSar
heimili á janúardægri 1950. Ég
veit að þar fór drengur góður,
þá er Hallgrímur á Urðum varð
að lúta veldi „sláttumannsins“
mikla, og hér með þakka ég hon
um fyrir gullið ósvikna, er hann
og allt heimilisfólkið að Urðum
lagði í lófa eins göngumóðs veg
faranda í ársbyrjun 1950. Og
hann vill þótt seint sé, láta ykk-
ur vita að enn hefur eigj fallið’
á gullið það, og þá er leitað ei'
á vit minninganna í stormkylju
á þorradægri nú, þá finn ég að
viðmótið er ég mætti þá, er mér,
enn dýrmætt, og af heillri þökk;
sendi ég Hallgrími á Urðum og
ástvinum hans, síðbúna, en þó
þakkláta kveðju. Ég vænti þess
að hún verði numin, svo sem
hjarta mitt þráir. |
Sigurjón Jóhannsson, j