Alþýðumaðurinn - 24.03.1966, Blaðsíða 2

ÖI og
TIiL HVERS eigum við að
brugga hér áfengt öl? Þetta
virðist víst brosleg spurning,
því svarið liggur í augum uppi.
En þá vil ég spyrja annarar
spurningar: Þurfum við að
drekka áfengt öl? Því svara ég
hiklaust neitandi, af eftirfarandi
ástæðum. Þegar okkur þyrstir,
stafar það af því, að líkamann
vantar vatn. Til að svala þorsta,
þarf því aðeins vatn, en hvorki
áfengt öl eða aðra drykki. En
mannskepnan er nú einu sinni
þannig gerð, að vilja sífellt vera
að setja eitthvað ofan í sig,
hvo'rt sem þörf er til þess eða
ekki. Og þegar þörfin er engin
og lystin engin er reynt að búa
hana til með því að blanda ýmis
konar efnum saman við vatnið
til að gera það lystugra og
skapa þannig ímyndaða þörf,
Segja má, að svo lengi sem efni
þessi eru ekki skaðleg líkam-
anum, sé þetta meinlaust. En
þegar farið er að blanda vatnið
eiturefnum, verður öðru máli
að gegna. Slík efni skapa venju-
lega nýja þörf í líkamanum,
þörf fyrir eiturefnið, án tillits
til þarfar líkamans fyrir vatn.
Og sú þörf vex, eftir því sem
eitursins er lengur neytt.
Nú er það vitað mál, að í á-
fengu öli er eitur, deyfilyf, að
vísu ekki í stórum stíl, en nægi-
legum þó til að framkalla smátt
og smátt löngun í áfengisáhrif,
jafnframt eykst þörfin fyrir
meira áfengismagn, til þess að
verða áhrifanna var. Og þá er
farið að neyta sterkari drykkja.
Olið virðist því hinn ákjósan-
legasti skóli til að kenna mönn-
um að drekka, gera þá að
drykkjumönnum, en það virðist
vera það takmark, sem öldýrk-
endur hafa sett sér.
Þetta lítur ósköp meinleysis-
lega út á pappírnum. Það á að-
eins að selja ölið út frá Áfeng-
isverzlun ríkisins. En hve lengi
skyldu þesir boðendur ölfagn-
aðar una því? Hvernig hefur
það farið með áfengisútsöluna,
sem fyrst átti að vera bundin
við stofnunina sjálfa. Hefur
ekki vínveitingastöðum stöðugt
verið fjölgað — jafnvel 3 komn-
ir í höfuðvígi bændamenningar
innar á íslandi? Og alltaf
heimta fleiri og fleiri veitinga-
hús þessi réttindi og telja sig
annars sett hjá í samkeppninni
um aura náungans. Mundi þá
líða á löngu, þar til sjálfsagt
þættj að hafa „meinlaust öl“ á
boðstólum á öllum veitinga- og
gististöðum landsins. Þá vær-
um við líka búnir að koma upp
mjög áhrifaríkum drykkjuskól-
um um land allt, og þyrftum þá
ekki lengur að hafa áhyggjur
út af framtíð unga fólksins í
landinu.
áfengisneyzla
Ýmsir tala um, að við getum
ekki verið þekktir fyrir annað
—en að hafa áfengt öl á boðstól
um eins og frændþjóðir okkar
á Norðurlöndum. En hver er
svo reynsla þeirra af þessum
málum? Það hefur að vísu dreg
ið úr sölu sterku vínanna í bili,
en fljótlega sótt í sama horfið
og áður og ölneyzlan öll bætzt
þar ofan á. Sérstaklega hefir
borið á því hve ölneyzlan hefir
Jóh. Guðmundsson Húsavík.
aukizt af sterkara ölinu t. d. í
Svíþjóð. Sýnir það ljóst, hvert
stefnir í þessum efnum. Danir
hafa um langt skeið drukkið
—sitt áfenga öl, enda drekka þeir
mest allra norðurlandaþjóð-
' anna, og á áfenga ölið vafalaust
sinn þátt í því.
Ein ástæðan til, að við þurf-
um að hafa hér áfengt öl, er
talin sú, að það verði að gera
vegna útlendra ferðamanna.
Þetta tel ég broslega firru. Ég
lít .svo á,.að útlendir ferðamenn
komi hingað yfirleitt til að
skoða sig um og sjá landið, en
ekki til að þamba hér áfengt öl.
Og séu þeir þau flón að líta nið
ur á hina íslenzku þjóð fyrir að
hún skuli ekki alls staðar hafa
áfengi til reiðu handa þeim, þá
getum við látið okkur það í
léttu rúmi liggja og þá einnig
verið án áuranna þeirra. Og ég
spyr í alvöru: Vilja menn fórna
íslenzkri æsku og framtíðar-
heill hennar fyrir sérvizku
nokkurra útlendinga, sem hing
að leita til að eyða tímanum.
Þá vilja sumir telja öl og
víndrykkju eins konar menn-
ingaratriði í nútíma þjóðfélagi.
Þessu er einmitt þveröfugt far-
ið. Drykkjuskapur er hættuleg-
ur fylgikvillj menningarinnar
og í staðinn fyrir að gera menn-
ina fullkomnari og betri, breyt-
ir hann þeim oft í viðbjóðsleg
dýr eða ósjálfbjarga vesalinga,
og hann er miklu líklegri til að
eyða menningunni og sökkva
henni, en til að efla hana. All-
ir ættu að vita, hver áhrif áfeng
ið hefur á frumstæðar þjóðir,
■ ?-er þær komast í snertingu við
það.
Eipn af-Lutningsmönnum öl-
frumvarpsins taldi það ósam-
ræmi í íslenzkri áfengislöggjöf,
að leyfð skuli sala á sterkum
og léttum vínum en bannað að
selja íslendingum áfengt öl.
Vel má vera, að þarna kenni ó-
samræmis. En bann þetta er ein
af tilraununum til viðnáms
gegn skefjalausri áfengissölu.
Ég býst við, að flutningsm. telji
allar slíkar hömlur ósamræmi í
löggjöf, og að því sé stefnt, að
þær séu allar felldar úr gildi,
svo áfenga drykki megi fá í
hverri búðarholu og hverjum
veitingastað á öllu landinu. En
mér er þá líka spum: Hvers
vegna má ekki selja almenningi
ýmiss konar eiturlyf, sem mik-
ið er sótzt eftir og greidd eru
dýrum dómum, ef í þau næst á
einhvern hátt? Er ekki ósam-
ræmi í að banna sölu sumra eit-
urlyfja en leyfa önnur? Því
mega ekki þeir, sem vilja og
geta, neyta hinna forboðnu eit-
urlyfja, fyrst þeir sækjast eftir
þeim?
Margir telja sig vilja við-
halda íslenzku þjóðerni, menn-
ingu og tungu og tala um slíkt
á háum nótum. Ekkj veit ég
hve mikil alvara þeim er með
þetta. En fróðlegt væri að vita,
hverju þeir vilja fórna til að
sanna hug sinn til þessara
mála, t. d. hvort þeir vilja allir
styðja og efla bindindissamtök-
in í landinu. Mín skoðun er sú,
að ekkert sé hættulegra ís-
lenzku þjóðerni, menningu og
tungu en aukin öl og vín-
drykkja, sem þegar er orðin al-
varlegt þjóðarböl. Allir vita, að
áfengisáhrifin valda vaxandi
ósjálfstæði karla og kvenna,
bæðj andlega og líkamlega.
Áfengið er viðurkennt deyfilyf
og sljóvgar manninn og siðferð-
iskennd hans, losar um heil-
brigðar hömlur í vitund hans og
gerir honum erfiðara fyrir að
greina rétt frá röngu, og því
erfiðara, sem meira er neytt.
Þetta vita allir, sem nokkuð
þekkja til þessara mála, enda
hafa slægir stjórnmála- og
kaupsýslumenn óspart notað
sér það gagnvart viðsemjend-
um sínum, Er þá líklegt að
drekkandi smáþjóð haldj lengi
tungu sinni og þjóðerni, þrátt
fyrir innrás erlendrar sam-
kvæmis og drykkjumenningar
með öllum þeim áhrifum sem
hennj fylgja.
Ég get ekki að því gert, að
mér finnst lítillar þjóðarholl-
ustu kenna hjá þeim mönnum,
sem leynt og Ijóst reyna að
ryðja úr vegi öllum hömlum
gegn skefjalausri áfengisneyzlu
þjóðar vorrar og afmönnum
hennar, skiptir þar engu máli
til hvaða pólitísks flokks þeir
telja sig. Jóh. Guðm,-
- Margar ályktanir samþykktar á ársþingi ÍBA
(Framhald af blaðsíðu 8.)
lýst er yfir fullum stuðningi við
íþróttaráðið um tillögur þess til
bæjarstjórnarinnar, er fjalla
um sparkvelli í hinum einstöku
hlutum bæjarins. Skorað var á
bæjarstjórn að hlutast til um,
að malarvellinum á Oddeyri
verði komið í nothæft ástand
strax og snjóa leysir.
Ályktun var gerð um bind-
indismál og segir þar, að full
þörf sé á, að íþróttasamtökin
láti meira til sín taka í bindind-
ismálum þjóðarinnar og fylgi
fast eftir, að reglum, sem settar
eru um slík mál innan íþrótta-
hreyfingarinnar séu haldnar.
Til frekari áréttingar var eftir-
farandi tillaga tveggja fulltrúa
samþykkt. „Ársþing í. B. A.
1966 lítur svo á, að svokallað
„bjórfrumvarp“, sem nú liggur
fyrir Alþingi, sé mjög fjarri því
að bæta úr því hörmulega á-
standi, sem nú er ríkjandi í á-
fengismálum þjóðarinnar, og
skorar því á háttvirta alþingis-
menn að fella frumvarpið."
Merkasti viðburður þessa árs
þings var erindi sambands-
stjórnar í. S. í. Þar boðaði for-
seti í. S. í. þau gleðitíðindi að
ákveðið hefði verið, að gera Ak
ureyri að miðstöð vetraríþrótta
á landinu, og lægju til þess
margar ástæður. Taldi hann
þær vera meðal annars hið
mikla framtak Akureyringa
með byggingu skíðahótels í Hlíð
arfjalli og allra þeirra mann-
virkja, sem því fylgja, góðar
samgöngur við Akureyri, mikil
iðkun skíða- og skautaíþrótta.
Auk þess sem hér væri fjöl-
breytilegt skíðaland og oftast
nægur snjór. Því hefði fengist
algjör samstaða um þetta og
jafnframt ákveðið að veita lán
að upphæð kr. 500 þúsund til
fimm ára til byggingar skíða-
lyftu. Þar sem þegar hefir verið
frá þessu sagt í blöðum bæjar-
ins, verður þetta ekki rakið nán
ar. Komumönnum var þakkað
af bæjarstjóra og þinginu, og í
því tilefni samþykkt eftirfar-
andi tillaga.
„Ársþing Í.B.A. þakkar stuðn
ing þann og framlag, sem stjórn
Í.S.Í. hefur fært Akureyringum
með ákvörðun sinni um að gera
Akureyri að miðstöð vetrar-
íþrótta á íslandi.“
Á fundinn mættu nokkrir af
fyrrverandi nemendum Her-
manns Stefánssonar í skíða-
íþróttinni, og hafði Eysteinn
Árnason orð iyrir þeim. Afhenti
hann síðan Hermanni veglegan
farandbikar, gefinn af þessum
nemendut hans, til þess að
keppa utf) í Hermamismótinu.
Bikar þennán 'á að varðveita í
Skíðahótelinu, unz hann vinnst
til eignar.
Fjárliagsáætlun f.B.A. var
samþykkt breytingalítið.
Kosning fór að síðustu fram.
Formaður var endurkjörinn,
fsak J. Guðmann, og aðrir með
honum í stjórn: Leifur Tómas-
son, Jónas Jónsson, Halldór
Helgason, Gísli Lorenzson, Guð
mundur Arnaldsson, Jón Áma-
son og Kristján Ármannsson.
PÁSKAEGG
í úrvali.
KAUPFÉLAG
VERKAMANNA
KJÖRBÚÐ
ÓDÝRU
Hitakönnurnar
eru komnar
aftur.
STÁLVÖRUR
í miklu úrvali.
r
Avaxtasett og
ávaxtaskálar
ÓDÝRT
SÍMI 1-28-33
2'