Alþýðumaðurinn - 12.05.1966, Blaðsíða 5

Okkur Akureyringum er lífsnauðsyn að endurnýja fogaraeign
okkar nú þegar, og efla á annan hátf útgerð héðan,
segir Sigurður Rósmundsson, gestur AM í dag
ELLI KERLING íinnst hann Sigurður Rósmundsson fiskmats-
maður sjálfsagt ekkert auðveldur viðfangs. Beinn í baki og
hnarreistur vatt hann sér inn í skrifstofuna. „Ég hefi ekkert að
segja, blessaður talaðu við einhvern annan“. En sauðþrái sveita-
mannsins lét ekki undan vestfirzka unglingnum á sjötugsaldri, en
aðeins hálfur sigur var það að vísu, en þó skal fullyrt að 11. sætið
á A-listanum er vel skipað.
5
Ertu Akureyringur í liúð og
hár Sigurður?
Nei, nei, ég er ísfirðingur,
fæddur að Tungu í Skutuls-
firði.
Og hvenær varstu í heiminn
borinn, svo ég noti í eitt skipti
hátíðlegt mál?
Það var 5. maí 1905. Foreldr-
ar mínir voru hjónin Rannveig
Oddsdóttir og Rósmundur Jóns-
son. Við vorum 20 systkinin og
komumst 14 til fullorðinsára.
Eitthvað um uppvaxtarár þín?
Ja, það er lítið af þeim að
segja svo sem. Baráttan var
stundum erfið eins og gengur og
gerðist á þeim árum, en ekkert
svo sem í frásögur færandi í því
sambandi. Þá vann öll alþýða,
bæði í sveit og við sjó, hörðum
höndum til þess að hafa ofan í
sig og á og þóttu engin stórtíð-
indi í þá daga.
Hvenær fluttist þú svo til
Akureyrar?
Það var 1934 og þá kvæntist
ég konu minni Stefaníu Sigurðar
dóttur, hún er nú svarfdælskr-
ar ættar, og Sigurður kímir svo
lítið út í annað munnvikið. Hef-
ir sennilega séð það á undan-
förnu að AM hefir stundum
minnst á Svaríaðardal.
Hvað beið þín svo hér á Akur
eyri, hvað starf snertir?
Fyrstu 20 árin var ég mest á
sjónum, nema svona í mestalagi
rúma 2 mánuði úr árinu. Ég
byrjaði á mótorbátum (útilegu-
bátum) frá ísafirði. Nú svo var
ég á mótorbátum er gerðir voru
út héðan t. d. Höskuldi. Árið
1947 fór ég á togarann Kaldbak
ög var þár þangað til 1953.
Viltu gera nokkurn saman-
burð á lífi sjómannsins hér áður
og nú?
Engan veginn tæmandi saman
burð, en ég vil taka fram að
munurinn er gífurlegur á marg-
an hátt. Þetta vorú mest 30
tonna bátar, og allt þurfti að
gera um borð, svo sem beita og
gera að fiskinum einnig að salta
hann. Skipshöfnin var vanalega
12 menn, og af þeim sváfu vana-
lega 10 í hásetaklefa en skip-
stjóri og stýrimaður aftur í
káetu, en á síldveiðum voru
ætíð fleiri, eða minnst 14. Þetta
var óskaplega hörð vinna, og við
gáfum því glöggt gaum hverjir
studdu okkur sjómennina í rétt-
indaki-öfum okkar. Þótt margt
megi að finna varðandi kjör sjó-
manna nú, er þó ólíkt saman að
jafna sem betur fer.
Geturðu ekki sagt AM frá ein
hverju eftirminnanlegu frá sjó-
mannsárum þínum?
Nei, nei, það er frá engu að
segja, það kom sosum ekkert
sérstakt fyrir. Við hrepptum oft
vond veður, en það er ekki í
frásögur færandi. Slíkt hafa all-
ir sjómenn reynt. Ég finn það
að Sigurður myndi ekki hafa
ævisögu sína mörg bindi, þótt
hann réðist í það að skrá hana.
Það er næstum því að mér
gremjist orðfæð hans. En Sig-
urður má nú gjarnan hlaupa
yfir þetta innskot.
En hvað beið þín svo eftir að
þú hættir á sjónum?
Nú eftir að ég hætti sjó-
mennsku hefi ég haft fiskmat
með höndum, fór að vísu aftur
á Kaldbak um tíma og einnig á
eina vertíð í Keflavík, nú svo
var ég á skólaskipinu er bæjar-
stjórnin og Ú.A. gerðu út 1959,
í því skyni að kenna og kynna
unglingum bæjarins sjó-
mennsku og því er henni við
kemur.
Hvernig líkaði þér við ungl-
ingana á sjónum?
Mér líkaði prýðilega við þá
og margir þeirra eru nú orðnir
dugandi togarasjómenn og aðrir
í Stýrimannaskólanum, já,
þarna voru mörg upprennandi
mannsefni á ferðinni.
En hvert er viðhorf þitt til
æskunnar?
Ég hefi ótakmarkaða trú á
æskunni skaltu vita. Æskulýð-
ur íslands í dag er miklu frjáls-
legri, mannvænlegri og þrosk-
aðri, én nokkurn tíman áður.
Það er ekki hans sök, að freist-
ingarnar eru einnig margfalt
meiri, en í mínu ungdæmi, sú
staðreynd kallar á bæjarfélög
og ríki, að búa æskunni hollvæn
leg skilyrði til tómstundaiðkun-
ar og skemmtana, þróttmikil
seska þarf að fá útrás fyrir lífs-
fjör sitt og það er þeirra er ráða
að skapa henni slík skilyrði.
Aukin fjárráð bjóða hættunum
heim, barni á gelgjuskeiði, það
hljóta allir að vita. Ég tel skyldu
sparnað unglinga mjög jákvæð-
an, og mætti hann fyrr hafa
mátt komast á.
Hvernig finnst þér að „bær-
inn okkar“ búi að æskunni?
Það þyrfti að skapa henni
mun betri skilyrði en nú er
hvað skemmtanir og tómstunda
iðju snertir.
En drekkur ekki æskan meira
núna heldur en í þínu ung-
dæmi?
Sigurður Rósmundsson.
Það veit ég nú ekki, það var
sosum drukkið í gamla daga
líka.
En hvenær gerðist þú jafn-
aðarmaður Sigurður?
Strax og ég fékk kosningarétt.
Jafnaðarstefnan á Vestfjörðum
átti marga framúrskarandi for-
ustumenn, t. d. séra Guðmund í
Gufudal, föður Haraldar síðar
ráðherra, Finn Jónsson, og Vil-
mund síðar landlæknir og marga
fleiri. Ég hefi aldrei' veikst í
þeirri trú, um að jafnaðarstefn-
an sé sú réttlátasta og jákvæð-
asta stjórnmálastefna, er við
enn þekkjum.
Hver viltu hafa lokaorð að
þesu spjalli okkar?
Það er fljótsagt. Okkur Akur-
eyringum er lífsnauðsyn að end
urnýja togaraeign okkar nú þeg
ar, og efla á annan hátt útgerð
héðan. Við megum alls ekki van
rækja þessa atvinnugrein, því
hún hefir og gæti í mun ríkari
mæli skapað sjómönnum, verka-
mönnum og konum, einnig iðn-
aðarmönnum mikla vinnu. Ég
treysti óhikað Alþýðuflokknum
til forystu í þessu nauðsynja-
máli. Ef við vantreystum sjávar
útvegi til að vera lyftistöng und
ir framtíðargengi Akureyrar
ásamt öðrum atvinnuvegum, þá
ályktum við ekki rétt.
Þetta voru lokaorð Sigurðal.,
og AM skal gjarnan taka undir
þau og AM veit líka að alir A-
listamenn munu einnig gera
það. Svo þakkar AM Sigurði,
sextugum sæmdarmanni, ung-
um í anda fyrir innlitið og spjall
ið og sendir konu hans einnig
vinarkveðjur, ekki svo sem ein-
ungis fyrir það að hún er svarf-
dælskrar ættar. Nei, nei, undir-
rituðum fannst einhvernveginn
á bónda hennar, þó eigi væri að
spurt, að hann ætti góða konu.
Samt sagði hann það ekki í orð-
um. s. j.

----------
- Heyrt, spurt, séð, hlerað
N
(Framhald af blaðsíðu 4)
í sig fjörkipp og skrifaði öllum
nýjum kjósendum ástarbréf og
bauð þeim á fund í Sjálfstæðis-
húsinu. Einn hinna ungu kjós-
enda er vildi eigi fornuma þá
er buðu, lét eftir sér hafa að við
bitið við þurrmetinu hefði verið
af skornum skammti, og því
gætti enn nokkurs liarðlífis hjá
boðsgestum, ekki síður andlega,
en á hinn veginn.
RITSTJÓRI AM getur tekið
undir margar aðfinnslur Er-
lings Dagsritstjóra á núverandi
stjórnaraðgerðir á ýmsum svið-
um á Iíkan hátt og hann varð
fyrir vonbrigðum um ýmis úr-
ræði vinstri stjórnarinnar á sín-
um tíma. En minna má Erling
á árin er Framsókn og Sjálf-
stæðið drottnuðu í ríkisstjórn,
er atvinnuleysi ríkti í algleym-
ingi Norðanlands og hliðarráð-
stafanir Framsóknar gleymdust
í náðarfaðmi íhaldsins. Ef Dag-
ur vill fljúga suður og hamra á
óvinsælum stjórnaraðgerðum,
þá hann um það. AM skal eigi
skorast undan að svara líka á
þeim vettfangi, en minna vill
blaðið á eitt. Jafnaðarmenn hafa
stuðlað að því að tveir „stórir“
kapítalskir flokkar liafa eigi náð
- HÖFUÐSTAÐUR NORÐURLANDS
(Framhald af blaðsíðu 1)
2. Stóraukin íþróttamannvirki, svo að hér skapist fullkomin
aðstaða til að halda m. a. milliríkjakappleiki í hvaða
íþróttagrein sem er, bæði innanhúss og utan.
AM er ekki upp í skýjunum, eins og sumir e. t. v. liugsa
er þeir lesa þetta. Akureyri bregst því hlutverki að vera
miðstöð og hjarta Norðurlands, ef forráðamenn hennar hika
lengur við að stefna hærra fyrir Norðurland allt en þeir hafa
gert til þessa. Akureyri gegnir öðru og stærra hlutverki, en
vera aðeins bær við pollinn. Hún er annað og meira, hún er
lífæð Norðurlands og ef sú lífæð svíkur verða Suðurnes allt
ísland. Jafnaðarmenn á Akureyri vilja reisa við næstum
fallið merki gera Akureyri að HÖFUÐBORG Norðurlands
er tryggi vaxandi þjóð öryggi og fjölbreytt atvinnu- og at-
hafnalíf í norðlenzkum byggðum.
x A
—u* *
saman um að fara „hina leið-
ina“, og því hefir enginn, enn
orðið hungurmorða í breiðstræti
auðvaldsins á íslandi. A Mvill í
hreinskilni vara við „hinni leið-
inni“, það er leið sameinaðs ís-
lenzks auðvalds, án áhrifainátt-
ar sósíalisma til að klippa úr
vígtennur. Fyrir áhrif jafnaðar-
stefnunnar liefir enn enginn orð
ið hungurmerða á húströppum
Eysteins og Bjarna. Hvort auð-
valdsflokkarnir eigi nú að ná
saman er ykkar Akureyringa
að svara við kosningarnar þann
22. maí. Sá flokkur er stuðla
vill að jákvæðri norðlenzkri
sókn mun efla Alþýðuflokkinn.
Bæjarstjórnarkosningarnar á ís
landi þann 22. maí ráða úrslit-
um um það hvort, bæði í bæjar-
og landsmálum, eigi að efla mátt
auðvaldsflokkanna, eða jafnað-
arstefnuna. AM er bjartsýnn á
svar Akureyringa í þessu efni.
fjEIR eru næstum því skemmti
* lega ruglaðir í kollinum
sein ritstý-ra fslendingi. Eru af-
brýðisamir út í fallega mynd,
er AM. birti í síðasta blaði, og
láta svo gremju sína bitna á sak
lausum mönnum. Nær hefði ver
ið fyrir þá að feta í fótspor Er-
lings og saka ritstjóra AM. um
sjúklegar hugsanir. Það eru nú
oft prentvillur í AM., það skal
játað, en við neitum því fast-
lega, að undir myndinni liafi
staðið orðið „ASÓKN“ og vill
AM .í fullri vinsemd, hvort sem
það var nú Herbert eða Blöndal
er missýndist svona herfi-
lega, að benda þeim er las, að
fara hið bráðasta til Helga augn-
læknis.
En annað mál er svo hitt, 6g
það verða hinir sömu að gera
upp við sig, hvernig ungu fólki
finnst íslendingur taka undir
kröfuna um lækkun kosninga-
aldurs.
SVO VONAR AM að senn
komi sumar í sveit og bæ og,
falleg lömb geti innan tíðar bér-
ið snoppu að grænni þúfu. j