Alþýðumaðurinn - 07.10.1966, Blaðsíða 5

Skvldur við fortíð og framtíð
EFTIRFARANDI grein birtist í síðasta sunnudagsblaði Alþýðu-
blaðsins og er höfundur hennar Eggert G. Þorsteinsson félags-
málaráðherra. Þar sem margir lesendur AM sjá ekki Alþýðublaðið
þykir AM rétt að birta grein Eggerts. Þar er hófsamlega haldið á
málum eins og Eggerts var von og vísa. En AM fullyrðir að mál-
flutningur lians eigi erindi til lesenda sinna. AM biður félagsmála-
ráðherra velkominn á kjördæmisþing jafnaðarmanna á morgun.
Hér heyrið þið Eggert.
Innan skamms tíma, eða nán-
ar tilgreint í nóvember n. k.
halda verkalýðssamtökin þing
sitt, sem ef að líkum lætur verð
ur vel sótt.
Það hefur verið ábyrgum
mönnum innan alþýðusamtak-
anna vaxandi áhyggjuefni, hve
miklir erfiðleikar eru orðnir á
þessu þinghaldi á 2ja ára fresti,
þótt ekki væri vegna annars, en
fulltrúafjöldans sem leiðir af
nánast óbreyttu skipulagi sam-
takanna í þau 50 ár sem þau
eiga nú að baki.
Talið er að f ulltx-úafjöldi
næsta. þings A. S. í. geti orðið
hátt á fjórða hundrað og má af
þeirri tölu ljóst vera, að mikl-
um erfiðleikum hlýtur að vera
bundið, að skapa jafn fjölmenn
tim hóp viðunanleg stai’fsskil-
yrði í góðum húsakynnum. Auk
sjálfs húsnæðisvandans, rísa
'mörg önnur vandamál samfara
jafn fjolmennu þinghaldi, sem
ekki skulu upp talin hér, en eru
flestum . kunnug, sem komizt
háfa í snertingu Við sjálf þing-
störfin.
Oft hefur þessi vandi verið
ræddur á vettvahgi samtak-
anna, mikil og tímafrek störf
verið af hendi leyst í mörgum
milliþinganefndum, sem um
þessi mál hafa fjallað, án þess
að fullnægjandi árangur hafi af
þeim sést í sjálfu starfi þeirra.
• Á síðustu árum hafa þó ýms-
ar breytingar átt sér stað, sem
ættú að auðvelda áframhald
andi samstarf um nauðsynlegar
og aðkallandi breytingar ,á
starfsháttum samtakanna.
, Minni opinber stjórnmálaáök,
eru nú innan verkalýðshreyfing
arinnar en verið hafa undanfar
inn IV2 áratug, en talið hefur
verið, að faglegu atriðin í starfi
samtakanna hafi oft vikið til
hliðar, vegna þessara átaka.
Möguleikar á víðtæku samstarfi
um breytt skiputag og um meiri
vafanleik þess,' ættu því að
Vera meiri og bétri en áður.
Með hliðsjón af framansögðu,
verður það vart tálin ótímabær
ósk til væntanlegs Alþýðusam-
bandsþings, að óska þess að því
megi nú á þessum 'merku starfs
tímamótum, auðnást að marka
ný og heilladrjúg spor að nýj-
um og breyttum skipulagshátt-
um.
SÞegar litið er um öxl, hálfa
f öld aftur í tímann og aðstæður
brautryðjendanna rétt metnar,
þá gegnir það furðu, live vel
þeim hefur tekizt að rnóta sam-
tökin, án þess að þau yrðu
vegna skipulagslegra ágalla, fyr
ir áföllum.
Þrátt fyrir þessa framsýni
frumherjanna, væri enn furðu-
legra ef ekki væri nú orðin
brýn nauðsyn á breytingum þar
á, þegar hliðsjón er höfð af
þeim byltingum, sem átt hafa
sér stað í öllum atvinnuháttum
landsmanna á þessum áratug-
um. — Viðnám gegn enn einni
tilraun til athugunar og sem víð
tækast samstarfs um þessa hluti
yrði áreiðanlega rétt mefin sem
mikil skammsýni í samanburði
við framsýni frumherjanna, að
ekki sé minnzt á aðstöðumun-
inn.
Þar er nauðsynlegt og skylt
að verkalýðssamtökin sem og
önnur samtök og reyndar ekki
síður einstaklingar, horfi fram
á veginn og reyni að laga sig
eftir breyttum staðháttum, ef
tryggja á framhald raunhæfra
árangra. — Engu að síður draga
þær skyldur ekki úr þeirri á-
byrgð, sem samtökin (og ein-
staklingar sem þau mynda),
bera á því er fyrirrennarai'nir
fengu þeim til varðveizlu. —
Hér á ég við þá árangra sem
náðst hafa við samningaborðið
og með lagasetningum.
í þessu efni hefur nokkuð
skort á að vel væri á verði stað
ið. Rangt væri að bera nokkurn
þeim sökurh að hann eða hún
bæri þar allá ábyrgð, til þess er
sökin of aimenn. — Ég minni
hér aðeins á eitt atriði, en því
miður eru þau fleiri.
Verkalýðshreyfingin sem
heild fagnaði setningu „Orlofs-
laganna“ svonefndu og voru
þau talin meðal þess bezta sem
þá hafði af löggjafans hálfu ver
ið staðfest, af baráttumálum
verkalýðshreyfingarinnar. —
Tryggja áttr-'að greiðsla orlofs-
fjárins yrði innt af hendi einu
sínni á ári, .en greidd launtaka
hverju sinni í sérstökum merkj
um. — Þannig var þá gengið frá
þessum málum, til að tryggja
að orlofsféð yrði á ákveðnum
árstíma til ráðstöfunar fyx-ir
hlutaðeigandi..
Ljóst er að í vaxandi mæli
hafa þessi ákvæði verið snið-
gengin, m. a.-með því að greiða
orlofsfé í peningum með hverri
launagreiðslu. — Þatta býður
þeirri hættu heim, að orlofsfé
verði daglegur eyðslueyrir og
því ekki fyrir hendi á þeim árs
Grein eftir
Eggert G. Þorsteinsson
félagsmálaráðherra
tíma, sem menn vildu helzt
taka sér frí frá daglegri önn. —
Opinberlega er rætt um að
tímakaup þessara starfsgreina
sé þetta og hitt „orlofsfé inni-
falið“. Þannig er því slegið
föstu að orlofsfé sé bein launa-
greiðsla er eyðist með -daglegu
neyzlufé. Hér skal ekki nú um
það rætt hvort finna hefði mátt
eða mætti nú finna, öruggari
tryggingu fyrir_ sjálfri- fram-
kvæmd laganna,-------það er til
athugunar ásamt málinú í heild
hjá sérstakri nefnd sem Félags-
málaráðuneytið fól það verk-
efni. — Hitt ætti öllum að vera
ljóst, að verði þarna ekki breyt
ing á, er þessi merki áfangi í
stórri hættu. — Það er því
vissulega ástæða fyrir liin ein-
stöku verkalýðsfélög og sam-
tökin sem heild, að íhuga á-
stand þessara mála hvert í sínu
umdæmi. Það reynist stundum
erfiðara að gæta fengins fjár, en
afla þess, — hið sama gildir um
þá árangra, sem náðst hafa. Það
væru sannarlega óverðskulduð
laun til allra þeirra, sem lagt
hafa fram allt sem þeir máttu,
til að ná þessum áföngum, ef
við eyðum þeim og glötum í
værukærð líðandi stundar.
Breyttir tímar og aðstæður
krefjast breyttra starfsaðferða
og breytinga á lögum og regl-
um. Slíkar nauðsynlegar breyt-
ingar eiga ekk-i að eyða sjálfu
takmarkinu, sem upphaflega
var náð, heldur fullkomna það,
sem áður ávannst.

NN>C*
Ingibjörg vinsælust
hjá Akureyringum
¥ STUTTRI en fróðlegri
skýrslu frá Árna Jónssyni
bókaverði Amtsbókasafnsins er
m. a. skrá yfir 15 vinsælustu
skáldin, hvað Akureyringa
snertir. Þar er Ingibjörg Sig-
urðardóttir langefst á blaði. En
tala lánaðara bóka eftir hana
eru samtals 960 bindi. í öðru
sæti er Ármann Kr. Einarsson
með 789 bindi. 3. Guðrún frá
Lundi með 685. 4. Ragnheiður
Jónsdóttir með 570. 5. Jenna og
Bh'eiðar með 487. Næstir koma
Ingibjörg Jónsdóttir, Halldór
Laxness, Elinborg Lárusdóttir,
Kristmann Guðmundsson, Guð
mundur Daníelsson, Örn Klói,
Jón Björnsson, Jón Kr. ísfeld,
Stefán Jónsson og svo í 15.
sæti Guðmundur G. Hagalín.
Aðstaða bókasafnsins er óvið
unandi og vill AM gjarnan
vekja athygli á þeirri stað-
reynd og birtir hér orðrétt
kafla úr skýrslu Árna Jónsson-
ar bókavarðar:
Þrengslin í afgreiðslustof-
unni eru nú orðin svo, að til al-

gerra vandræða horfir, bæði
livað snertir liillurými og alla
aðstöðu fyrir lánþega og bóka-
verði. Þó að eitt til tvö þúsund
bækúr séu alltaf fjarvistum úr
hillunum, er nú drepið í hverja
smugu, jafnvel svo að rétt upp-
röðun raskast oft. Hvar á að
setja tveggja ára ritauka,
a. m. k. 3000 bindi, er mér væg-
ast sagt hulinn leyndardómur.
Þá fer nú að verða alveg óhjá-
kvæmilegt að bæta við manni
í afgreiðsluna. Það er ofætlun
einum manni að afgreiða, ÚT
OG INN, bók á mínútu að jafn-
aði í 5 klukkustundir, livað þá
allt að tveimur bókum, eins og
Lárus hefur þó oft gert. En
hvar er starfsrýmiiyrir viðbót-
armann?“
AM tekur undir spurningu
bókavarðar.
STYRKTARFÉLAG VANGEF
INNA. Baldvin Sigvaldason
kr. 2000. Starfsfólk Elliheimil
isins í Skjaldarvík kr. 5000.
Með þökkum móttekið." —
Jóhannes. Qli Sæmundsson.
STAKAN
okkar I
FYRSTU 3 vísurnar í þætt-
inum í dag eru eftir Bene-
dikt Valdemarsson frá Þröm.
Þær eru ekki samstæðar, en
hugþekkar öllum þeim er enn
unna vel gerðum stökum.
Leiðin greið urn löndin víð,
léttir skeiðið börnum.
Seiðir heiðin sumarfríð j
svan að veiðitjörnum.
!'
Vermir sólin himinhöll j
hikar njólan svarta.
Lýsir bólin, lágu öll,
Ijósið, jóla bjarta.
V
Hýmar yfir byggð og bæ,
bljúgur ríkir friður.
Inn til dala út með sæ, !'
ómar bjöllu kliður.
AM þakkar Benedikt fyrir
og í næstu blöðum birtum við
fleiri vísur eftir hann. Næsta
vísa er eftir Ármar.
Tildurstefna tízkunnar
treður vegu lieimskunnar,
flekar æru æskunnar, j
apa nærir flónskunnar.
Næstu 2 vísur eru eftir Ingu
Skarphéðins á Blönduósi. Hér,
kemur formáli höfundar fyrir’
fyrri vísunni. „Ég dái skáld*
en ef þau gera mér gramt í
sinni, hugsa ég mér að heilsa
þeim svona, en líklega hlífi ég
skáldinu samt.
I:
Ertu kominn enn til mín, 1
ógn er hvað þú lifir.
Þegar skáldin skammast sút
skugga bregður yfir.
i,
Mér verður á að líta í spegil,
nefnir Inga næstu vísu.
j!
Ég er ekki lengur lipur,
létt á fæti eins og var.
Það er á mér þungur svipur.
Það eru að fjölga hrukkumar,
::
Ja, þó að hrukkunum sé að.
fjölga sendir AM Ingu ástar-
! kveðjur og væntir vináttu
hennar í f ramtíðinnL AM
þakkar allvelgerða vísu þ5
gróf sé er blaðinu barzt nafn-
laus fyrir nokkru. AM biðtm
höfundinn að gefa upp nafn
sitt. Sigurjón segist skuli birta
hana svo fremi að hann megi,
birta hana undir nafni haf-
undar. Verið þið svo sæl aði
sinni.