Víðir - 24.11.1928, Blaðsíða 1

I. árg.
Vestmannaeyjum, 24. nóvember 1928
2. tbl.
wm

.His Master’s Voice‘r
þetta heimsfræga vörunierki sannar yöur ágæti vörunnar.
Nýjar íslenskar söngplötur. sungnar af
Pjetri A. Jónssyni
Karl Lárusson
Þlngvöllum.-— Sfmi 144.
aK&tíJ
Askorun
til sjómanna i Vestmannaeyjum.
Formaður Slysavarnaljelags ís-
lands, herra Guðmundur Björn-
son landlæknir, hefur beðið mig
að grafast sem ítarlegast fyr'r
það:
í. Hver er aðal-orsök þess,
að sjómenn hrjóta hjer svo
afar-oft fyrir borð, t. d. var
það hálka á þilfarinu, var
ógætilega setið á öldustokkn-
um o. s. frv. í það og það
skiftið, sem um var að ræða?
2. Með hverjum hætti tókst að
bjarga þeim, er í sjó hraut,
eða bjargaðist hann á sundi,
eða með því að kastað var
til hans bjarghring, belg,
belti,'eða með krókstjaka,
eða með öðrum hætti?
Sjómenn eru því alvarlega
beðnir og á þá skorað, að láta
mjer í tje, hið allra fyrsta, sann-
ar og áreiðanlegar skýrslur og
svör viðvíkjandi þessum framan-
skráðu spurningum.
Sigurður Sigurðsson
frá Arnarholti
Afengislögin.
Framkvæmd þeirra hjer.
þegar hin nýju áfengislög
gengu í gildi, voru margir for-
vitnir að fá að vita, hvernig
þeim yrði beitt — og hvaða
skilning t. d. hlutaðeigandi yfir-
völd myndu leggja í orðið „ölv-
un*. — Há ný lög hafa vakið
almennara umtal, en einmitt þessi,
og það ekki að orsakalausu.
Margir hafa bent á það, hversu
óviðeigandi og ósanngjörn ýms
ákvæði þessara laga væru, þar
sem ríkið sjálft, seldi mönnum
áfeng vín, en svo mega menn
helst ekki neyta þeirra, þvi að
þá eiga menn á hættu að verða
fyrir fjesektum eigi all-litlum. —
Sökum þess hve orðið ölvun
var óákveðið í hugum margra,
munu menn hafa lagt í það mjög
misjafnan skilning. — Er því
hætt við, að þessu ákvæði lag-
anna hafi ekki verið beitt al-
staðar eins.
Eigi veit jeg með vissu, hvert
hefur verið álit yfirvalds vor
Vestm.eyinga, Kr. Linnets, í
þessum efnum, en mjer skilst,
af skrifum hans í 255. tbl. Morg-
unblaðsins, að kalt andi til ým-
issa ákvæða í lagabálk þessum.
Vestmannaeyingar fóru ekki
alveg varhluta af refsiákvæðum
laganna sakir ölvunar á aimanna
færi, þótt drykkjuskapur sje
hinsvegar orðinn hjer mjög lítill
um sumartímann. — Hjer höið-
um vjer, auk tveggja lögreglu-
þjóna, er hremma skyldu þá, er
brotlegir gerðust gegn lögunum,
tollvörðinn Guðjón Teitsson, er
einnig var nefndur löggætslu-
maður.
Eigi veit jeg, hvort menn þess-
ir hafa verið svo samhuga, eða
samhentir, að skilningur þeirra
allra hafi verið eins á orðinu
ölvun, en jeg man, að jeg heyrði
einu sinni á tal Sveins P. Schev-
ings lögregluþjóns um þetta at-
riði.
Virtist hann á þeirri skoðun*
að allir, sem neytt hefðu áfengis
svo á bæri, væru brotlegir, þótt
framkoma þeirra væri að öðru
leyti lýtalaus. Svipuð mun skoð-
un G. T. tollvarðar hafa verið.
í þessum anda unnu þeir, og
hræðslan við, að þeir yrðu sjálf-
ir kærðir, ef þeir framfylgdu
þessu ekki sem strangast, mun
hafa ýtt undir þá, að láta ekki
sitt eftir liggja. það er nú svo,
að hver er sjálfum sjer næstur,
og voru nú skilningarvitin skerpt,
svo enginn skyldi undan komast.
Á þjóðhátiðinni í ágúst voru
þeir S. Sch. og G. T. mættir í
fullum skrúða. Stefán Árnason
lögregluþjónn átti frí. Mun nú
hafa átt til skarar að skríða.
Ekkert var hugsað um það, þótt
bærinn væri lögreglulaus á með-
an. — Nú máttu menn rupla og
hnupla í friði, og eldsvoði óg
sviðalykt var einskisvirði, sam-
anborið við ilmandi áfengisþef.
En árangurinn varð heldur
ekki svo lítill. Rúmlega 20 út-
valdir voru „skrifaðir upp“ fyrir
ölvun, en er rjettarhöld hófust,
þóttu sönnunargögn G. T., sem
best hafði gengið fram, eitthvað
undarleg og ófullnægjandi á
köHum.
Varð því minna úr herferðinni
en ætlað var í byrjun.
En nokkru seinná birtistgrein
í Tímanum, þar sem svo var að
orði komist, að ekki bæri að
álíta þá menn brotlega, sem
neytt hefðu áfengis, ef framkoma
þeirra væri að öðru leyti lýta-
laus. —
þarna kom loksins hljóð úr
horni. Dró nú mjög máttinn úr
Guðjóni. þetta voru orð úr hans
eigin herbúðum, sem hlýða bar.
En áhrif Tímagreinarinnar virt-
ust hafa sljóvgað rjettlætistilfinn-
ingu hans helst til mikið, sem
hingað til var vel vakandi, og
skal þessu til sönnunar tilfærð
eftirfarandi saga:
Dag nokkurn höfðu nokkrir
erlendir sjómenn hópast saman
á einni fjölförnustu götu bæjar-
ins, beint fyrir framan glugga
bæjarstjóraskrifstofunnar. Höfðu
þeir ýms drykkjulæti í frammi
og flaska stóð upp úr vasa eins
þeirra. Höfðum við, sem á þetla
horfðum, á orði, að hringja til
lögreglunnar og gera henni að-
vart. En þá bar svo vel í veiði,
að löggætslumaðurinn, G. T.,
kom ofan götuna, í áttina til
útlendinganna. Varð þeim star-
sýnt á einkennisbúning G., en
ljetu þó engan veginn af ölæðis-
látum sínum. — En svo undar-
lega brá við, að sá einkennis-
klæddi gekk áfram götu sína, án
þess að skifta sjer nokkuð af
inönnunum, en heilsaði bara á
hermannavísu. — En er menn
þessir sáu, að yfirvald þetta
hafði ekkert vtð framkomu þeirra
að athuga, færðu þeir sig upp
á skaftið og tóku að staupa sig
á miðri götunni. — Er útlend-
ingar þessir höfðu dreifst í burtu,
kom G. aftur fram. — Hafði
bæjarstjóri þá tal af honum qg
benti honum á, hversu óheil-
brigt væri, að ganga snuðrandi
á eftir löndum sínum, en líða
útlendingum að hafa allskonar
ósvinnu í frammi. — Varð G.
svara fátt, en ekkl kærði hann.
— Hinsvegar var einn þessara
manna, síðar um kvöldið, sóttur
um borð í skip sitt, eftir beiðni
skipstjóra — og settur í varðkald.
það gerði Stefán Árnason, lög-
regluþjónn.
Allir sjá óheilindin í þessu.
Hvaða leyfi hafði þessi lög-
gætslumaður til þess að gera
sjer slíkan mannamun? Auðvit-
að ekkert. En áhrif Tímagrein-
arinnar voru voldug og virtust
hafa hálfsvæft samviskusemi
þessa manns, sem annars vildl
víst áreiðanlega vera rjettlátur.
Var þó þetta álit Tímans ekki
nema rjett og sanngjarnt — og
sanngjarnast af því, sem í þessu
tbl. stóð, en það hefði þurft að
koma fyr, því munurinn var
mikill.
þannig hefur framkvæmd þess-
ara laga verið í Vestmannaeyjum*
Eitt er gleðilegt og það er —
að vjer Vestmannaeyingar höf-
um aldrei eignast þá stjett manna,
er „þefarar" eru nefndir. — Er
gott til þess að vita, að bind-
indismenn þessa bæjar skuli
hafa það heilbrigðan hugsunar-
hátt, að þeir sjá, að slík verk
mundu að eins rýra álit þeirra
og á engan hátt vinna máli þeirra
gagn. — En það eru því miður
ekki einsdæmi, að menn, sökum
ofstækis í þessum efnum, hafi
látið hafa sig til þess, að sitja á
svikráðum við náungann.
því skal engan veginn bót
mælt, að menn sje ölvaðir á al-
mannafæri, og er það skaði og
skömm hvers eiivs, sem gerir
sig sekan í slíku. En fyrir það
verður ekki bygt með ofstækis-
fullum og ranglátum lögum.
Ó. M.