Víðir - 15.12.1928, Qupperneq 1

I. árg
Vestinannaeyjum, 15. desember 1928
Magrnís Kristjánsson
fjármálaráðherra
anda'íist í Kaupiiflnnahöfn síðastliðinn laugardag.
I
Spítalamálið.
Sökum þess hve einhliða og
jafnvel villandi hefur verið rætt
og ritað um sjúkrahússmálið
Ujer, hafa ýmsir mætir menn
lagt að rnjer, að skýra málið
fyiir hjeraðsbúum, og leyfi jeg
mjer því að biðja bæði blöðin
hjer fyrir eftirfarandi grein.
Mun jeg útskýra skipun sjúkra-
hússmála hjerlendis og á næstu
grösum erlendis, þar sem stað-
hættir fcru likir og lijer.
Að einstöku atriðum í grein
Kolka læknis í Víði s'ðast, tnun
jeg v:kja með allri kurteisi, —
að sjálfum tnjer eins lítið og
mjer er unt.
Hver er sjúkrahússlæknir 4
Akureyri? — Hjeraðslæknirinn.
Hann er jafnframt formaður
sjúkrahússnefndar. Fleiri læknar
eru þar starfandi og búsettir, en
þeir hafa ekki enn sem komið
er aðgang að sjúkrahúsinu, aðrir
en sjerfræðingur, sem þar er
búsettur. Óánægja lækna þar út
af þessu hefur ekki orðið áber-
andi.
Á Seyðisfirði rúmar sjúkra-
húsið um 30 sjúklinga, svipað
og hjer er nú i bili. Hjeraðs-
læknirinn er sjúkrahússlæknir
jafnframt. Annar læknir er þar
starfandi og búsettur, sem ekki
hefur aðgang að sjúkrahúsinu,
svo mjer sje kunnugt.
Á Siglufirði er sjerstakur
sjúkrahússlæknir. Hjeraðslæknir-
. inn sótti ekki eftir að hafa það
starf á hendi, og bæjarstjórn
lagði ekki að honum með það.
Losni hjeraðslæknisembættið þar
á næstu árum, má telja líklegt,
að sjúkrahússlæknirinn fái það
líka.
Hjeraðslæknirinn í Reykjavík
hef’ur farsóttahúsið,ogbæjarlækn-
ir sóttvai narhús. Auk þess hafa
þeir aðgang að Landakotssp'tala.
Sjúkrahúsið á ísafirði er af
sjerfróðum mönnum talið eitt-
hvert mesta fyrirmyndar sjúkra-
húsið, sem bæjarfjelag hjerlendis
á og stjórnar. Reglugerð þess c
frá 1925, Hjeraðslæknirinn er
sjálfkjörinn formaöur sjúkrahúss-
nefndar, þótt hann sje ekki
sjúkrahússlæknir, en sjúkrahúss-
læknir er hann og enginn ann-
ar, meðan hann vill hafa það
starf á liendi, og heilbrigðis-
stjórn og bæjarstjórn mælir ckki
á móti. Sje annár en hjeraðs-
læknir læknir við sjúkrahúsið,
þá er hann trúnaðarmaöur sjúkra-
hússnefndarinnar, og þá ekki
síst formanns hennar, þ. e. hjer-
aðslæknis. í reglug. er síður en
svo átt við Vilmund Jónsson,
sem er merkislæknir og hjer-
aðslæknir þar nú, heldur hjer-
aðslækna næstu áratuga eða alda,
eða þar til breyting verður á
þessu gerð.
Alt er þetta í anda heilbrigðis-
löggjafar landsins, því eins og
landlækni varðar heilbrigðismál
alls landsins, svo varða og heil-
brigðismál hjeraðanna hjeraðs-
lækna.
Að binda formensku sjúkra-
hússnefndar við hjeraðslæknana
eftirleiðis, var engin goðgá talin
þar nje á Akureyri, nje á Seyðis-
firði.
í frumvarpi minni hluta sjúkra-
hússnefnc’ar hjer, og eins í meiri
hluta frumvarpinu, var horfið frá
einræði því, sem er á ísafirði
og öðrum bæjarsjúkrahúsum
hjer. Nefndin gekk öll inn á
frjálst læknaval við sjúkrahúsið.
Báðir læknarnir, sem nú eru,
hafa aðgang að sjúkrahúsinu,
eftir frumvörpunum, og auk
þess sjerfræðingar. Snúa læknar
sjer til ráðsmanns, þegar þeir
leggja inn sjúklinga eða láta þá
þangað beint fara, þegar bráð
þörf kallar að. — Hkkert er
því til fyrirstöðu, af mitini hálfu,
að ganga inn á það, að allir
læknar, sem hjer kunna að
verða búsettir, hafi, eða geii
fengið aðgang að sjúkrahúsinu,
auk sjerfræðinga þeirra, sem ef-
laust setjast hjer að, þegar mann-
fjölgun er orðin hæfileg, t. d.
skurðlæknar, lyflæknar, maga-
læknar o. s. frv., og þá munu
koma slíkar deildir, svo sem
lyflækningadeild og handlækn-
ingadeild við bæjarsjúkrahúsið
hjer, eins og ailsstaðar ann-
arsstaðar, þar sem verksviðin
greinast, fyrir eðlilega rás og
þróun viðburðanna. Fyr en sjer-
fræðingar eru hjer í þessum
greinum, getur slík deildarskip-
un ekki komið til mála, því
bærinn hefur ekki leyfi eða
heimild til þess að blekkja sjúk-
linga, þ. e. vísa á sjerfræðinga-
deildir, sem engir sjerfræðingar
eru við.
Við læknar, sem nú erum hjer
búsettir, höfum báðir lagt stund
á almennar lækningar, og leggj-
um stund á þær, innan þeirra
marka, sem við álítum okkur
færa til.
Báðir vísum við sjúklingum
til sjerfræðinga, þegar samvisk-
an býður, t. d. magalækna, skurð-
lækna, lyflækna, augnlækna o.
s. frv. Áríðandi er, að almenn-
iiagur skilji þetta rjett, og hjer
er rangt að villa mönnum sýn,
því eins og læknirinn þarf um
fram alfa muni að hafa hugfast,
að skaða ekki sjúklinginn, eins
er það skylda þess, sem ritar,
að hafa jafnan í hyggju, að greina
almenningi satt og rjett frá mála-
vöxtum en villa honum ekki sýn.
Samkvæmt frumvarpi minni
hlutans var dagleg umsjón, áhalda-
kaup til lækninga, umbúða- og
lyfjakaup, falið hjeraðslækni.
(Vel að nierkja, alls ekki Ólafi
Ó. Lárussyni, nema í bili, því
sjálfur trúir hann því ekki, að
hann verði hjer eilífur augna-
karl og himnesk hnúta, eins og
þar stendur, heldur hjeraðs-
læknum á ókomnum tímum,
sem fastra manna ríkisvaldsins
hjer í heilbrigðísmálefnum). —
Eflaust tel jeg,x að Kolka læknir
hefði farið eins að og minni
hlutinn, í hans sporum, — síst
skemmra.
Einmitt af því, að jeg hef lagt
það eitt til þessa sjúkrahússmáls,
sem jeg álít sannast og rjettast,
og í fylstu samræmi við heil-
brigðislöggjöfina hjer á landi,
og hollast öllum, eftir atvikum,
eins og enn til hagar hjer, þá
er jeg þess fús, hvenær sem er,
að leggja ágreiningsmál, sem nú
eru okkar lækna á milli, undir
úrskurð stjettarinnar, Læknafje-
lags íslands, eða gerðardóms,
því að það er okkar beggja
sómi, en að skattyrðast hjer f
b!öðum, keniur mjer cigi til
hugar.
Eigi að „svifta" hjeraðslækna
hjer sjúkrahússstörfum, er slegið
úr höndum þeirra höfuðvopnið,
sem þeir geta haft sjúklingum
til bjargar.

5. tbl.
Hjeraðsiæknirinn.
Viðtaístími:
1—3 og 5l/2—7 virka daga.
Helgidaga 11 —12.
— Næturklukka viö bakdyr.—
St. Eyjarós
nr. 82
heldur afmælisfagnað sinn mánu-
daginn 17. desember 1928, —
Nánar á fundi, simnudaginn 16.
Nefndln.
Athugið.
Jeg undirritaður heid áfram
vinnustofunni á þingvöllum (áður
B. Friðriksson) og tek skófatnað
til vlðgerðar. — Vönduð vinna.
Þorst. Hafliðason.
Sje læknaval frjáist við sjúkra-
hús, hefur bærinn engan ráð-
stöfunarrjett á sjúkling. Hitt er
annað mál, hvert læknarnir álita
sjúklingnum heppilegast að leita
í hvert sinn.
Jeg hefi altaf verið þeirrar
skoðunar, að bærinn verði að
þókna eitthvað þeim lækni, sem
nú er hjer búsetttir, ef ljóslækn-
ingastofa hans hættir störfum
undir hans höndum, sem mjer
vitanlega er ekki fastráðið enn,
hvort, eða hvénær, verður. —
Bæjarfjelagið hefur bæjarsjóð.
Almenningur hefur heimild og
rjett til að vísa á þann sjóð til
launagreiðslu starfsmanna, en alls
ekki rjctt eða helmild til að vísa
á einstaks manns atvinnu. —
Undarlegt má heita, að jeg skuli
þurfa að benda á sjálfsagða og
rjetta leið, eða því má ekki
fara rjett að hliH-unum lijer, eins
og annarstaðar, og almenningur
að vísa á þann sjóð, sem hann
á, og hefur fulla heimild og vald
yfir, með kjörnum fulltrúum ?
í Færeyjum er skipun sjúkra-
hússmála þannig, að landlæknir
Eæreyinga er þar forstjóri sjúkra-
húss eyjanna, yfirlæknir sjúkra-
hússins, og hjeraðslæknar«nir þar
hafa allflestir sjúkrahús.
ÖI. Ú. Lárussoti.