Víðir - 27.04.1929, Blaðsíða 4

.
Víðlr
Vestmannaeyjalýsing
Jónasar Hallgrímssonar.
Frh. ______
roður. Lengfa suðurmeð gagn-
vart Lögmannssæti á Ystakletti,
standa í sjó frammi tveir strýtu-
klettar, er heíta Drengir. þá
heitir vik nokkurt Bóndabót
kend v ð klett'nn Bónda, sem
þar stendur yfir uppi, og þegar
kemur fyrir Ystaklettsnef, tekur
v'ð Víkin og skipareiðm. Enn má
þess geta, að norðanmegin við
skipaleguna og vestur af Kle-
menseyri liggur mjó torfa grasi-
vaxin iram rneð Hemiakletti. Hún
heit'r Langa og er þar stundum
haft fje um tíma, sem flytja á í
úteyjar. Inst fyrir botni hafnar-
vogsins liggja rennsljettir sandar
og sunnanmegin við voginn liggja
inst sljettir grasfletir, og austur
af þeim svokallaður Sk'pasandur.
þar er uppsátur stórskipa þeirra
allra, sem ganga þar til fiski-
veiða á vetrum, og á bakkanum
þar fyrir ofan stendur kaupstað-
urinn og meiri hluti bygðarinnar,
sem frá verður skýrt í þeim
flokki bókar vorrar, sem hljóðar
«m bygging landsins.*
Enginn rennandi lækur er á
Vestmannaevjum, og það er ein-
hver hinn lakasti anmarki þeirra,
að þar skortir með öllu neytslu-
vatn, sem bygðin stendur, og
verður að sækja það langarleiðir.
Aðalvatnsbólið er uppi í Dalnum.
þar er fögur og heilnæm vatns-
lind,er líklegaspretturundanFisk-
hellum, en upptök hennar sjást
ekki, því fornmenn hafa hlaðið
að henni grjótfarveg og þakið
yfir með hellum og þykku jarð-
lagi, sem nú er grasivaxið. Oeta
hálfbognir drengir gengið þar
langt innundir, en ekki veitneinn
samt með sannindum hversu
langt bygging þessi nær. Hing-
að sækja margir Eyjabúar vatn
sitt á hestum um sumartímann,
og kaupstaðarbúarnir árið um
krirtíg ogallar kýr Eyjarinnar eru
á sumrum reknar þangað einu
sinni á dag. — Annað vatnsból
er undir Löngu. þar drýpur vatn
úr kletti í ker, sem undirersett
og sótt þangað sjóveg í góðu
veðri. í Eysteinsvík, sem fyr var
nefnd, rennur ágætt vatn út úr
kletti norðan í móti. Hlaupa
menn þar oft upp af sjó til að
svala þorsta sínum, og oft er
þangað sótt vatn handa sjúkum
mönnum, því það þykir einkar
heilnæmt og hressandi. —í Ysta
kletti Víkurmegin gín móti út-
suðri víður hellir niður við sjó-
inn, er heitir Klettshellir. Verður
róið inn í botn hans á báti og
fossar þar úr berginu, þegar lág-
sjáfað er, smekkgóð vatnsæð og
svo mikil að hún fyllir skjótt í-
lát, ef undir er haldið. Austan til
* Lýsing þessi á Vestmannaeyjum átti
að verða kafli almennrar lýsingar fs-
lands, sem Bókmentafjelagið hafði
falið Jónasi að semja, en aldrei kon:st
4 verk, vegna dauða Jónasan
upp á Stórhöfða, nokkru neðar
en þar sem hann er hæstur,
vætlar vatn undan rofi og svalar
sjer þar á kvikfjenaður, og land-
norðurhorni höfða þessa, rjett
niður við sjó, renna ætíð smá-
æðar út úr litlum klétti móti
norðri, sem sól skín aldrei á.
Er það svalandi og gott vatn.
Annað neytsluvatn, en nú hefur
verið talið, er ekki til á Heima-
ey. Og samt er enn ónefnt aðal
vatnsból kotunganna fyrir neð-
an hraun, og er það mestur þorri
þeirra Eyjabúa. þetta vatnsból,
ef svo skyldi kalla, er forarpoll-
ur einn, sem heitir Vilpaogligg-
ur í dæld einni, sem hvergi
rennur frá, en allur óþverriskol-
ast niður í frá kotakransi þeim,
sem stendur umhverfis pollinn.
Sá mesti velgerðingur, sem Vest-
mannaeyjum yrði gerður, væri
að grafa þar brunna, því ölllík-
indi eru til að þar fyndist nóg
vatn, þegar komið væri í gegn-
um hið forna hraunlag niður á
móbergsundirlagið, sem virðist
að halli jafnt undan Helgafelli til
bygðarinnar á tvo vegu. þaö cr
óhætt að segja, að Vilpa spillir
l’fi og heiisu og siðferði og öll-
jum framförum Vestmannaeyinga.
ÚTEYJAR OG SKER.
Ellirey.
Hún liggur liðuga hálfa viku
sjávar, austurlandnorður al Ysta-
kletti og gengur hún næst Heim-
ey að stærð og frjósemi. Hún
liggur frá norðri til suðurs og
er breiðust að norðan en mjóst
að sunnan. Að vestan og norð-
an er hún afar há, með sæbrött-
um hömrum. Verpa þar fýlung-
ar og svartfugl á hillum og bekkj-
um er Eyjamenn kalla langvíu-
bæli. Að austanverður er eyjan
mjög Iág og er þar við sjóinn
ýmist graslausir fláar, urð eða
lágir hamrar. Landnorður nef
hennarer hár klettur, sem skagar
út í sjó og kalla menn hann
Búrin. Landsuðurhornið heitir
Tangar og útsuðurhornið Smali.
þaðan beygist ströndin til út-
norðurs og kemur þá fjarska
hár hamar, sem heitir Háubæli.
þar eru bælin svo stór, að sagt
er að hvolfa mætti á sumum þe'rra
teinahringi og verpir þar ógrynni
af langvíu og rillu. þar sem
Háubæli enda heitir Lauphöfðar,
og er bergið þar mikið farið að
lækka. þar á neðstu hillunni er
skúti nokkur eða gjögur, sem
heitir Lauphöfðaból, og er hev oft
geymt þar á sumrum, þar til það
er sótt aö hausti og látið þá síga
loftsig niður í skipin. Norðan-
undir Lauphöfðum kemur stór
vík, sem kölluð er Höfnin. þar
má víða komast upp góðan veg
Útnoröan við höfnina er horn
Lestrarpróf,
Hið lögboðna lesirarpróf verður haldið í barnaskólanum 29. og
30. þ. m. Börn, sem verða 10 ára á þessu ári komi á mánudaginn
kl. 1, en þau, sem verða 9 ára á þessu ári komi á þriðjud. kl. 1.
þau börn, sem kynnu að vera veik, verða að senda læknisvottorð
um það fyrir 1. maí. *
Barnaskólanum, 26. apríl 1929.
Páll Bjarnason.
nokkurt, kallað Pálsnef og má
komast þar upp af sjó. Útnorð-
urhorn eyjarinnar heitir Nál.
þar er svo aðdjúpt, að fiskur
gengur þar stundum upp undir
harða berg. Frá Nálinni og til Búr-
anna liggur til landnorðurs fjarska
hár harnar kallaður Hábarð. Norð-
anundir því liggja Látrasker.
þegar kemur upp á eyna, er
Hábarð að sunnanverðu stór
brekka og fyrir neðan hana grasi
vaxnar flatir, sem heita Norður-
flatir og er þar slægjuland. Fyrir
sunnan og austan þær kemur
hír hnúkur grasigróinn, kallaður
Bunki. Ofan í kollinn á honum
er lág og austanundir honum
leif'ar af nautarjett, því til forna
gengu naut þar í eynni, en nú
er það af lagt. Suður at Bunka
koma Suðurflatirnar, það er gott
slægjuland. Suðaustur af þeim
kemur klettabelti, sem Kirkja
heitir og austur af því Langi-
hryggur, allur grasivaxinn. Aust-
anundir honum er lágur hamar
og drýpur jafnan n'ður af hon-
um mikiö og gott vatn, en salt
verður það eftir stórbrim, því
særok gengur þá upp um ham-
•rinn. það má heita, að eyjan
sje öll grasigróin og f'ráteknum
flötunum og einstökum smálaut-
um, er hún öll sundurgrafin af
lunda, sem veiddur er þar svo
býsnum skiftir. þar á ofan er
bergið alsetið af rillu fýlunga
og langvíu, og á vetrum fram-
færast þar á útigangi 256 sauðir.
Bjarnarey,
liggur skamt suður af Ellirey,
og er sund milli þeirra lOfaðma
djúpt. Brýtur þar stundum á í
stórbrimum og heitir sá boði
Eystribreki. Hún er ekki alllítil,
framt að því hálf á við Ellirey
og í lögun sem sjöhyrningur.
Móti útnorðri skaga lengst fram
tvö nef kölluð Hvannhillunef, og
milli þeirra er hár hamar með 4
grasivöxnum hillum hverri upp
af annari og vex á þeim skarfa-
Kál og lítið e;tt af hvönn. Frá
hinu eystra nefinu liggur næstum
eggsljettur hamar austur að svo
kallaðri Hafnarbrekku. Ofan af
honum er stundum gefið hey,
og er hæðin þar 47 faðmar.
Hafnarbrekkan snýr móti land-
norðri og er með stórum bekkj-
um og hillum utan í hömrunum
og grasbrekku að sunnan niður
undir lágan harnar við sjóinn.
Stúiku
vantar á goit sveitaheimili við
innistörf. — Upplýsingar gefur
Guðrún Tómasdóltlr,
Hásteinsvegi 22.
2 stuíkur
vanar fiskvinnu geta fengið at-
vinnu í sumar á góðu heimill
í þórshöfn. Goti kaup.
Upplýsingar gefur
&\sU távusson.
Tvö herbergi
og eldhtís óskast til Ieigu 11.
maí. — Upplýsingar á prent-
smiðjuuni.
tÞ
þar fyrir sunnon gengur inn vik
frá austri, sem kailað er Höfnin
og norðar en lyrir henni miðri
stendur hár.drangi landfastur, sem
heitir Hafnardrangur. Fyrir sunn-
an hann er urð og má þar víða
komast upp, þegar dauður er
austansjór. Upp undan urðinni
er hár hamar sem heitir Gróru-
veiðar. Fyrir sunnan Höfnina
kemur nef kallað Suðurflá og
suður af henni geysi hár hamar
með löngum hillum. þar liggur
upp tæpur vegur og hættulegur
sem heitir Skoran. Nú kemur
Eystrahaganef, sem snýr móti
suðri og Vestrahaganef móti út-
suðri. Milli þe'rra liggur hamar
ekki hár og upp af hon-
um beríiáar og graSivaxnar hill-
ur, sem heita Hagaskorur. þar
hrapar fje oftlega á vetrum. Fyrir
vestan h:ð vestra Haganefkemur
hár hamar vesturað Hrútaskoru-
nefi. Hann er víða með hillum
einkum að vestan þar sem heita
Hrútaskorur, og hrapar þar einn*
jg fje sem úr Hagaskorum. Upp
á eynni stendur á henni miðri
hár hnjúkur uppdreginn með skál
I kollinn. Hann er kallaður Búnki
sem hnjúkurinn á Ellirey og er
honum náskyldur, því þaö eru
hvorttveggja forn eldvörp.
Frh.
Prentsmiðjan Vestmannabraut 30