Víðir - 01.06.1929, Síða 1

árg.
Vestmannaeyjum, I. júní 1929
28. tbl.
Grein með þessari fyrirsögn
skrifar Kr. Linnet, bæjarfógeti í
24. tbl. Víðis, 4. þ. m. Segir..
hann tilganginn véra þann, að
béntla á vítin í hafnarmálunum
hjer og ráða til bóta. Að vancfa
þsirra manna, sem oft taka til
ináls um ýms málefni án þess
að fá svar eða áheyrn, mælist
hann til þess í lok greinarinnar,
að fá leiðrjettingar ef rangt sje
frá skyrt. þrátt fyrir þessa hóg-
yærð, rjett fyrir ofan nafn höf-
undar ns, er greinin illgirnis-
lega skrifuð og af mikilli vann-
þekkingu á málefninu, eins og
við m'átti búast.
því'fer :fjarri, að grein, sem
þannig^ er gerð, gagni þ.ví máli,
sem hjer er um að ræða. Hefði
Kr. L, fyrst og fremst hugsað
um að ráða til bóta, mundi hann
hafa> siiúið sjer fyrst með áminn-
ingar ; sínar og leiðbeiningar til
þeirra, sem hann áfellir, og hefði
sú aðférðln verið drengilegri, en
hann hefur valið hina leiðina.
Hver sem tilgangurinn kann að
vera, þá veröur árangurinn sá
einn, að vekja óánægju bæði hjá
þeimr sem eiga að vinna að þess-
um vandaverkum, og þá ekki
síður hjá þeirn, sem þurfa að fá
þau gerð.
Jeg þykist að litlu leyti geta
tekið til mín þau mistök, sem
orðið hafa á hafnargerðinni hjer,
því jeg kom fyrst að því verki
þegar komið var í óefni. það
hefur því orðið mitt hlutskiftiað
reyna að bæta úr því, sem áður
hefur verið misráðið. Áminning-
um Kr. L. virðist þó að nokkru
leyti vera bent ti! mín og mun
því kurteisara að svara bæjar-
fógetanum þó mjer sje ógéðfelt
að gera störf mín að blaðamáli.
Til þess að geta dæmt rjett
um þau afglöp, sem óneitanlega
hafa orðið við hafnargerðina,
þarf að athuga hafnarmálin frá
fyrstu gerð. það yrði þó
of langt mál að rekja hjer, en jeg
tel, að benda megi á tvær aðal
orsakir til þess, að svo illa hef-
ur farið um hafnargarðana.
1) Garðarnir stefna rnngt.
2) þeir hafa upphaflega verið
mjög illa gerðir.
Sök á þessu eiga fyrst og
fremst útlendir verkfræðingar,
gem fengnir voru til þess, að
leggja ráð á um þessi mannvirki
og síðar sáu um framkvæmd
verksins, en vegna van-
þekkingar á þessum mannvirkj-
um, hafa leiðbeiningar og eftir-
lit þeirra bæjarbúa, sem þá áttu
að gæta hagsmuna bæjarins, orð-
ið minni en skyldi.
Báðir garðarir áttu að stefna
meira til austurs. Hefði þá ver-
ið unt að leggja Norðurgarðinn
beint fram á þá eyri, þar sem
hann nú endar, og undirstaðan
að hausnum á Suðurgarðinum
hefði orðið á Hrognaskeri.í stað
þess varð að gera þenna óíán-
lega krók á Norðurgarðinn og
hausinn á Suðurgarðinum hefur
lent í dýpinu fyrir vestan og
framan Hrognasker. þar hefur
hann, eins og kunnugt, er hrun-
ið hvað eft'r annað og kringum
hann myndast rúst, sem gerir
alla viðgerð mjög örðuga.
Eins og menn muna, tók N.
C. Monberg í Kaupmnnnahöfn
að sjer, að gera hafnargarðana
fyrir ákvæðisverð. Hjá honum
urðu þessi óhöpp við verkið, en
f stað þess, að reyna að tryggja
sem best undirstöðu garðhauss-
ins tók Monberg það óheiilaráð,
að byggja á brotiri eins og þau
lágu. Garðhausinn hvílir því á
ósamfeldum steypukössum, sem
liggja eins og sjórinn hefur kast-
að þeim þcgar garðurinn hrundi,
Milli þessara kassa leikur sjórinn
óhindrað og er því sffeldur
straumur kringum garðhausinn
jafnvel þó anpars sje kyrt við
garðinn,
1922.afhenfi Monberg hafnar-
garðana sem fullgerða, en síðan
hefur á hverju ári orðið meiri
eða minni skemdir á þeim, sent
þurft hefur að bæta.
Skerin fyrir austan garðinn
liggja þannig, að sjávaraflið bein-
ist að garðinum nokkru fyrirof-
an garðhausinn. þar hefur sjór-
inn brotið garðinn hvað eftir
annað. Veturinn 1927—28 braut
sjódnn þarna 12 m. iengd af aust-
urvegg garðsins, Nokkrir af und-
irstöðukössunum hrutu úr garð-
veggnum austur fyrir garðinn, en
aðrir brotnuðu. Um vorið var sjór-
inn byrjaður að brjóta grjótfyil'ng-
una inn í garðinn og var þá fyrum
sjáanlegt, að ef ekki væri grip-
ið tij skjótra aðgerða, gat sjórinn
á næsta ve.tri brotist gegn um
garðinn. Á þessum stað þurfti
því að þjetta vegginn og steypa
inn undir garðinn. það sýndist
ekki ráðlegt að nota gömlu að-
feröina, að leggja kassa á svo
miklar mishæðir, sem þarna eru,
enda lágu undirstöðurnar, sem
hratað höfðu austur fyrir garð-
inn, svo langt frá garðinum, að
kassaröð fyrir utan þær hefði
gert viðgerðarkosínaðinn afar
mikinn. það ráð var því tekið,
að slá upp járnvegg fyrir utan
undirstöðurnar og milli mishæð-
anna í botninum, reyna að þjetta
vegginn við botninn og steypa
svo milli garðsins og veggsins.
Á þenna hátt mátti gera sjer
von um, að takasr myndi að
steypa í þá heila, sem komnir
voru undir garðinn, og þó sjer-
staklega, þar sem brotið var inn-
undir miðjan garð.
Tillaga um þessa tilhögun á
viðgerðinni kom frá vitamála-
skriistofunni, en við stöndum
þó ekki einir að þessari hug-
mynd. Áætlun um verkið var
borin undir ivö stærstu hafnar-
virkjafjelögin í Danmörku, sem
gera hafnarvirki út um allan
heim. þessi fjelög hafa gefið yf-
iriýsingu um það, að þeir sæjti
enga aðferð hentugri til þess að
reyna að tryggja garðinn. Áætl-
un um viðgerðlna var síðan bor-
in undir hafnarnefnd og bæjar-
stjórn hjer og samþykt án at-
hugasemda. Viðgerðin var svo
gerð síðast liðið sumar og að
því er virtist tókst hún vel, þó
að margir örðugleikar yrðu við
framkvæmd verksins. Man jeg
að margir borgarar bæjarins, sem
við mig töluðu þá, voru sjer-
staklega ánægðir með þessa við-
gerð og töldu okkur nú hafa
fundið það ráð, sem að gagna
mætti tii þess að styrkja garð-
inn. það hefur þó nú komíð í
Ijós, að straumurlnn við botn-
inn inn í hellana hefur veikt
steypuna um of meðan á verk-
inu stóð, og síðastliðinn vetur
hefur sjórinn náð að sverfa úr
henni að neðan, svo að yst hef-
ur fallið niður og frá garðinum
all-stórt stykkiafþví sem steypt
var í fyrra, eða um tveir tímtu
partar af allrl lengdinni. Steypan
fyrir hellinum, sem myndað'st
1928, stendur þó enn og býst
jeg við, að fuliyrða megi, að
þessi viðgerð hafl bjargað garð-
inum frá ht’unl síðastliðinn vet-
ur.
í fyrra sumar var auk þess
Norðurgarðurinn lagðurá undir-
stöður 36 metra fram og undir
staða lögð að 16 metrum. þar
stendur alt óhaggað og sýnir, að
þar sem ekki er. „klúður" fyrir
má gera garða sem standa í Vest-
mannaeyjum.
Ennfremur var innsigiingaleið-
in milH garðanna hreinsuð og þar
teknir upp alt að 3000 steinar,
sem notaðir voru að mestu leyti
í Norðurgarðinn.
Jeg neita því ekki, að ólíkt
betra og ánægjulegra hefði verið
að alt hefði staðið óhaggað við
Suðurgarðinn, en þetta tjón er
ekki nærri eins mikið og KrýL.
vill vera láta, þvt að þó að þetta
stykki fjelli og þó að jafnvel alt,
sem steypt var í fyrra, austan vjð
garðinn fjelli fram, þá er mikjð
unnið við viðgerðina. Fyrst og
fremst það, að bjarga garðinum
úr yfirvofandi hættu og f öðru.
lagi er eitt af þelm ráðum, sem
bent hefur verið á til þess að
bæta garöinn, einmitt það, áð
steypa stór heilleg stykki austan
við garðinn til þess að draga úr
sjávaraflinu áður en það mætir
garðinum.
þar sem hjer var um aðferð að
ræða, við viðgerðina, sem viður-
kendvar af þeim mönnum, sem vit
hafaáverkinu og þar sem garð-
inum með henni varð bjargað og
ekkert stórt tjón hlaust af, tel jeg
engan sanngjarnan mann geta áfelt
verkfr. eða þá, sem að verkinu
unnu. þau ummæli Kr. L., sem
jeg hefi heyrt eftir hónum höfð í
Reykjavík, að alt væri ónýtt,
sem gcrt hafi verið hjef í fyrra
sumar, vona jeg að menn geti,
af því sem hjer er skrifað, sjeð
að eru tilhæfulaus ósannindi.
í grein sinni minnist hann á sam-
tal sitt við atvinnumálaráðherra.
og mun hann þar hafa borið
sömu söguna. Mjer þykir sú að-
ferð ósamboðin bæjarfógetanum,.
að bera ríkisstjórninni óhróður
um aðra starfsmenn ríkisins, án
þess að gera sjer' far um að
kynnast málefninu og vera viss
um að segja rjett frá. þeir menn,
sem það gera eru oft kallaðir'
Ijótum nöl'num,
Sumarið 1925 var bæjarbryggj-
an lengd um 26 m. Jafnframt
var hún breikkuð að mikliim
mun og gerð hærri en hún var
áður. Áætlað liafði verið að
gera þessa framlengingu miklu
styttri og mjórri, en þar sem
oröin var knýjandi nauðsyn að
auka bryggjuplássið, ákvað hafn-
arnefnd að gera brvggjuna svo