Víðir - 05.10.1929, Qupperneq 1
Vestmannaeyjum, 5. okt. 1929.
46. tbl.
1. árg.
(Andrjes) J. S(traumland) reit
í 33. tbl. „Vikunnar" grein um
rektorsembættið í Mentaskólan-
um í Reykjavík.
Eins og við var að búast kveð-
ur þar nokkuð við sama tón og
í öðrum stuðningsblöðum núv.
stjórnar, en ekki lætur greinar-
höf. sjer nægja að lofa Pálma
Hannesson, heldur þarf hann
endilega að iara óvirðingarorð-
um um hina umsækjendurna,
og verður slíkt síst til þess að
auka gildi greinarinnar í augum
þeirra, er til þekkja.
í næstsíðasta tölublaði Víðis
var þess getið, að Pálma Hann-
essyni sem undanfarin þrjú ár
hefur haft kenslu á hendiíGagn-
fræðaskólanum á Akureyri, hefði
verið veitt rektorsembættið
við hinn ahnenna mentaskóla
í Reykjavík, en gengið hefði
verið fram hjá hinum umsækj-
endunum um embættið, en
það voru þeir: þorleifur H.
Bjarnason, ytirkennari, Sigurður
Thoroddsen, yfirkennari, Jón
Ó'eigsson, yfirkennari, Ólafur
Daníelsson, adjunkt og Bogi Ól-
afsson, adjunkt. — Var á það
minst hver ósvinna þetta væri,
þar sem í hlut eiga velmetnirog
mikilsvirtir kennarar með margra
ára reynslu, en sá útvaldi, P. H.,
lítt reyndur maður, nýskriðinn
úr skóla, sem kallað er.
Sá, sem þessar línur ritar,
þekkir P. H. ekkert persónulega,
heldur aðeins af afspurn, auk
þess að liafa lítilsháttar heyrt til
hans. Dytti mjer því síst í hug,
að fara nokkrum óvirðingarorð-
um um hann, enda geri jeg ráð
fyrir, að hann sje að mörgu leyti
mætur maður. — En það rjett-
lætir aðeins að litlu leyti þessa
ráðstöfun, því hinir umsækjend-
urnir voru menn irfiklu reyndari,
sem fyllilega voru færir, um að
rækja þjtta embætti.
Blöð þau, sem reynt hafa að
verja þetta síðasta glapræði
mentamálaráðherra, hafa reynst
veik í vörninn', t d. sagt, að svo
erfitt h»fði verið að gera upp á
milii h'nna eldri umsækjenda, að
.taka hefði orðið þann yngsta og
óreyndasta.
A. J. S. gengur f'eti framar í
grein sinni. — Hann fer óvirð-
•ngarorðum um þessa menn —
°g dæmir þá þunglega. Ætla
maet*i að maðurinn þekti þá og
kennarahæfileika þeirra all-ítar-
lega, því að öörum kosti yrbi
dómurhans að álítast vanhugsaður
sleggjudómur og skrif hans ó-
þverra níðskrif. Nú er það vit-
anlegt þeim, er til þekkja, að ef
A. J. S. þekti þessa menn, sem
nokkru næmi, þá myndi hann
ekki kveða upp slíkan dóm,
nema hann væri því óhlutvand-
ari. — En jeg leyfi mjer að ef-
ast um, að A. J. S. þekki þáeða
hæfileika þeirra — og er það
Ieitt hans vegna.
í grein sinni segir A. J. S.
meðal annars: „Má vænta þess
að það hafi hin bestu áhrif á
skólalífið að losna undan stjórn
afturhalds og elliglapa og fá í
stað þess forustu þess manns er
hugsar nokkuð á annan veg en
reykvískir auðborgarar og mosa-
vaxnir embættismenn, með lífs
skoðanir,sem myglulyktina legg-
ur af langar lciðir*.
þetta eru stór orð hjá Straum-
land ritstjóra — og óm&kleg í
alla staði — ef átt er viö um-
rædda kennara Mentaskólans og
fyrverandi rektor.
Bæði mjer og mörgum öðrum,
sem notið hafa fræðslu þessara
mætu manna, og viljum viður-
kenna hve mikið við eigum þeim
að þakka, sárnar að heyra eíns
illkvittnisleg ummæli í þeirra
garð og getur í grein Straum-
lands.
Síðar í grein sinni segir A. J.
S.: *AUir hinir gömlu „lærifeð-
urK, sem þar hafa hreiðrað um
sig, verða að fara, og nýir m«nn
að koma ístaðinn, þjóðin mundi
tvímælalaust græða á þvf, þótt
hún þyrfti að greiða þessum
mönnum full laun, eftir sem áð-
ur. — Flestum þeirra mun al-
gerlega hafa mistekist aðalhlut-
verk allra kennara, þ. e. aðvinna
ást og virðingu nemenda sinna*.
það er engum efa undirorpið,
að Straumland og hans nótar
vildu reka hina „gömlu lærifeð-
ur“ — og skipa sjúfa sigí stað-
inn, en óvíst er, að öðrum Ifki
sú ráðstöfun jafn vel — eða til
framkvæmda kæmi — jafnvel
þótt Jónas fengi að rassakastast
í ráðlierrastólnum eitthvað áfram,
Straurnland álítur aðalhlutverk
kennara vera það að vinna ást og
virðingu nemenda sinna. — Aðal-
hlutverk kennara er aö kenna—
og ná sem bestum árangri með
kenslu sinni — hvernig sem
hann fer að því. Öðlist hann ást
og virðingu nemenda sinna verð-
ur honum þetta auðveldara — en
hann um það. - Álítur A. J. S.
ef til vill, þegar hann hefur nem-
endur í ensku — t. d. blómarós-
ir Eyjanna — það fyrsta hlut-
verk sitt að reyna að öðlast ást
þeirra ? Ætli að enskukenslan
yrði þeim nokkuð notadrýgri
fyrjr það — í því tilfelli ? Jeg
efast um það.
Annars er það rangt hjá
Straumland, eins og Hestannað í
grein hans, að fæstum kennur-
unum hafi tekist að öðlast ást
og virðingu nemenda sinna. —
það þori jeg að fullyrða, að
nemendur hafi virt þá vel-flesta
og þótt vænt um suma — hver
eftir sínu höfði og hjartalagi.
Auðvitað hafa altaf verift í
skóla einhvtrjir þ«ir nemendur,
»em anga gátu virt nje elskað
— átblásnir vladbelgir — sjálf-
um sjer., góðir, sjálfum sjer betrl
og sjálfum sjer bestir.
Mjer er lítt skiljanlegt hvað
komið hefur. Straumland til að
skrifa aðra eins endileysu 11 og
greinina um^rektorsembætiið, —
Hafi honum fundist þöif á því
að verja þessa vandræða ráð-
stöfun J. J. mentamálaráðherra,
þá hefði hann átt að gera það
eins og góðum dreng sæmdi, en
ekkl með óþverra aðkasti til sjer
miklu meiri manna. — Og vissu-
lega mun Pálma Hannessyni l'tll
þægð í slíkum skrifum, því að
hann mun vel geta viðurkent hið
góða, sem hann hefur notið af
þessari stofnun — Mentaskólan-
um í Reykjavík og kennurunum
þar.
Ó. M.
Spítalamálið.
Eftlr Slgurð Slgurðason frá Arnarholti.
Mjer hefur margsinnis- dottið t
hug, að skrifa um „spítalamár
Vestmannaeyja, til þess að skýra
fyrir ókunnugum, hvernig á því
einstæða fyrirbrigði stendur, að
þras, deilur, kuldi og jafnvel
andúð hefur leikið um þetta
vesalings fyrirtækj—um sjúkra-
hús, sem undir venjulegum kring-
umstæðum ætti að sameina allan
lýðinn ; nóg er til að rífast um
samt.
F.n jeg hef æfinlega horfið frá
þessu, vegna þesa, að jeg tel
mig 1.) hafa lagt mest fje og ó-
mak fram til hússrns, einstakra
manna og held því fast fram, þar
til einhver reikningsskil koma í
ljós, sem ekki eru ætluð Hala-
negrum, eins og þessar ómyndar-
og ósamhijóða sk'lgreinar hr.
G. J. J. hafa verið, við „vígsl-
una“ og nú í Víði. 14. sept. s. 1.
— og í 2 ) af einskærri með-
aunkun með hr. G. J. J.
En hann gengur á lagið (sbr.
„Hossir þú“ o. s. frv., því fleirl
kunna nú vísu en hr. G. J. J.)
og heldur nú ao alt megi bjóða
„klíkunni", sem hann kallar, en
jeg býst við, að jeg teljist þar
liðsmaður í hópnum, því ekki
hef jeg fnrið í felur með van-
þóknun mína á öliu framferði
hans í þessu máli.
Grein hr.G. J. J. í Víði byrjaði
þannig, að jeg hjelt, að hann væri
að pára þetta sjer tii dægrastytt-
ingar; en þetla; stóð ekki lengi,
heldur þrútnaði greinin út af
slettum, reiði og gorti — að við-
bættu jarmi yfir „vanþakklæti",
en eins og kunnugt er, eru van-
þakklæti heimsins laun hr. G J. J.
Jeg mun því gera hjer nokkr-
ar almennar athugasemdir um
málið, frá minni hálfu, sem
nokkurskonar hluthafa í fyrir-
tækinu ; ráðsmaður spítalans og
bæjarstjórn gera hreint fyrlr sín-
um dyrum, ef þeim þykir ó-
maksins vert að svara þessu
narti í Viðisgreininni.
I.
Hvað vitneskju almennings út
í frá snertir, var hið fyrsta að
eitthvað 4 sinnum var það boð
látið útganga í blöðum landsins,
að hr. G. J. J. ætlaði að gefa
sjúkrahús í Vestmannaeyjum.
Kunnugir vissu að vísu, að til
voru ýmsir sjóðir, gefnir bæjar-
fjelagi Vestm. til væntanlegrar
sjúkrahússbyggingar, en það sem
ávantaði upp í kostnað af vönd-
uðu og veglegu húsi, með öllu
sem fylgja þyrfti, var svo veru-
legt að með sjálfsögðum, góðum
vilja mátti kalla þetta gjöf.
En svo var þrívegis á eftir
hafin samskotaleit og eru þær
mjög lærdómsríkar, þótt ekki
væri nema fyrir hr. G. J. J. sjálfan.
Eins og áður er sagt, gat gjöf
hans verið mjög rausnarleg og í
alia staði til sóma, þótt borgarar
bæjarins sýndu velvild sína til