Víðir - 07.06.1930, Blaðsíða 1

II. árg.
Vestmannaeyjum, 7. júní 1930.
30. tbl.
A r b ó k
Slysavarnaféiags Islands
1929,
Stjórn Slyaavarnafélags íalands
hélt fyrsta fund sinn 10 jan.
1929 og má því kanske nefna
þennan dag fæðingardag félags-
ins, líkt og við hér í Eyjum
teljum 26. mars fæðingardag
Björgunarfélagsins okkar, er
„Þór“ sigldi hér að Eyjura fyrsta
sinni.
Stjórnina skipuðu strax og
voru að sjálfsögðu endurkosnir
á aðalfundí 3. febr. þ. á.
Forseti: Q. Björnsson, landlækn-
ir. Ritari: Geir Sigurðsson, skip-
stjóri. Féhirðir: Magnús Sigurðs-
son, bankastjóri. Meðstjórnend-
ur: Þorsteinn Þorsteinsson skip-
stjóri og Sigurjón Á. Olafsson,
alþm.
Það er auðsæti af nafní
skýrslunnar um fyrsta starfsár
Slysavarnarfélag8 íslands, Árbók,
að framvegis muni árlega von
& áframhaldi, og er vel farið.
Skýrsla þessí er sem sé ekki
venjuleg skýrsla, en má með
réttu einnig teljast til bókment-
anna, svo er efni og innri bún-
ingur fremri öllum öðrum félaga
Bkýrslum. Hún er öllum til
hins mesta sóraa sem þarjkoma
við sögu, stjórn félagsins, land-
Btjórn og þingi, höfundi bókar-
innar og einstökum mönnum
öðrum og þar íyrst og fremst
þorsteini Þorsteinssyni skipstjóra
og herra Maríus Níelsen, sem
báðir hafa gefið félaginu stór-
höfðinglegar gjafir, ásamt konu
Þorsteins, frú Guðrúnu Brynj-
úlfsdóttir. Fylgir mynd af þeim
þrem og einnig af Matthíasi
Þórðarsyni, umboðsmanus fél-
agains erlendis.
Efni Árbókar er eðlilega algerð
nýung og form og máls frá-
gangur, stýll og ritháttur miklu
fremri en venja er til um slik-
ar ritsmíðar. Það skiftir litlu
eða engu máli, þótt ýmslr og
þar á meðal undirritaður hefðu
heldur kosið nafn félagsins:
Björgunarfélag íslands — og þar
meö er lokið allri aðfinslu frá
undirrituðum.
Árbókin ílytur margvíslegan
og áður óprentaðan fróðleik,'
um félagið sjálft, hina fögru
gjöf frú Guðrúnar og Þorsteíns,
björgunarbátinn í Sandgerði.
«þorstein«, skýrslu um slys og
bjarganir árið 1929, fundargerð-
ír ýmsra björgunardeílda víðs-
vegar ura landíð, skýrslu um
slysfarir í Vestmannaeyjum
ir séra Sigurjón Árnason og ™
Þorstein Jónsson í Laufási; nær
skýrslan yfir árin 1900—1928^
um stjórn björgunarbáta og
opinna róðrabáta o. fl. o. fl. 0
Fyrir landsmenn alla ar stofn- ’
un félagsins og stjórn þess hið
mesta gleðiefni, þótt ekki væri
annað en að sjá risa upp félag- '
skap og houum stjórnað til þess
að hafa sjálfir mikið ómak og
kostnað — nú á þessum mater-
ialistisku, fjárdráttar tímum.
Fyrír okkur hér í Eyjum er
öldungis sérstakt án<egjuefni að
sjá í Arbókinni þann velvilja og
viðurkenningu, sem þar kemur
víða fram og snertir Björgunar-
félag Vestmannaeyja, og á bls.
25 er það beinlínis tekið frara
að *eitt af nœsíu viðfangsefnurn
Sfysavarnafélags Islands verði að
dgnast lítinn björgunarbát á Eið-
inu í Vestmannaeyjum«.
Arbókina þurfa allir þeir að
eignast, sem áhuga og skilning
hafa á þvi hve afskaplega mikla
þýðingu félagsskapur þessi hefir
fyrir okkar fámennu þjóð, hvort
heldur er i mannúðar, fjárhags-
legu eða menningarlegu tilliti
um að ræða. Vona ég að fél-
agsstjórnin hafi séð sér fært að
láta prenta nægilega mörg ein-
tök handa væntanlegum kaup-
endum.
------Að lokum vil eg leyfa
mér að beina þeirri áskorrn til
stjórnar Slysavarnafélags fslands
að bæta úr vandræðum sjó-
manna, er stranda við sandana
í Skaftafellssýslum. Eg hef tal-
að við útlenda og jnnlenda sjó-
menn, sem ratað hafa i þessa
mannraun og eru lýsingarnar
einhverjar þær átakanlegustu
sem eg hef heyrt — ferðalagið
eftir á land er komið.
Ferðalagið byrjar venjulegast
á því, að þeir hraustustu og
venjulegast holdvotir, í byl,
stormi, rigningu eða þoku, verða
að skiftast á að bera einn eða
tvo félaga sína þar til allir eru
aðframkomnir og þeir sem born-
ir voru lagðir eftir á sandinn
handa dauðanum.
Eg fór í fyrra 4 sinnum aust-
ur fyrir alla sanda með varð-
skipunum og stundum mjög
nærri landi, til þess að kynna
mér þessa strandlengju. Er nú
uppástunga mín, þegar fé ogtími
er lil, að þau 2 sæluhús sem
þegar eru reist verði endurbætt
og 4 reist í víðbót og sandarnir
Btikaðir. Fyret þarf að senda
hygginn mann t. d. erindreka
félagsins, hr. Jón Bergsveinsson
landveg til skoðunar staðháttu,
einkum ánna, og viðtals við
fróða og hyggua Skaftfellinga
um viturlegt val á husstæðum.
Fela siðan áreiðaulegum og
skylduræknum mönnum þar
eftirlit og urasjón með húsunum,
gegn þóknun, einn með hverju
húsi, kortleggja síðan sandsvœðið
og húsin og senda í sjómanna-
almanök innlend og úllend, eftir
þörfum, teikningu af öllu sam-
an.
Kveð eg að sinni Slysavarna-
félag Tslands með ósk um sam-
skonar áframhald sem upphafið
er.
Sigur&ur Sigurðsson
frá Arnarholti.
A víð og dreif
á sfjórnmálasviðinu.
það er skiljanlegt þótt almenn-
ingur trénist upp á þvt að tala
um stjórnmálln, ekki síst þegar
þau eru komin í það horf, eins
og nú er, að um land a)t er rif-
ist um það hvort dómsmálaráð-
herrann sé með réttu ráði eða
ekki, hvort hann sé með öllu
það sem sagt er sjálfráður gerða
sinna. Blaðið hefur enga afstöðu
tekið í þessu máii, og ætlar held-
ur ekki að gera það framvegis.
því það er ekki að taka afstöðu
þótt lesendum sé skýrt frá því
hvað um máliö er rætt.
Engin mun t. d. bera Tímanum
það á brýn, að blaðið hafi tekið
afstöðu móti dómsmálaráðherra
í þessu máli, og þó ver blaðið
upp á síðkastið öllum kröftum
sínum í umræður um málið.
Sjálfur ráðherrann skrifaði 12
dálka langa grein nýiega um
sjálfan sig og dr. Helga Tómas-
son læknir. Almenningi hér í
Eyjum gafst kostur á að kynna
sér hvernig Tíminn ritabi nýlega
um Landskjörsfundarhaldið um
daginn og fylgi Jónasar á fund-
inum. Og stjórnarblaðið heldur
áfram í sama tón í nýjustublöö-
unum, segir að Fyllu hafi seink-
að um 4 klukkustundir sökum
ofveðurs. Hafi ekki komið til
Eyja fyr en kl. 1 og lítt fært
hafi verið að komast í land á
Eiðinu o. s. frv.
í sjálfu sér er þetta ekki mik-
ilsvert atriði nema að því leyti,
að hér er sönnun fengin fyrir
því að blaðið snýr öllu við,
þekkir engan mun á réttu og
röngu, þegar dómsmálaráðherr-
ann þarfnast hjálpar.
það sem virðist hafa komið
þessum, fyrir þjóðina og ráð-
herrann, leiðinlega orðrómi af
stað, er als ekki andstæðuflokk-
ur hans á þíngi, þótt Tíminn
vilji svo láta vera, heldur miklu
fremur stjórnarblaðið sjálft.
Dómsmálaráðherrann skrifaði
sjálfur fyrstur allra manna í blað
sitt um málið. það eru þannig
ekki stjórnarandstæðingarnir sem
hófu umræðurnar.
Og það sem gefið hefur þess-
um geðveikisorðróm byr undir
báða vængi, er öll framkoma
ráðherrans á stjórnmálasviðinu,
hatrið og ofsóknarandinn í ritum
og gerðum ráðherrans er svo
óstjórnlegt í garð andstæðing-
anna að úr hófi keyrir, og hins-
veger er jafn hóflaust oflofið um
ráðherrann i hans egin blaði, og
enginn veit hve mikið hann skrif-
ar af þessu lofi sjálfur, eða hvað
mikið af því má skrifa á reikn-
ing þeirra manna sem hafa gert
sér það að aðalatvinnugrein, og
hanni vel launaðri, að skriða
fyrir honum.
Tökum til t. d. til athugunar
eftirfarandi klausu úr Tímanum
frá 10. f. m. Hún er tilfærð hér
orðrétt.
„Síðan Jón Sigurðsson leið
hefur enginn maður átt eins
mikil ítök í hugum íslénsku
þjóðarinnar og Jónas Jónsson
frá Hriflu, núverandi dómsmála-
ráðherra.“
Er ekki eðlilegt þótt menn
ætli, að sá er skrifar þannig,
hljóti að hafa eins og sagt er,
„lausa skrúfu“ einhversstaðar i
heilabúinu. það er ekki sálar-
lega heill maður sem gerirþenn-
an samanburð á Jóni Sigurðs-
syni og Jónasi frá Hriflu, það
er ekki sálarlega heill maður
sem heldur því fram, að í hug-
skoti íslenskrar alþjóðar sitji þeir
hlið við hlið, hann Jónas frá
Hriflu og Jón Sigurðsson.
Göfgin skýn út úr hverjum
drætti í andliti Jóns Sigurðsson-
ar, og göfugur var hann ávalt í
garð sinna harðvítugustu mót-
stöðumanna.
Honum stóðu til boða feít em-
bætti, því Danir óttuðust hann,