Víðir - 23.03.1934, Blaðsíða 1

VI. árg.
#
Vcstmannaeyjuin, 28. mars 1984
5. tbl.
ðryggi
«g björgun.
í síðasta tölublaði „Viðis* skrif-
aði Páll Bjarnacon skólastvjóri um
Slysavarnir. Er grein sú orð í
tíma talað, og ætti að geta orðið
til þess að vekja áhuga manna
hér á því merkilega störmáli.
fað er nokkuð óviðkunnanlegt
og ekki lltill vottur um kæru-
leysi okkar, að hér í Vestmanna-
eyjum, láng stærstu vélbataútgerð-
arstöð landsins, skuli fyrst núna
vera að votta fyrir litlum vísir
að slysavarnardeild. Og að sú
deild byrjar með skólabömum,
sem litla eða enga þekkingu hafa
á þessu máli, er ljós vottur um
það að skólastjöri bendir börnun-
um á hina réttu leið, og enn-
fremur sýnir það áhugaleysi sjó-
manna um eitt hið stærsta vel-
ferðarmál þeirra.
I ýmsuni blöðum landsins og
timaritinu „Ægi“ má oft lesa um
stofnun og starísemi slysavarna-
deilda viðsvegar um landið, en
Vestmannaeyjadeild heflr eigi þekst
fyr en nú að börniu koma þar
til sögunnar. Heyist heflr að
Kvennadeild muni í fæðingu og ef
konurnar hér, með sínum alkunna
dugnaði og viljafestu, taka slysa-
varnamálió að sér, þá eru þær
vísar til að vinna því mikið gagn.
Hvað hugsa sjómennirnir ?
Pað mun flestum vitanlegt að
slysavarnafélög, stærri eða minni,
eru stofnuð með þeirn eina ásetn-
ingi að auka öryggi sjömanna og
bjarga þeim úr sjávarháska. í’að
virðist þvf eðlilegt og sjálfsagt að
þeir myndi með sér félagsskap í
sama tilgangi.
í*að má auðvitað kalla Björgun-
arfélagið, sem stofnað var og enn
starfar héi, Slysavarnafélag, því
fullyrða má að fjölda mörgum
Blysum hefir það varnað, og mörgu
mannsllfinu bjargað. Eu þftð er
ekki nóg. Hér þarf að stofna slysa-
varnadeild, eða deildji sem vinna
f félagi við Slysavarnaifélag Is-
lands að öryggi og bjórgun sjó-
mannn alment..
Aður en Björgunaifólag Vest-
matinaeyja var stofnað, voiu sjó-
slys hór hörmulega tíð, en síðan
það höf staifsemi sina hefir slys-
um mikiö íækkað, og það svo, að
t. d. vertiðina 1933 fórst héreng-
inn rnaður í sjö. Munn þó hafa
stundað hér fiskveiðar um flmm
hundiuð manna á línuveitfð og
um sjö hundruð og flmtíu á
netavertið.
Óefað er þessi góða útkoma
Björgunaifélaginu mikið að þakka,
og á þessu getur maður séð hve
mikilsvirði slysavarnir eru.
Við getum sagt að nú um há-
vertiðina hafi sjómenn ekki tima
til írð mynda neinn félagsskap, en
fyrir næstu áramöt ættu sjómenn
hér að hafa stofnað myndarlega
slysavarnadeild, sem í félagi við
Björgunarfélag Vestmannaeyja. og
Slysavarnafélag Islands, vinni að
öryggi og björgun allra sjómanna.
Góuþrællinn 1685.
það er gömul hjátrú, sem lifað
hefur til skammstíma, að góu-
þrællinn sé mjög hættulegur sjó-
farendum, og sérstaklega frönskum
sjómönnum; var meir að segja
stundum kallaður Fransmanna-
dagurinn. Hann þötti um eitt
skeið litu betri en Gvöndardagur.
Gætur þessi ötrú stafað frá slysa-
deginum mikla, góuþrælnum 1685.
Nokkrar frasagnir eru til um
mannskaðana þann dag og ber
ekki að fullu saman. Hér verður
það tekið er líklegt þykir að fari
næst sanni. (Eftir ísl. Annálum).
Á góuþræiinn (9. mars 1685)
gerði ofviðri af útsuðri og fórust
þann dag 7 skip af Stafnesi, þrír'
teinæringar en 4 áttæringar, úr
Garði 3 skip, en 4 skip úr Vest-
mannaeyjum með 53 mönnum,
tvó skip braut undir Jökli og
tveggjamannafar af Vat.nesi först
með 2 mönnum. Af skipunum frá
Stafnesi og Garði fórust að sögn
81 maður, eða samtals 136 manns
þennan eina dag.
„Rak þá upp 47 líka nóttina
eftir, sum i Garði, sum á Miðneai.
Voru þeir allir iarðsettir við Út-
skálakirkju á einum degi, og gerðar
að þeim þrjár grafir og voru í
eina lagðir 42, hver við annais
síðu en foimennirnir í hinar tvær;
að þeiin voru kistur gerðar og
hjúpfæiðir". Bátar þessir voru
kóngsbátar og mennirnir flestir
eða allir norftlenskir, úrvalsfólk.
Skömmu aftur fórist skip af
Eyrabakka með 11 mönnum.
Talið er að þetta ár hafi orðið
19 skiptapar á landinu og drukkn-
að 191 maður, „Meintiat síðan
ísland var bygt að ei mundu fleiri
menn af flskibátum drukknað hafa
hér við land á einum vetri*.
Geta má þess til samanburðar,
að í Haugsnesbardaga, er vai
mannskæðasta orusta hér á landi,
féllu 110 menn.
Petta sama ár lá hafís fyrir
Norðurlandi fram t.il höfuðdags og
komst þangað aðeins eitt kaup-
skip með nauðum, hin snéru aft-
ur. Um haustið gerði stórflóð,
mest i Skagafirði og braut um 50
báta, og tók út mikið af reka-
timbri á Tjörnesi, jafnvel forða til
20 ára. Þá verða úti í Beykjadal
6 menn. Maður var brendur á
alþingi fyrir guðlöstun.
Margur hefur átt um sárt að
binda eftir þetta vandræða ár, en
oft hafa síðan orðið ægileg sjó-
slys hér við land. Sannast, þar,
það sein Steingr. Th. kvað um í
hinum fagra Sjómannasöng:
Hraustum mörgum drekti dröfnin,
djúpið á sinn val,
gleymdust þeir?, nei, guð veit
nöfnin,
grand ei hræðast skal.
Páll Bjarnason.
Dómur
var kveðinn upp í aukarétt Vest-
mannaeyja þann 21. þ. m. í máli
því, er höfðað var af hálfu rétl,-
vísinnar gegn Sigurði Snorrasyni,
fyrverandi féhirði í útibúi Útvegs-
banka Islands h.f. hér í bænum.
Niðurstaða dómsins er svo-
hljóðandi;
Því dæmist rétt vera :
Ákærður Sigurður Sívertsen
Snorrason, sæti betrunarhúsvinnu
i 18 mánuði. Hanr. greiði Jóni
Baldviífesyni og Jóni Olafssyni
f. h. Útvegsbanka Islands h.f kr.
60733,00 innan 15 sólarhringa frá
lögbirtingu dóms þessa.
Loks greiði ákærður allan kostn-
að sakarinnar, þar á meðal kostnr
aft við gæsluvarðhald sitt.
Dómi þessum skal fullnægja
með aðför að lögum.
Jón Hallvarðsson.
settur.
LESIÐ VlÐI
Lcikjimissying.
Telpur og drengir úr barnaskól-
anum sýndu leikfimi undir stjórn
hr. leikfimiskennara Lofts Guð-
mundssonar í Alþýðuhúsinu s. 1.
sunnudag.
Eyrst kom inn flokkur telpn-
anna. Sýndu þær nokkrar æfing-
ar standandi og sitjandi, fallegar,
mjúkar og samstiltar og svo flug-
stökk sem tókst mætavel. Var
telpunun óspart klappað lof í lófa.
Þá komu drengirnir 8 að tölu,
voru þeir allir knáir og karlmann-
legir. Byrjuðu þeir á gólfæfing-
um, snöggum og,hressilegum, þá
kom hesturinn og síðast stökk á
dýnu. Snerust þeir í loftkðstum
aftur á bak, áfram og út á hlið
svo fljött að vart auga á festi.
Mátti sjá að þarna eru á ferð-
inni afbragðs leikflmismannaefni.
Eftir að drengírnir höfftu um stund
hoppað og skoppað áhorfendum til
mikillar ánægju og stóriar undr-
unar, kvað við rödd kennarans:
„Standið rétt“ 1 „Til hægri snú“!
„Afram gakk„l
Gengu þeir þá hvatlega og her-
mannlega einn hring í salnum og
svj út, glaðir o| reifir eftir ágæta
frammistöðu.
Að lokum kom allur hópurinn
og voru telpurnar í broddi fylk-
ingar, gekk hann nokkra hringa i
salnum fallega og frjálsmannlega.
Fór sýning þessi ptýðilega fram
og var bæði kennara og börnun-
um sem sýndu til hins mesta
sóma.
Því miður var sýningin heldur
illa sótt, sem getur stafað af því
að menn hafi ekki alment vitað
af henni eða þá að þeir hafi verið
teptir við störf sín.
Að endingu vil eg fara svolítinn
útúrdúr, þó ekki só hann beinlín-
is þessu máli viðkomandi, og skjóta
því að kennurum barnaskólans,
hvort ekki væri tiltækilegt að efna
til skemtana með börnum skólans
á svipuðum grundvelli og gert
hefir verið á Akureyri, í Hafnar-
firði og víðar, og að ágóða af
þessum skemtunum yrði varið i
sama tilgangi, það er að gefa
börnunum kost á að ferðast eitt-
hvað um landið i sumarleyfinu.
Ég efast ekki um, að börn h4r
eru alveg eins fær um að taka
þátt í slíkum skemtunum og önn-
ur börn víðsvegar um landið, ef
nokkur rækt væri lögð við þau á
því sviði. Og þá er ekki að efa,
að börnin hór hefðu ekki síður