Víðir - 04.05.1934, Síða 2

V 1 Ð I R
Kemur út einu sinni í viku.
Ritatjóri:
MAGNÚS JÓNSSON
Afgreiöslumaðnr:
JÓN MAGNÚSSON
Sólvangi.
Sími 58. Pósthólf 4.
Bending:
Sumarið er komið. Við íslend-
ingar bjóðum það af alhug vel-
komið. — En með hverju sýnum
við það helst að við séum þakk-
lát og kunnum að meta gæði
þess? Eg vii táta menn svara
þessari spurningu eftir eigin skoð-
un, ég vil aðeins benda á verð-
mæti sem sumarið býður okkur
og sem því miður fáir íslendingar
hafa þekkingu á að nota sér á
réttum tíma.
Fjörefnafi æðingar nútímans telja
menn, einkum börn, ekki geta lif-
að góðu lífl án ýmsra næringar-
efna, sem aðeins er hægt að fá
á auðveldan hált úr grænmeti og
jafnvel ekki óskemd nema úr nýju
ósoðnu grænmeti.
Af grænmeti, sem við eigum
aueveldast með að rækta, nefna
þeir helst Spínat, Salat, Grænkál,
Hreðkur (Radísuij og Næpur. Það
eru einmitt þessar jurtjr, sem mig
langar í þetta sinn að benda fólki
á. Ræktun þeirra er afar einföld
og það er um að gera að geta
fengið þær sem fyrst í notin. Þær
þurfa lítið rúm í garðinum. Kart-
öflu og rófusýki gerir þeim ekkert
mein, en það borgar sig að gefa
þeim nógan áburð, best er að
rækta þær í gömlttm feitum garði,
sem ekki er langt frá heimilinu.
Það þarf að sá þeim strax, gerir
ekkert til þó dálítið kuldakast
komi, en þær þurfa ábyggiiega
friðun fyrir hænsnum, köttum og
öðrum skepnum. Væri hægt til
bráðabyrgða að breiða vírnet eða
trollvörpu yfir beðið þegar búið
er að sá,
Salati og Hreðkum má sá þétt,
hérumbil fiæ við fræ í beinar rað-
ir sem gerðar eru með þunnri
fjöl, röndinni þrýst niður. Bil
milli raða er 20—25 sentim. Eigi
höfuðsalat að mynda höfuð, þarf
að sá því gisnara eða planta því
út með 20 sentim. bili á hvorn
veg milli plantna. Pétttsáð Salat
stendur lengur án þess að njóla
en Srlathöfuð, og salathöfuð standa
lengur án njóla ef stæistu blöðin
eru tínd nokkuð þétl utanaf höfð-
inu. — Það sem verður sérstak-
lega að muna með Hreðkur er
að borða þær þegar þæi eru þiosk-
aðar en þó ekki of gamlar, þigar
þœr fara að verða holar eða njól-
aðar eru þær ekki mannamatur.
Betra er að nota þær heldur fyr
en seinna. Venjulega má byrja
að borða Hreðkur 6 vikum eftir
sáningu, stundum fyr. Spinati
má sá með 15 sentim. bili á ann-
veginn, en 20 á hinn, og sá 2—3
fræjum í einu. Spínat spírar ekki
eins vel og Salat. Það er með
Spínat eins og Salatið að biöðin
eru aðeins notuð, þau þarf að
tína af og nota svo fljótt sem
hægt er, því Spínatinu er mjög
gjarnt á að njóla, en til að veija
það njólun þarf það að standa
nokkuð gisið og tína þétt af því
blöðin. Annars verður að sá Spín-
ati og Hreðkum tvisvar eða þrisv-
ar yfir sumarið, jafnvel Salati
lika.
Grænkáli er sáð eins þétt og
gulrófum, en næpum nokkuð þétt-
ar, þeim er ekki ætlað að veiða
stærri en stórum eplum, mikið
stærri eru þær ekki mannamatur.
Sé þeim sáð strax er hægt að
fara að nota þær i mat í Júní.
Hreðkur, Salat, Spínat og næp-
nr ætti að mestu að vera borðað
hrátt, einkum af börnum og þau
ættu helst ekki einn einasta dag
á sumrinu að vera án einhvers
lifandi grænmetis. Auðveldast
handa börnum er að nota salat og
spínat. daglega, smátt skorið með
ofurlitlum sykur saman við, ofan
á brauð, má vera bæði ofan á
eintómt smjörið eða ofan á öðru
áleggi, eða saman við skyr,
(smátt skorið) mjöik og jafnvel
með flski eða kjöti á hvaða hátt
sem það er annars matreitt, að-
eins að koma þeirri geglu inn á
heimilið að láta ekki vanta Salat,
Spínat eða Hreðkur með einhverri
máltíð dagsins, meðan hægt er að
fá það nýtt. Eg þekki af reynslu
að fljótt verður það sælgæti, sem
börnin kunna þó best að meta.
Hreðkur eru líka hafðar ofan á
brauð, skornar í sneiðar þversum,
ef vill má strá sykri yfir og
smátt skornu salati eða spínati.
Svo er enn ein bending, sem eg
vil gefa fólki með salat, spinat og
grænkál: Hænsni verpa af engu
fóðii eins vel. Grænkál getur
venjulega staðið óskemt allan vet-
urinn í garðinum.
Fræ af öllum þessum matjurt-
um hefl ég til sölu ásamt gulróta,
hvítkáls og kiyddjurtafræi, vand-
að og ódýrt, en nokkuð takmark-
aðar byrgðir, einnig hefl ég fengið
dálitið af blómfræi, aðeins valdar
sortir sem sá má úti.
Jóh. Arnfinnsd,
Stakkagerði.
Sundkugin.
Framh.
Jon Bjamason, Veganiótum :
Hróbjartur Pétms on B altlandi
Póraiinn Guðjónssou Vesiuih.
"Ingólfui Gíslason Landamótum
AUGLÝSIÐ I VIÐ I
Hallgríms
minning.
Hugmyndin um að reisa sér-
staka kirkju í Saurbæ á Hval-
fjarðarströnd, til minningar, um
Hallgrím Pétursson, hefur nú fengið
fylgi víða um land. Sérstakar
nefndir, svo kallaðar Hallgríms
nefndir, starfa víða að fjársöfnun
fyiir kirkjubygginguna. Ein slík
nefnd er hér, og hefir nú i hyggju
að halda samkomu fyrir málefnið
innan skamms, líklega á upp-
stigningaidag. Samkoman hefur
tvennan tilgang: að minnast
sálmaskáldeins á verðugan hátt,
og að safna fé til kirkjunnar í
Saurbæ.
Nefndin heflr ráðgert að erindi
um æfl og starf skáldsins verði
flutt, lesin kvæði og söngflokkur
skóiabaina syngi. Að sjálfsögðu
verður þetta tilkynt nánar síðar.
Pað er aldrei of gert að rækja
minningu ágætismanna þjóðai-
innar. Fátt eðn ekkert vekur
kynslóðírnar meir til dáða en
dæmi hinna bestu manna, er lifað
hafa á liðnum öldum. Vel megum
við íslendingar við það kannast
frá viðreisnarbaráttunni á síðast-
liðinni öld. Skemmra væri þjóð
vor komin í menningu hefði ekki
notið við hinna miklu verðmæta,
er fólgin voru á blöðum sögunnar.
Allir dugmestu endurbótamennirnir
kunnu vel að meta þá fjársjóði.
Hver tilraun til að bregða birtu
á gull sögunnar, ber æfinlega ein-
hvern góðan árangur. Minning
Hallgr. P. er þjóðinni hjartfólgin
enn í dag, þó að liðin sé meir
en hálf þriðja öld síðan hann dó.
Pað er og vel farið að hópur
barna minnist hans með söng.
Það minnir á sögnina um síðustu
för hans til alþingis, er hann var
orðinn aldurhniginn og sjúkur.
Börnum var safnað saman er
hnnn reið af þinginu, og sungu
þau öll versið alkunna: „Gefðu að
móðurmálið mitt“. Pað er ekki
Ijklegt að nokkur maður hafi farið
með meiri sigur af þingi, en hann
fór þá, því að þar heyrði hann
hina komandi kynslóð helga sér
hans dýrmætustu tilfinningu og
dýpstu þrá, á helgasta stað lands-
ins, sem þá var kallað. Upp frá
því hafa bestu Ijóð hans löngum
verið kölluð hið skírasta gull
íslenskra bókmenta og hann sjálf-
ur mesta kraftaskáld þjóðarinnar.
Hann var skáld hins háleita og
fagra, iifsspekinnar og hugrekkis-
ins, en um fram alt trúarinnar.
Ljöð hans snerta enn strengi í
salum þeirra, sem tiúaaf einlæg-
um hug.
Samkoman, serri Hallgrims-
nefndin hnfuc fyi ■ hutíað, veiður
rflaust vel sótt, því eð nmigt er
hér urn manninn og efJaust veið-
ur gott að vera þar. Sá einn galli
er á um uudirbúninginn, að
sennilega verður að nota hús,
sem reynast mun alt of lítið
fyrir þá aðsókn, sem gera má
ráð fyrir, en varla eru tök á að
endurtaka samkomuna. Það bregst
ekki að þar verður húsfyllir.
Páll Bjarnason.
Landsfundur
Sjálfstæðisflokks-
ins 1934.
Margt er starflð, hátt skal hefja
hreinan fána björtum vefja
lýðsins óskum sólarsýn.
Látið hvellan lúður gjalla,
launráð öll og helsi falla,
sigra þar sem sólin skín.
Stoltir fríðir flokkar þeysa,
framtíð skapa, vandann leysa,
sundra því sem fúið finst.
Sníða vopn mót eiturörvum,
eflast vilja sigurdjörfum,
samtaka þá sigur vinst.
Ööld ríkir fslandsþjóðar,
eldinn magna hatursglóðar,
trúarviltir voðamenn.
Lýður tældur, svikinn, seldur,
samviskunnar myntstofn feldur.
Vitisbál skal varast enn.
Elskið landið, lífi fórníð,
iýðsins heili til vaxtar stjórnið,
djarflr menn við morgunbál.
Lyftið björgum leysið helai,
Lifi menning dáð og frelsi,
brýnið viljans bjarta stál.
Vandið flokksins störf og Btefnu,
stefnið fram að marki gefnu,
treystið viðjas bróðurbands.
Fellið lýgi sannleikssvejrði,
aetjið menn á fremstu verði,
sanna vini lýðs og lands.
Heyrið mál i mínu kvæði,
menn og konui, Ijómi svæði
birti yflr breíðri slöð.
Orðstír lifir, flokkar falla,
Fánann hefium, lúðrar gjalla.
Fram til sigurs frjálsa þjóð.
Kjartan Ólafsson.
Paé Borgar sig
vel aé auglýsa i
^ííéi.
LESIÐ VÍÐI