Víðir - 01.06.1934, Blaðsíða 1

VI. árg.
Vestmannacyjum, 1. júní 1934
14. tbl,
Fortíð og framtid.
i,
Saga hins íslenska stjórnarfars og
afkomu ríkissjóðs síðustu 10—12
árin er lærdómsrík.
Fram til kosninganna 1923 fóru
með stjórn landsins samsteypu-
stjórnir — stundum studdar af
andstæðum flokkum, sem þá voru
í engu samtaka. — Síðustu árin
fyrir 1923 varFramsóknarflokkur-
inn leiðandi flokkurinn að stjórnar-
stuðningi. x
Þá kom svo mikil óreiða á
fjárhag ríkisins að fjármálaráðherra
Framsóknar sagði skuldir ríkis
vera annaðhvort þetta eða hitt,
sem sé vissi hvorki upp né niður
um ástandið.
Pað var tekið með vetlingatök-
um á öllum málum engin föst
stefna í fjármálum, alt látið reka
á reiðanum. — Þessu ófremdar-
ástandi hrundi þjöðin af sér við
kosningar 1923 er hiin fól Borgara-
flokknum — núverandi Sjálfstæðís-
flokki, að annast stjórnarmyndun.
Sú stjórn, sem þá var mynduð,
undir forustu Jóns Magnússonar
Og með Jón Þorláksson sem fjár-
málaráðherra, sýndi greinilega
stefnubreytingu í fjármálastjórn
ríkisins. — Skuldir voru borgnðar
niður, skattar og tollar lækkaðir,
en þrátt fyrir það unnið mikið
að verklegum framkvæmdum. Það
var stefnt að því að gera ríkið
skuldlaust og sjálfstætt, losa það
u'ndan oki lánardrotnanna og leyfa
því að krefjast þess eins af gjald-
endum, sem það þurfti til reksturs
ríkisins og til framkvæmda.
Stjórnir áranna 1923—1927
stigu stór spor í þessa átt, enda
stöð að baki þeim sterkur, einhuga
meirihlutaflokkur, sem gat fylgt
fram réttu máli, án þess að
eiga vírslit þess undir geðþótta
annaira flokka. Þetta er saga
áranna 1923—'27, þegar Sjalf-
stæðisflokkurinn fékk einn ráðið
stefnu ríkisstjórnarinnar.
Sjálfstæðisflokkurinn beið ósigur
við kosningar 1927, vegna ófyrir
leitinna og óréttmætra árása
andstöðu flokkanna, samfara tak-
markalausum skrumloforðum og
falsloforðum þeirra sömu flokka,
Framsóknaiflokkurinn tók að
sér stjórnarmyndun með „hlut-
leysi" kratanna. .
Þessir flokkar fóru með stjórn
landsins árin 1927—1931. Fór
þar saman gengdariaust bruðl og
óvit í fjármálum hjá Framsbknar-
ráðherrunum og frekja og tak-
markalaus eiginhagsmunapólitík
kratabioddanna, sem héldu lífi
stjórnarinnar í höndum sér. Fram-
sóknarfiokkurinn bafði ekki þing-
meiiihluta og hófst þá verslunin
við krata. Stjórnin bjó til „feit"
embætti eitt af öðru ' og leiddi
þangað krataforingjana í halarófu.
Komnir á „stallinn" voru kratarnir
leiðitamir í bili, þeim hafði tekist
að koma fram þeim einu áformum,
sem öllum krataforingjum hér á
landi eru hjartfólgin: Að auðga
sjálfa sig á kostnað þeirra mál-
efna, sem þeim er trúað fyrir.
Þessi vöruskiftaverslun stóð 4 ár.
Rikisskuldir tvöfölduðust. skattar
og toliar. hækkuðu, og fjármála
öreiðan í ríkisbúskapnum komst í
algleyming. Þetta var auðvitað
ekkert merkiiegt. Það yantaði
samhuga og sterkan þingmeirihluta
er fyldi ákveðinni og gætilegri
stefnu í.fjármálum. Slíku var ekki
til að dreifa. Srjomin fórnaði öllu
til þess að lafa og bitlingahit krat-
anna varð aldrei mettuð.
Fyiir tveimur árum tókst loks
Sjálfstæðismönnum, ásamt vitrari
hluta Framsóknarflokksins, að
stemma stigu fyrir framhaldi þessa
ósóma. Krataliðinu var hrundið
úr jötunni, eyðsluseggjunum vikið
á brott og tekiu upp gætileg og
heiðarleg stefna í fjármálum. Þetta
var aðeins fyrsta sporið tfl þess
að ieiða þjóðina út úr þeim ógöng-
um, som hún lenti í, á árunum
. 1927~'31. Nú gefst þjóðinni sjálfri
tækifæii til þess að stíga annnað
og stærra spor fram til ljóss og
velgengis
II.
Reynsla undanfarinna ára heflr
^sýnt, að ríkinu var best stjórnað
þegar einn sterkur, samhentur og
gæfcinn flokkur fór með vöidin. —
Á stjörnarárum Sjálfstæðisflokks-
ins 1923--'27 var ríkisbúskapur-
inn r6kinn á heilbrigðum grund-
velli. Þeir voru einir om ráðin
og gátu óhindrað unnið að velferð
, þjóðféiagsins. Framsóknar og krata-
árin . {1927—'31) byggist alt á
mútum til handa krötum og er
ríkissjóður látinn borga brúsann.
Það var ekki von að vel færi. —
Nú standa kosningar fyrir dyr-
Innilegt þakklæti fyrir auösýnda samúÖ við
andlát og jarðarför fósturdóttur okkar Svanhvít-
ar K. Einarsdóttur,
ValgerÖur Þorvaldsdóttir Guðjón Þócðarson.
um. Nýju kosningalögin gefa kjós-
endum meiri rétt en þau gömlu, en
þau leggja þeim einnig meiri skyld-
ur á herðar. TJppbótarsætin jafna
að nokkru þann órétt, sem áður
ríkti á milli hinna einstöku kjör-
dæma. —
Nú kemur hvert atkvæði til
góða bæði þingmannsefni kjósenda
og stjórnmálaflokki þeim, sem hann
tilheyrir, Við útreikning uppbót-
arþingsæta eru nctaðar þær at-
kvæðatölur samanlagðar, sem
frambjóðendur flokksins fa í öll-
um kjördæmum landsins, auk
þeii ra atkvæða, sem landlisti sama
flokks kann að fá. það er þess
vegna áríðandi að hver frambjóð-
andi fái sem flest atkvæði.
Það eru margir flokkar, sem
hafa frambjóðendur í kjöri við
kosningarnar 24. júní n. k., og
mislit er hjörðin.
Sjálfstæðisflokkurinn gnæfir þar
yfir alla hina. Hann hefir sýnt
það í verkum, að stjórnmálastefna
hans er ríki, og þjóð heillavæn-
ieg. Hann er stærsti flokkurinn
og þess vegna líklegastur til þess
að ná meirihluta þingsæta og geta
myndað starff>hæfa meirihluta-
stjórn. Með honum einum abyrg-
um .fyrir Btjórn landsins, getum
við búist við að batnandi tímar
fari í hönd, hér á landi. Með sigri
hans er girt fyrir það, að mútu-
lið kratanna láti greipar sópa um
ríkissjóð, eins og það gerði á ár-
unum 1927—31. f
Það er glæsilegifr hópur, sem
flokkurinn býður fram til kosn-
inga um land alt, og það verður
gifturíkt starf, sem þessir menn
munu leysa af hendi, ef þjóðin
ber gæfu til að fela þeim með-
ferð málefna hennar í framtíð-
inni. —
Við Vestmannaeyingar höfum
verið svo lánsamir, öll arin síðan
1923, að eiga á þingi ágætan
fulitrúa, þar sem er Jóhann Þ.
Jósefsson. Hann heflr ávalt bar-
ist ötullega fyrir mál«fnum þessa
bæjar á þingi, og er að allra dómi
talin einna bestur þeirra manna,
sem setu hafa átt á þingi hin
síðustu ár.
Hann heflr enn þá einu sinni
gefið okkur kost á að senda sig,
sem fulltrúa á þing, og er það
vel farið. Vestmannasyingar munu
skipa sér þétt um bann við kosn-
ingarnar 24. júní n. k.
En að lokum vil ég minna ykk-
ur á eitt sjálfstæðismenn. Við
þessar kosningar eru þið ekki að-
eins að velja ykkur þingmann
fyrir Eyjarnar, þið eruð einnig að
bæta við atkvæðatölu Sjálfstæðis-
flokksins, þess eina flokks, er þjóð-
in getur byggt á vonir um góða
framtíð fyrir land og lýð.
Sigur hans er gæfa þjóðarinnar.
Baldur,
Dcilur og
dómar*
Að deila'um málefni, á að vera
hægt, án þess að meiða persónur
manna, þó að oft vilji verða mis-
brestur á því að það takist. Að
deila um menn er mikið vanda-
samara og viðkvæmara mál, og
endar löngum með hita, sem trufl-
ar alla dómgreind, og verður þá
oft skamt öfganna milli.
Lengi heflr haldist vakandi deila
um spítalann hér, — hið svo-
kallaÖa spítalamál, — og létu
margir sér fátt um flnnast, alt
til síðustu daga.
En nú heflr fjöidi fólks fengið
nýjan vind í seglin, úr einhverri
átt, óg siglir hraðbyri eitthvað
út í loftið, án þess að líta til
hægri eða vinstri, uns skipið tek-
ur grunn við öfganna strendur.
Það er engu líkara en að nú
sé annaihvor maður órðinn iækn-
ir og jafnvel lyfjafræðingur, þó að
ekki sé talað um hvað fólkið er
orðið skarpskygnt á menn og hin
vandasömustu maloíni.